Zadaniem dopiero co powołanych do życia Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych (SIM) jest budowanie niedrogich budynków mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu z możliwością stopniowego dojścia do własności. Są one pewnego rodzaju odświeżoną formułą istniejących w wielu miejscowościach towarzystw budownictwa społecznego. Dzięki nim gmina może, w zasadzie bez większych kosztów, wspomóc swoich mieszkańców w pozyskaniu własnego lokum. Do tego procesu samorząd musi się jednak odpowiednio przygotować oraz ustalić, na jakich zasadach chce w tym zadaniu partycypować.

Przed decyzją, czy skorzystać z nowych możliwości wprowadzonych tzw. pakietem mieszkaniowym rządu, stoją władze powiatowego, 40-tys. miasta Jabłonowo-Jeziorne. Grono osób zebranych w gabinecie burmistrza zastanawia się właśnie, czy warto ustanowić na swoim terenie SIM i jak zrobić, by bez większego wysiłku finansowego uzyskać jak największe korzyści.
U burmistrza miasta Jabłonowo-Jeziorne Tadeusza Wilczyńskiego spotkali się Jerzy Dudzik, radca prawny specjalizujący się w kwestiach mieszkaniowych, Janina Zadrożna, skarbnik miasta, Krzysztof Dzięciołowski, dyrektor tutejszego wydziału mieszkaniowego, oraz Ewelina Leśnik, przewodnicząca społecznej komisji mieszkaniowej, zasiadająca też w gminnej radzie pożytku publicznego.
– Witam państwa i od razu przedstawiam nową przewodniczącą miejskiej komisji mieszkaniowej, panią Ewelinę Leśnik. To bardzo energiczna osoba, dopiero dwa tygodnie temu zastąpiła swego poprzednika, a już wierci nam dziurę w brzuchu i agituje za tym, by utworzyć w naszym mieście Społeczną Inicjatywę Mieszkaniową. Teraz, zaraz. Tylko że nasze finanse, zarówno ze względu na pandemię, jak i działania rządu, nie są w tym momencie w najlepszym stanie – zaczął burmistrz. ‒ Jednak argumentacja pani radnej mimo wszystko trafia mi do przekonania, dlatego poprosiłem państwa o spotkanie i wspólne rozważenie, czy gra jest warta świeczki.
Szansa dla młodych
– Większość pracujących młodych rodzin nie spełnia u nas warunków uzyskania lokalu komunalnego – od razu przeszła do meritum Ewelina Leśnik. – Nie mogą nawet wpisać się na listę oczekujących na taki lokal, bo według przepisów za dużo zarabiają. Jednak dla banków są za biedni, żeby dostać kredyt mieszkaniowy, zwłaszcza gdy mają już dzieci – stwierdziła przewodnicząca. ‒ Sprawy nie rozwiąże Towarzystwo Budownictwa Społecznego, którego miasto jest jednym z udziałowców, bo nie radzi sobie najlepiej. Wybudowało do tej pory tylko dwa budynki, w planach ma trzeci, ale na maksymalnie 40 mieszkań. Tymczasem taką formą najmu i możliwością dochodzenia do własności lokalu zainteresowanych jest w mieście ok. 250 rodzin. To zupełnie zrozumiałe, bo wynajmowanie lokalu na wolnym rynku jest drogie. A do tego rodzinom z dziećmi wcale nie jest łatwo je wynająć. Właściciele mieszkań obawiają się kłopotów, w sytuacji gdy będą chcieli, by najemcy opuścili mieszkanie – zakończyła dłuższy wstęp Ewelina Leśnik.
– Ale dlaczego akurat mamy wybrać SIM, a nie zainwestować w istniejący TBS? Można go przecież doinwestować, a zarząd TBS ma przynajmniej jakiekolwiek doświadczenie w inwestowaniu i zarządzaniu mieszkaniami – zwrócił uwagę dyrektor wydziału mieszkaniowego Krzysztof Dzięciołowski. ‒ Poza tym wcale nie jestem pewny, czy rzeczywiście 250 rodzin zdecyduje się na mieszkania w formule TBS, czy nowej SIM, jeśli taka by w gminie powstała. Dwa lata temu zastanawialiśmy się nad inwestycją w program „Mieszkanie plus”, by odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców, i okazało się, że zainteresowanie wcale nie było duże. Ludzie twierdzili, że jest drogo, więc zrezygnowaliśmy – przypomniał dyrektor.
Przekształcać czy nie
– Tak było, ale teraz nie o tym mówimy – włączyła się do rozmowy skarbniczka. ‒ Jednak zamiast zamiast tworzyć nowy podmiot, korzystniej byłoby przekształcić istniejący TBS w SIM, bo odpadłyby koszty biurokratyczne i koszty pensji nowego zarządu.
– No nie wiem, nasz TBS nie jest za bardzo operatywny – zawahała się Ewelina Leśnik. Tu wtrącił się prezydent Tadeusz Wilczyński, prosząc mecenasa Jerzego Dudzika o potwierdzenie, czy jest to w ogóle możliwe.
– Z przekształceniem istniejącego TBS w SIM od strony prawnej nie powinno być większych problemów – potwierdził prawnik.

