Najnowsze dane GUS dotyczące budownictwa mieszkaniowego tym razem podsumowują osiągnięcia trzech zakończonych kwartałów bieżącego roku. W dalszym ciągu mocno zaakcentowana pozostaje wciąż imponująco wysoka dynamika aktywności inwestycyjnej branży deweloperskiej, przy równie silnie już utrwalonej stabilizacji działalności inwestorów indywidualnych. Wygląda na to, że wciąż mocne pozostaje przekonanie przedsiębiorców budujących mieszkania na sprzedaż o optymalnych perspektywach ożywienia w pierwotnym segmencie rodzimej mieszkaniówki. Pytanie, czy jest to stanowisko pozbawione słabych punktów?

We wrześniu deweloperzy tradycyjnie już w „olimpijskim” stylu poprawili obliczane dla różnych okresów wskaźniki aktywności inwestycyjnej. Co więcej, tym razem dotyczyło to praktycznie wszystkich trzech kategorii, które co miesiąc podaje w swojej informacji GUS.

I tak w kwestii nowo rozpoczynanych inwestycji w trzech pierwszych kwartałach br. deweloperzy ruszyli z budową już prawie 51 tys. lokali, czyli licząc rok do roku o blisko 40 proc. więcej. Znacznej poprawie uległy też wyniki miesięczne. Wrzesień z wynikiem na poziomie 7,55 tys. lokali okazał się lepszy pod tym względem od sierpnia o ponad jedną piątą, natomiast w stosunku do września ubiegłego roku już o ponad 43 proc.

W dalszym ciągu deweloperzy nie zwalniają też tempa w pozyskiwaniu nowych pozwoleń na budowę. W sumie w ramach wszystkich form budownictwa mieszkaniowego w pierwszych dziewięciu miesiącach tego roku było ich ponad 120 tys., czyli blisko o 15 proc więcej niż w analogicznym okresie 2013 roku. Jednak o ile inwestorzy indywidualni ponownie uzyskali prawie taką samą ilość pozwoleń rok do roku, to w przypadku deweloperów zanotowano w omawianych okresach ponad 40-procentowy wzrost. Liczba ponad 7 tys. nowych pozwoleń deweloperskich we wrześniu br. oznacza także wzrostu rok do roku jak i miesiąc do miesiąca, odpowiednio o 17 i 10 procent.

Statystyki nowych pozwoleń na budowę są podstawowym parametrem oceny potencjału popytowego rynku w przyszłych okresach przez deweloperów. Można zatem przyjąć tezę, że deweloperzy w dalszym ciągu oceniają perspektywy rozwoju koniunktury pierwotnego segmentu mieszkaniówki w dłuższym terminie jako optymalne.

Co więcej, o ile w kilku poprzednich okresach miesięcznych nieco słabszym ogniwem wstępnych danych GUS pozostawała sytuacja dotycząca mieszkań oddawanych do użytkowania, to w ostatnim zakończonym miesiącu i w tym przypadku deweloperzy zanotowali istotną poprawę - pisze Jarosław Jędrzyński z portalu RynekPierwotny.pl. Licząc rok do roku wyniosła ona ponad 13 proc., natomiast miesiąc do miesiąca o prawie jedną trzecią. W sumie od stycznia do września tego roku deweloperzy oddali do użytkowania ponad 39 tys. lokali, czyli o 4 proc. więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

W sumie najnowsze wstępne dane GUS dotyczące budownictwa mieszkaniowego za okres trzech zakończonych kwartałów br. są całkowicie zgodne z obserwowaną już od miesięcy tendencją. Stanowi to potwierdzenie utrwalania się zaobserwowanych w poprzednich miesiącach trendów, czyli dalszej ekspansji inwestycyjnej deweloperów przy zachowawczej polityce inwestycyjnej wciąż dominujących na pierwotnym rynku nieruchomości mieszkaniowych inwestorów indywidualnych.

Jednak ciągła poprawa statystyk deweloperów powoduje, że przewaga inwestorów budujących na własne potrzeby staje się coraz bardziej iluzoryczna. Jeśli bowiem chodzi o miesięczne wyniki, to we wrześniu były one prawie identyczne w przypadku obu głównych form budownictwa w kwestii mieszkań rozpoczętych oraz nowych pozwoleń na budowę. W przypadku tych ostatnich także wynik za 9 miesięcy tego roku jest prawie równy. Ciekawe więc czy w najbliższych miesiącach deweloperom uda się wyprzedzić w statystykach GUS inwestorów indywidualnych. Byłoby to zapewne wydarzenie godne odnotowania na krajowym rynku nieruchomości mieszkaniowych.

Jednak utrzymanie tak wysokiej dynamiki statystyk aktywności gospodarczej deweloperów w najbliższych miesiącach może nie być łatwe. Trudno bowiem nie zauważyć coraz bardziej zbierających się czarnych chmur zwłaszcza nad gospodarkami najbardziej zaawansowanych ekonomicznie krajów Unii z Niemcami na czele. Ostatnie silne zawirowania na rynkach finansowych świadczą o coraz bardziej wzbierających w Europie obawach o powrót recesji. Trudno oczekiwać, by utrzymanie się podobnych nastrojów, a co gorsza rosnące ryzyko materializacji tego typu perspektyw, nie znalazły łatwego przełożenia na parametry rodzimej gospodarki.

W tej sytuacji samo nasuwa się pytanie o bliższe i dalsze perspektywy makroekonomiczne krajowej gospodarki i ich wpływu na możliwości rozwojowe koniunktury krajowego rynku nieruchomości mieszkaniowych. W dodatku ostatnio coraz głośniej słychać o pogarszającej się zdolności coraz większej liczby rodzimych gospodarstw domowych do spłaty posiadanych kredytów hipotecznych, zwłaszcza tych denominowanych w obcych walutach – dodaje Jarosław Jędrzyński z portalu RynekPierwotny.pl.

Według opublikowanej ostatnio opinii przedstawiciela RPP zasadne byłoby w tej sytuacji ograniczenie uprzywilejowania oraz wzrostu kredytu hipotecznego, który prowadzi do kryzysu. Tego typu poglądy prezentowane przez prominentnych przedstawicieli krajowych władz monetarnych mogą stać się już w bliskiej perspektywie powodem spadku rosnącej ostatnio dostępności kredytów mieszkaniowych oraz ograniczania ich wolumenu. Wciąż też pod znakiem zapytania stoją średnioterminowe perspektywy krajowego wzrostu gospodarczego, także jako konsekwencji sytuacji na Wschodzie, czy też poprawy parametrów rynku pracy.

Obecna sytuacja gospodarcza i makroekonomiczna w Polsce, ale przede wszystkim w Europie, nie potwierdza więc w pełni optymistycznego nastawienia deweloperów mieszkaniowych co do średnioterminowych perspektyw ich biznesu. Być może stanowi więc pretekst do pewnego ograniczenia ich ekspansji inwestycyjnej komunikowanej już od miesięcy w gusowskich statystykach, przynajmniej do czasu wyjaśnienia piętrzących się ostatnio coraz bardziej wątpliwości co do perspektyw gospodarczych w Polsce i całej UE.

Jarosław Jędrzyński
analityk rynku nieruchomości
portal RynekPierwotny.pl