Subskrybuj nas na Youtube
Przepisy prawa co prawda wskazują, kto ma zapobiegać zanieczyszczaniu ulic i placów błotem, śniegiem czy lodem oraz kto ma doglądać czystości przydrożnych chodników - gmina czy właściciele nieruchomości – to są jednak niuanse w zakresie obowiązków i odpowiedzialności jednych i drugich. Kto musi odśnieżać chodniki i usuwać błoto pośniegowe? Co grozi za zaniedbanie obowiązków? Kto odpowie za ewentualny wypadek na śliskiej nawierzchni?
- Odśnieżanie chodników. Obowiązki gmin
- Odśnieżanie chodników. Obowiązek właścicieli nieruchomości
- Kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika
- Jak często odśnieżać chodnik
- Kary za nieodśnieżenie chodnika
Odśnieżanie chodników. Obowiązki gmin
Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, to samorządy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania. W szczególności zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych przez zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z dróg dla pieszych przez właścicieli nieruchomości. Żeby zasady były jasne dla wszystkich, gminy uchwalają też regulamin utrzymania czystości i porządku na swoim terenie.
Jednak nie tylko gminy mają obowiązki w zakresie odśnieżania.
Odśnieżanie chodników. Obowiązek właścicieli nieruchomości
Ta sama ustawa stanowi, że to właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z dróg dla pieszych położonych wzdłuż ich nieruchomości. Za taką drogę uznaje się wydzieloną część drogi publicznej przeznaczoną do ruchu pieszych, położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości – czyli chodnik.
Tym samym to każdy właściciel nieruchomości powinien zadbać o stan chodnika przed oraz wokół posesji, właśnie poprzez odśnieżanie czy usuwanie błota. Chodnik ma być po prostu bezpieczny dla przechodzących osób.
Kiedy nie trzeba odśnieżać chodnika
Nie ma obowiązku odśnieżania chodnika:
- który nie znajduje się bezpośrednio przy granicy nieruchomości;
- jeśli gmina pobiera opłaty za postój lub parkowanie samochodu w miejscu przeznaczonym na ruch pieszy;
- jeżeli między granicą nieruchomości a chodnikiem jest usytuowany rów melioracyjny, trawnik, pas zieleni lub jakakolwiek inna przeszkoda.
Właściciel nieruchomości nie musi usuwać śniegu i lodu z przystanków komunikacyjnych oraz z wydzielonych krawężnikiem lub oznakowaniem poziomym torowisk pojazdów szynowych. Obowiązek odśnieżania spoczywa na przedsiębiorcach, użytkujących tereny służące komunikacji publicznej.
Jak często odśnieżać chodnik
Przepisy nie wskazują jak często właściciel nieruchomości ma odśnieżać swój chodnik. Na to pytanie odpowiedział jednak Sąd Najwyższy w wyroku z 26 lipca 2017 roku (III CSK 356/16). Według SN w warunkach odwilży w okresie zimy, w nocy, w czasie opadu atmosferycznego nie sposób oczekiwać od właściciela nieruchomości, aby w sposób nieprzerwany, permanentny zapewniał odśnieżanie chodnika czy usuwanie błota. Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie określają bowiem częstotliwości wykonywania tych czynności. Właściciel nieruchomości dochowa więc należytej staranności w tym względzie, jeśli czynności te były przez niego rzeczywiście wykonywane w sposób periodyczny, choć efekt tych czynności nie był trwały.
Kary za nieodśnieżenie chodnika
Za nie wykonanie obowiązków w zakresie odśnieżania i porządków na przydomowych chodnikach grożą kary. Według art. 117 kodeksu wykroczeń, kto, mając obowiązek utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości, nie wykonuje swoich obowiązków lub nie stosuje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy w celu zabezpieczenia należytego stanu sanitarnego i zwalczania chorób zakaźnych, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.
Nieodśnieżony chodnik. Odpowiedzialność za szkodę na osobie
W tym miejscu należy wskazać sentencję uchwały Sądu Najwyższego z 24 listopada 2017 roku (III CZP 38/17). SN stwierdził, że to gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z nieuprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, w sytuacji nienależytego sprawowania nadzoru nad wykonaniem przez właściciela obowiązku wynikającego ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Co z tego wynika?
W pierwszej kolejności to właściciel odpowiada za odpowiedni stan chodnika. Jednak to gmina musi sprawować nadzór nad realizowaniem tego obowiązku. Zaniedbanie w tym zakresie mogą uwolnić właściciela od odpowiedzialności, np. za szkodę na osobie spowodowana poślizgnięciem się na nie odśnieżonym chodniku.
Wtedy to gmina, a nie właściciel nieruchomości może ponosić odpowiedzialność za szkodę wynikającą z braku realizacji obowiązku nadzoru.