Gdzie szukać? Rada 1

– Jednak wydaje się, że ta nowa droga jest bardziej dostosowana do potrzeb młodych rodzin niż „Mieszkanie plus” – nie ustępowała przewodnicząca komisji mieszkaniowej. – Do przewidywanego czynszu nie wlicza się niektórych kosztów, a więc zainteresowanie powinno być większe – przekonywała. ‒ Górna granica dochodu dopuszczająca skorzystanie z SIM jest dość wysoka, co umożliwia ubieganie się o mieszkanie osobom z zarobkami przekraczającymi średnią krajową. Szkoda tylko, że rząd od 1 lipca zamierza te dopuszczalne poziomy zarobków nieco obniżyć.
– Konkretne dane są zawarte w art. 30 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Z kolei następny artykuł wyraźnie wskazuje, że kryteria i tryb przeznaczania mieszkań dla najemców określa umowa albo statut SIM. Muszą być one jednak zgodne m.in. z przywołanym przeze mnie art. 30 ustawy – powiedział Jerzy Dudzik.
Dyrektor wydziału mieszkaniowego cały czas miał wątpliwości. Szczególnie niepokoiło go, w jakiej formie prawnej miałby działać nowy podmiot. – Przypominam, że nasz TBS powstał na bazie spółdzielni mieszkaniowej i nie jest spółką. Tymczasem, jak czytałem, SIM-y mają być prowadzone w formie spółki, będzie więc duży kłopot z przekształceniem – tłumaczył urzędnik.
– Jest niezupełnie tak, jak pan mówi – zaoponował prawnik. – Proszę zwrócić uwagę na art. 23 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Bardziej chodzi tam o kwestie finansowe ‒ dodał.

Gdzie szukać? Rada 2

Z innym podmiotem
– A jeśli nie z naszym, rzeczywiście niezbyt obrotnym TBS-em, to może powołać SIM z sąsiednimi gminami? – głośno spytał burmistrz. ‒ Powoływanie nowych władz spółki i prowadzenie całej biurokracji dla dwóch czy trzech budynków nie będzie miało większego sensu.
– No właśnie: prezes, zastępca sekretarka, kadrowy. To wszystko trzeba będzie pokryć z i tak sporych czynszów – wtrąciła się skarbniczka.
– Z tego, co wiem, ze spotkań w radzie pożytku publicznego, to przynajmniej cztery gminy w naszym powiecie chętnie weszłyby w taką Społeczna Inicjatywę Mieszkaniową – przerwała skarbniczce Ewelina Leśnik.
– Tak? – zdziwił się prezydent. – Z innej strony jednak wygodniej jest rządzić własnym SIM-em, niż dogadywać się z innymi. Mam nienajlepsze doświadczenia z naszego komunalnego związku odpadowego. A pan co by nam poradził, mecenasie? – zwrócił się do Jerzego Dudzika.
Prawnik krótko wyjaśnił wady i zalety tego rozwiązania. Potem zaś wspomniał, że w pobliskim powiecie urzędnicy zastanawiają się bardzo poważnie nad włączeniem do tworzonego przez nich SIM Krajowego Zasobu Nieruchomości, bo prawo daje taką możliwość.

