Jeśli planujesz zakup mieszkania, musisz zapoznać się z przepisami, które wyjaśnią ci, czym jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Na rynku nie brakuje bowiem ogłoszeń, które oparte są o to ograniczone prawo rzeczowe.

Na wstępie warto wyjaśnić, że od 31 lipca 2007 r. nie ma możliwości ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Nie zmienia to faktu, że prawo to zachowuje swoją moc obowiązującą, na rzecz osób, dla których było ustanowione przez spółdzielnie mieszkaniowe. Oznacza to, że na podstawie umowy, możliwe jest przeniesienie tego prawa na inną osobę. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – na czym ono polega

Na to ograniczone prawo rzeczowe składają się do co zasady dwa elementy.

1. Prawo do korzystania z lokalu

2. Prawo do rozporządzania swoim prawem

O ile pierwszy punkt nie powinien budzić wątpliwości, to pod pojęciem rozporządzenia lokalem rozumieć możemy jego wynajęcie czy też oddanie do bezpłatnego korzystania z przeznaczeniem lokalu. Co istotne, aby tego dokonać, nie jest konieczne uzyskanie zgody ze spółdzielni mieszkaniowej. Taką zgodę będziemy musieli uzyskać natomiast w sytuacji, gdy chcielibyśmy zmienić przeznaczenie lokalu – np. na lokal użytkowy.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu podlega dziedziczeniu i może być przedmiotem darowizny. W lokalu możemy dokonywać remontów i co do zasady przerabiać go według własnego uznania. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu podlega egzekucji i może być obciążone hipoteką.

Warto zaznaczyć, że na pisemne żądanie uprawnionego, gdy zostaną dokonane określone czynności, spółdzielnia musi zawrzeć z uprawnionym umowę o przeniesienie własności lokalu. Po zrealizowaniu umowy, dotychczasowy posiadacz własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu, stanie się jego właścicielem.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu a kredyt hipoteczny

Tak jak już wspomnieliśmy, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być obciążone kredytem hipotecznym. Należy jednak mieć na uwadze, że nie wszystkie mieszkania spółdzielcze własnościowe posiadają księgę wieczystą, gdyż w przepisach prawa nie jest zapisany taki obowiązek. Banki z kolei nie udzielą kredytu hipotecznego, gdy lokal nie będzie miał utworzonej księgi wieczystej.

Gdy planujemy zatem zakup mieszkania na kredyt, należy zorientować się, czy w danym przypadku możliwe jest utworzenie księgi wieczystej. W dalszym ciągu zdarza się bowiem, że spółdzielnie mieszkaniowe swoje budynki posiadają na gruntach nieuregulowanych prawnie. W takiej sytuacji utworzenie księgi wieczystej będzie niemożliwe, a tym samym bank na zakup takiego lokalu nie udzieli kredytu hipotecznego.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu a własność

Z perspektywy mieszkańca, to czy jesteśmy właścicielami mieszkania czy posiadamy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, nie robi praktycznie żadnej różnicy. W obu przypadkach możemy swobodnie dysponować nieruchomością, sprzedać ją, oddać pod wynajem, prowadzić w niej działalność czy zapisać w spadku. Głównie różnice dotyczyć będą kwestii ksiąg wieczystych oraz udzielania kredytu hipotecznego.