Subskrybuj nas na Youtube
Uznał tak Sąd Najwyższy w uchwale. Źródłem sprawy była kasacja prokuratora generalnego złożona w sprawy cywilnej, w której pozwana była prokuratura regionalna (wcześniej apelacyjna) we Wrocławiu.
Sądy obydwu instancji nakazały jej opublikowanie przeprosin w związku z naruszeniem dóbr osobistych pewnego adwokata. PG wniósł o unieważnienie całego postępowania ze względu na nieprawidłową reprezentację strony pozwanej – w imieniu prokuratury regionalnej nie występował bowiem kierownik jednostki, ale inna prokurator (której umocowanie w trakcie procesu nie było kwestionowane).
PG argumentował, że śledczy nie jest pracownikiem prokuratury, gdyż jest niezależny, podobnie jak sędzia. Przywołał też uchwałę SN z 2012 r. (sygn. akt III CZP 75/12), w której stwierdzono, że sędzia nie może występować w sprawie jako pełnomocnik strony, nawet umocowany przez prezesa sądu, występującego jako jednostka organizacyjna Skarbu Państwa. Wątpliwości, jakie zrodziły się na tle tej sprawy, przedstawiono do rozstrzygnięcia składowi poszerzonemu.
Ten pochylił się nad nią wczoraj. Obecny na sali Marek Cioś z Prokuratury Regionalnej w Katowicach zaznaczył, że rozstrzygnięcie tej kwestii ma znaczenie nie tylko dla tej jednej sprawy, ale też dla wielu innych. Podkreślił też, że śledczy występując w sprawie ma samodzielny status, nie jest związany wnioskami stron, nie musi nawet podtrzymywać stanowiska poprzedniego prokuratora występującego w sprawie, gdyż stoi na straży praworządności i interesu społecznego.
Sąd najwyższy uznał jednak, że prokurator może być pełnomocnikiem Skarbu Państwa reprezentowanego przez organ prokuratury. W uzasadnieniu sędzia sprawozdawca Jacek Gudowski wskazał, że w orzecznictwie nie budzi wątpliwości to, że prokurator jest pracownikiem danej jednostki prokuratury. Mają do niego zastosowanie przepisy kodeksu pracy, a praw wynikających z zatrudnienia dochodzi przed sądem pracy. A skoro jest pracownikiem, może reprezentować tę jednostkę organizacyjną w sprawie cywilnej.
Sędzia sprawozdawca podkreślił także, że prokuratorzy, inaczej niż sędziowie, muszą wykonywać polecenia i zalecenia swoich przełożonych. Deklarowana w prawie zasada niezależności prokuratury doznaje tak licznych wyjątków, że w praktyce nie obowiązuje. Dlatego też nie można do prokuratorów stosować uchwały podjętej w odniesieniu do sędziów – ci bowiem są niezależni, podlegają tylko konstytucji i ustawom.
Ponadto występowanie w charakterze zastępcy procesowego nie wykracza poza kompetencje prokuratury, a przeciwnie – jest zgodne z istotą tego zawodu. Skoro prokurator może reprezentować każdego obywatela, to czemu nie miałby reprezentować Skarbu Państwa? Na zakończenie sędzia Gudowski wskazał też, że nie ma obowiązku być pełnomocnikiem – jeśli prokurator uważa, że nie powinien w danej sprawie reprezentować Skarbu Państwa, może wyznaczyć innego pełnomocnika.
ORZECZNICTWO
Uchwała SN w składzie 7 sędziów z 18 czerwca 2019 r., sygn. akt III CZP 101/18.