Gdzie szukać? Rada 3

– Dlaczego akurat KZN? To rządowa instytucja – zdziwiła się skarbniczka.
– Zmienione nowelizacją przepisy ustawy o KZN umożliwiają większe zaangażowanie państwa w budownictwo społecz ne – wyjaśnił prawnik. ‒ Dzięki tej modyfikacji gminy mogą współpracować z partnerem państwowym, czyli KZN, gospodarującym terenami, które mogą zostać wykorzystane m.in. pod społeczne budownictwo mieszkaniowe, i mającym fundusze na realizację takich przedsięwzięć. A to oznacza, że jeżeli na terenie miasta są grunty będące własnością KZN lub takie, do których KZN ma pierwszeństwo, to warto się poważnie zastanowić nad takim wspólnikiem. Wymaga to jednak od SIM czy TBS zachowania pewnych zasad – dodał Jerzy Dudzik.

Gdzie szukać? Rada 4

– Rozumiem, że kwestie, czy powołać nowy SIM, czy jednak skorzystać z już istniejącego TBS, w którym miasto ma udziały, i przekształcić go w SIM, czy też powołać jeden, ale wspólny z innymi gminami, musimy rozważyć dokładniej. Nie zdecydujemy o tym w tej chwili – powiedział burmistrz. Dodał też, że musi to skonsultować z radnymi, bo przedstawiciele mieszkańców mogą mieć na ten temat rozbieżne poglądy. – Korzystając jednak z obecności pana mecenasa, chcielibyśmy się dowiedzieć, w jaki konkretnie sposób ten SIM należy powołać, jakie dokumenty przygotować radzie miasta, żeby głosowanie nad uchwałą czy uchwałami poszło sprawnie – dodał włodarz.
Skąd wziąć fundusze
– A jak miałoby to wyglądać od strony finansowej? W jakiej wysokości fundusze na ten cel będzie musiała wyasygnować gmina – dopytywała Janina Zadrożna.
– Jak dobrze to zorganizujemy, to praktycznie swoich pieniędzy wykładać gmina nie musi – uspokoiła ją Ewelina Leśnik. Przewodnicząca, która starannie przygotowała się do walki o założenie SIM, wyjaśniła, że jednostki samorządu zakładające SIM mogą otrzymać wsparcie z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa. Środki te mają służyć sfinansowaniu części lub całości wydatków gminy na objęcie udziałów lub akcji w tworzonej lub działającej spółce społecznego budownictwa czynszowego. – Wysokość wsparcia udzielonego gminie może wynieść, jednorazowo dla nowo tworzonej spółki maksymalnie 3 mln zł – wyraźnie zaakcentowała tę kwotę Ewelina Leśnik.
– A w przypadku działającej spółki, w powiązaniu z planowaną inwestycją mieszkaniową maksymalnie do 10 proc. wartości kosztów tej inwestycji – wszedł jej w słowo prawnik.
‒ Czy aby te pieniądze się za chwilę nie skończą? ‒ westchnął burmistrz.
‒ Według zapewnień strony rządowej przygotowane wsparcie dotyczy utworzenia 60 tys. mieszkań, ale jeżeli zainteresowanie będzie większe, to rząd dosypie pieniędzy ‒ odpowiedziała przewodnicząca społecznej komisji mieszkaniowej.
– No tak, ale pani mówi tylko o rządowych obietnicach i o pieniądzach na założenie spółki, a gdzie finansowanie inwestycji, dużo kosztowniejsze niż sama biurokracja? – zirytowała się skarbniczka.
– Spokojnie – odpowiedział mecenas. ‒ SIM-y mogą się ubiegać o wsparcie w ramach finansowania zwrotnego, którego Bank Gospodarstwa Krajowego udziela w formie preferencyjnych kredytów do wysokości 80 proc. kosztów przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego. Pozostały montaż finansowy musi zapewnić spółka. Środki na ten cel mogą pochodzić z kolejnej formy wsparcia inwestycji realizowanych przez SIM-y, np. grantów z Funduszu Dopłat, a także z partycypacji przyszłych mieszkańców, która może sięgnąć nawet 30 proc, o ile będą chcieli w przyszłości wykupić lokal na własność, bo 1 od stycznia 2022 r. SIM będą mogły oferować najem mieszkań z docelowym nabyciem własności lokalu. No i pieniądze mogą pochodzić od firm, o ile te zdecydują się na partycypację. Wydaje się więc, że program się zepnie bez wysiłku finansowego ze strony gminy – wyjaśnił Jerzy Dudzik.
‒ Czy mógłby pan nam zapisać, jak wystąpić o wsparcie i do czego, tworzenia SIM czy budowanego obiektu, czy do obu naraz, bo dyskutujemy trochę chaotycznie – poprosił burmistrz.
‒ Oczywiście, podsumuję to państwu – stwierdził prawnik. – Zarówno w przypadku wsparcia na utworzenie SIM, jak i wsparcia na inwestycję realizowaną już przez istniejący SIM niezbędne jest przygotowanie wniosku o jego udzielenie, który będzie mógł zostać złożony po jego zatwierdzeniu przez radę gminy w drodze uchwały. Dołączę to do wyjaśnień w sprawie uchwał.

Gdzie szukać? Rada 5

Poza zasobem gminnym
‒ Powinniśmy działania w ramach SIM, niezależnie czy zdecydujemy się na przekształcenie TBS, czy na powołanie nowego podmiotu, traktować jako jeden z kolejnych sposobów na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych w mieście. Jak wiemy, te potrzeby są duże i wydatki na nie też: remonty mieszkań socjalnych, dofinansowanie na remont pustostanów, oddany do użytku blok komunalny – zaczął nieco przedwcześnie podsumowywać spotkanie burmistrz. – Wszystko to kosztuje. A tu bez znaczącego ponoszenia kosztów zwiększymy nasz zasób mieszkaniowy – wyraźnie ucieszył się Tadeusz Wilczyński.
– Oj, tak dobrze to nie będzie – zastrzegł prawnik. – Od 1 października 2021 r. lokale wybudowane przez TBS-y albo SIM-y znajdą się poza zasobem mieszkaniowym gminy.
– Ale z pewnością częściowo rozładują problem kolejek po własne M – wtrąciła Ewelina Leśnik.
Zanim spotkanie się skończyło, o głos poprosił jeszcze dyrektor departamentu gospodarki mieszkaniowej. – Czy to znaczy, że skoro TBS nie będzie w zasobie mieszkaniowym, to rada gminy będzie musiała zmienić uchwałę dotyczącą zasad wynajmowania lokali tworzących gminne zasoby mieszkaniowe? ‒ spytał.
– Tak, będzie to konieczne – stwierdził prawnik i dodał, że na ten temat także przygotuje informację.

Gdzie szukać? Rada 6

Obie uczestniczące w dyskusji panie, osobiście zainteresowane nową inicjatywą, chciały się jeszcze dowiedzieć, czy i na jakich zasadach będzie możliwy wykup tych mieszkań.
– Wysokość partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego w SIM, w przypadku umowy w sprawie partycypacji zawieranej przez osobę fizyczną, która będzie najemcą lokalu mieszkalnego, nie może przekroczyć 30 proc. kosztów budowy tego lokalu, ale przy opcji wykupu nie może być niższy niż 20 proc. – powiedział prawnik. Uzupełnił, że taką formę można będzie zastosować od 1 stycznia 2022 r. Nie miał jednak wątpliwości, że przygotowanie inwestycji z pewnością zajmie sporo czasu, więc powołany SIM rzeczywiście może taką formę dojścia do własności zainteresowanym zaproponować.

Gdzie szukać? Rada 7

– Szanowni państwo, na tym kończymy dzisiejsze spotkanie – stwierdził prezydent, niecierpliwie spoglądając na zegarek. – Zaraz mam wizytę przedstawicieli dużego zakładu produkcyjnego, który chciałby u nas otworzyć swoją filię. Jeśli się uda, to nowy SIM i nowe mieszkania nam się z pewnością przydadzą, bo pojawią się nowi mieszkańcy – zakończył i pospiesznie opuścił zgromadzonych.
RADA 1. Pieniądze tylko na nowy podmiot
Przekształcenie TBS w SIM jest tak naprawdę jedynie zmianą nazwy. TBS może także w dalszym ciągu występować pod dotychczasową nazwą. Największą zaletą utworzenia nowego podmiotu jest jednak możliwość uzyskania wsparcia ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa. Jest to niebagatelna kwota do 3 mln zł na objęcie udziałów w nowo tworzonym SIM. Tej możliwości nie ma z kolei w odniesieniu do istniejących już TBS, nawet w przypadku, gdy zmienią swoją nazwę na SIM.
RADA 2. Spółka albo spółdzielnia
Społeczne inicjatywy mieszkaniowe – analogicznie jak wcześniej TBS – mogą być tworzone w formie spółki kapitałowej (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej) bądź spółdzielni osób prawnych. W odniesieniu do SIM (i TBS) w formie spółdzielni osób prawnych pojawia się jednak pytanie, czy mogą one liczyć na środki z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa. Ustawodawca wskazuje bowiem, że finansowe wsparcie ma być udzielane na objęcie w SIM udziałów lub akcji, co mogłoby sugerować, że mowa o wsparciu jedynie dla SIM tworzonych albo działających w formie spółki kapitałowej. Potwierdzeniem tego faktu może być uregulowanie z ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, gdzie postanowiono, że KZN może być uczestnikiem wyłącznie w tych SIM, które mają formę prawną spółki kapitałowej. Jednakże spółdzielnie osób prawnych – zgodnie z prawem spółdzielczym – także działają w oparciu o udziały członków spółdzielni.
RADA 3. Niższe koszty, mniej swobody
Przepisy rzeczywiście umożliwiają tworzenie SIM samodzielnie przez gminę lub wspólnie z innymi gminami. Niewątpliwie większy, prężniej działający SIM, który wybuduje większą liczbę budynków mieszkalnych i następnie będzie nimi zarządzać, będzie miał niższe koszty ogólnozakładowe w przeliczeniu na jedną gminę. Wadą wejścia do SIM wspólnie z innymi gminami może być natomiast mniejszy wpływ na funkcjonowanie tego podmiotu – żadna gmina nie będzie miała bowiem najprawdopodobniej większości głosów umożliwiającej jej swobodne decydowanie o sposobie funkcjonowania.
RADA 4. Wspólnie z Krajowym Zasobem Nieruchomości
Największą zaletą tworzenia SIM razem z KZN jest możliwość dokapitalizowania tworzonego podmiotu przez wniesienie do niego gruntów Skarbu Państwa zarządzanych przez KZN. Ponadto KZN jest podmiotem od kilku lat działającym już na rynku nieruchomości, więc jego doświadczenie niewątpliwie umożliwi sprawniejsze zrealizowanie inwestycji mieszkaniowej, zwłaszcza w mniejszych gminach, które samodzielnie mogłyby nie udźwignąć takiej inwestycji.
Opcja współpracy z KZN może być dobra dla małych miast czy gmin, KZN może bowiem przejąć na siebie cały ciężar związany ze zdobyciem finansowania, zaprojektowaniem budynków, uzyskiwaniem pozwoleń na budowę, wyłonieniem wykonawcy, przeprowadzeniem inwestycji, a następnie utrzymaniem budynków powstałych w SIM tworzonym przez KZN i samorząd. Gmina nie musi w tym partycypować. Jednocześnie udział gminy w spółce jest konieczny.
RADA 5. Niezbędne uchwały
Tworzenie SIM (zakładając, że wybiera się formę spółki kapitałowej, do której może ewentualnie przystąpić KZN), jest analogiczne jak utworzenie każdej spółki komunalnej. Tym samym konieczne jest podjęcie przez radę gminy uchwały w sprawie utworzenia spółki (z ograniczoną odpowiedzialnością albo akcyjnej) na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f ustawy o samorządzie gminnym. W uchwale tej powinno się określić m.in. nazwę tworzonej spółki, informację o jej tworzeniu razem z KZN (o ile to ten przypadek), liczbę oraz wartość udziałów lub akcji obejmowanych przez gminę, ewentualnie inne znane już w danym momencie elementy, takie jak: siedziba, podmioty współtworzące spółkę, łączny kapitał zakładowy spółki i jego podział na udziały lub akcje.
Następnie w wykonaniu tej uchwały niezbędne jest podjęcie – już przez organ wykonawczy gminy – wszelkich czynności zmierzających do faktycznego utworzenia spółki na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych. Tym samym niezbędne będzie przygotowanie umowy spółki, zawarcie jej przed notariuszem w formie aktu notarialnego oraz zarejestrowanie w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Równolegle do powyższego – w przypadku zamiaru skorzystania ze wsparcia finansowego z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa – niezbędne jest przygotowanie przez organ wykonawczy gminy projektu wniosku o udzielenie wsparcia ze wskazanego funduszu, który to wniosek następnie musi zostać zatwierdzony przez radę gminy w drodze uchwały, podjętej na podstawie art. 33m ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Wniosek jest rozpatrywany przez ministra właściwego ds. budownictwa, zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, a wnosi się go za pośrednictwem prezesa KZN. Minister może jednak zlecić jego rozpatrywanie bezpośrednio prezesowi KZN. Sam wniosek z kolei musi zawierać:
1) wysokość planowanego wkładu pieniężnego gminy związanego z realizacją działania, którego dotyczy wsparcie;
2) wysokość wsparcia, o które się występuje,
3) informację o planowanym terminie realizacji przedsięwzięcia, w związku z którym udzielane ma być wsparcie,
4) numer rachunku, na który wypłacone ma być wsparcie.
RADA 6. Zmiana zasad najmu
W wyniku wprowadzenia instytucji SIM ustawodawca zdecydował się na nałożenie na rady gmin obowiązku zmiany uchwał w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych należących do gminy. Działanie to musi zostać podjęte przed 1 października 2021 r., kiedy zmienione zasady będą musiały już wejść w życie. Zmianie będą podlegać następujące elementy:
1) wysokość czynszu podnajemców,
2) zmiana używanego w uchwale sformułowania „powierzchnia lokalu” na „powierzchnia użytkowa lokalu”,
3) kwestie dotyczące sprawdzania wysokości dochodów osób ubiegających się o pomoc mieszkaniową,
4) kwestie związane z okresową weryfikacją spełniania przez najemcę kryterium wysokości dochodu.
RADA 7. Dojście do własności
Od 1 stycznia 2022 r. uzyskanie prawa własności mieszkania na podstawie umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności, uwzględniającej rozliczenie partycypacji, jest przewidziane na wyraźny wniosek dla lokatorów:
1) będących stroną umowy partycypacji w kosztach budowy mieszkań, jeżeli wysokość tej partycypacji była maksymalna, tj. wyniosła co najmniej 20‒25 proc. kosztów budowy mieszkania (wyższa stawka dotyczy większych miast),
2) będących przez co najmniej pięć lat stroną obowiązującej umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy tego lokalu,
3) niezalegających w okresie co najmniej pięciu lat poprzedzających złożenie wniosku z zapłatą czynszu lub innych opłat – za miesiąc przez łączny okres nie dłuższy niż trzy miesiące.
Rozliczenie partycypacji w ramach umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności będzie dokonywane w częściach zaliczanych na poczet comiesięcznych rat, wliczanych w cenę lokalu mieszkalnego. Rozliczenie partycypacji nastąpi z dniem, w którym łączna, zaliczona w tym trybie na poczet rat kwota osiągnie równowartość kwoty tej partycypacji.
Zofia Jóźwiak
Mateusz Karciarz, prawnik w kancelarii Jerzmanowski Kancelaria Radców Prawnych
Podstawa prawna
ustawa z 10 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz.U. poz. 11)
art. 33m ust. 1 ustaw z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U z 2019 r. poz. 2195; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11)
ustawa z 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz.U. z 2020 r. poz. 1100; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11)
art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)