17 czerwca upływa najbliższy termin, w którym można składać wnioski o dofinansowanie z Instrumentu MSP. W innym konkursie – Fast Track to Innovation – najbliższy nabór zamknie się 1 września.
Horyzont 2020 to największy w dziejach UE program mający na celu wsparcie badań i innowacji. Jego budżet wynosi 77 mld euro. Daje możliwość pozyskania wsparcia bezpośrednio z Komisji Europejskiej, a beneficjentami w obecnej perspektywie finansowej mogą być również indywidualnie małe i średnie firmy. Ale nie tylko one. Program ten jest bowiem połączeniem wielu instrumentów, skierowanych zarówno do przedsiębiorców, jak i jednostek naukowych (uczelni, instytutów badawczych itp.). Połączył w sobie trzy dotychczasowe programy: Program Ramowy UE w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji, Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP) oraz działania Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT).
Ciekawymi z punktu widzenia przedsiębiorcy instrumentami w ramach Horyzontu 2020 są m.in. konkursy Instrument MŚP (SME Instrument), a także Szybka ścieżka do innowacji (Fast Track to Innovation, FTI). W ich ramach małe i średnie firmy mogą otrzymać dofinansowanie na innowacyjne przedsięwzięcia.
Dofinansowanie z Horyzontu 2020 nie jest jednak łatwo zdobyć – o czym mogli się dotychczas przekonać składający wnioski. Jak wyliczono, w 79 konkursach, które przeprowadzono od grudnia 2013 r. do lutego 2015 r. w ramach Horyzontu 2020, wzięło udział 1828 polskich wnioskodawców, którzy uczestniczyli w przygotowaniu 1401 projektów. Z tego zaledwie 289 zostało wstępnie zaakceptowanych do otrzymania dofinansowania (w tym zaledwie 35 firm sektora MŚP, pozostałe to m.in. uczelnie, instytuty badawcze, organizacje publiczne). A to oznacza, że wskaźnik sukcesu, który określa skuteczność polskich wnioskodawców, wynosi 15,81 proc. (mówiąc w uproszczeniu: niespełna co szósty startujący w konkursach osiągnął sukces w postaci wstępnego zakwalifikowania zgłoszonego projektu). Ten wynik jest niestety niższy niż średnia unijna (dla całej UE wskaźnik wynosi 16,75 proc.). Łączna kwota przewidywanego dofinansowania dla wstępnie zaakceptowanych projektów z Polski to ok. 47 mln euro. To tylko 0,75 proc. kwoty, jaką do tej pory łącznie zdobyły wszystkie kraje UE (6,2 mld euro). Dla porównania: wartość wstępnie zaakceptowanych projektów z Niemiec to 1,5 mld euro, z Francji – 698 mln euro, z Holandii – 537 mln euro. Przedstawiamy najważniejsze informacje o aktualnych naborach.
1 Instrument MSP
Horyzont 2020 kojarzony jest z możliwością uzyskania wsparcia głównie w ramach konsorcjum. Jednak w Instrumencie MŚP przewidziano indywidualne wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, które inwestują w innowacyjne przedsięwzięcia. Zazwyczaj takie małe i średnie firmy nie mają na innowacje wystarczających środków własnych, a z uwagi na wysokie ryzyko także inwestorzy z zewnątrz niechętnie angażują się w projekty badawcze i rozwojowe. Instrument MŚP ma wypełnić tę lukę: umożliwić małym i średnim firmom finansowanie innowacyjnych projektów na wstępnym etapie, umożliwić ocenę potencjału technologicznego i możliwości komercjalizacji nowego rozwiązania na rynku europejskim. Przedsiębiorca może liczyć na wsparcie na opracowanie biznesplanu (faza I), jego wdrożenie (faza II) oraz skorzystać z bezpłatnego doradztwa ekspertów, coachingu (faza III). Istnieje możliwość przystąpienia do każdej z powyższych faz oddzielnie lub łącznie do wszystkich.
Zgłaszany projekt powinien dotyczyć jednego z obszarów tematycznych: przełomowe innowacje w sektorze ICT, nanotechnologia, mobilne aplikacje z zakresu administracji cyfrowej, zaawansowane materiały oraz technologie przetwórstwa i wytwarzania, urządzenia diagnostyczne i biomarkery, produkcja i przetwarzanie żywności, energetyka, rozwój potencjału mórz, oceanów i wybrzeży, transport, przestrzeń kosmiczna, ekoinnowacje. Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym (najbliższe daty zamknięcia to 17 czerwca, 17 września i 25 listopada.
Faza I – Studium wykonalności
Przeznaczenie dofinansowania: przygotowanie biznesplanu.
Wysokość dofinansowania: Komisja Europejska dofinansowuje 70 proc. kosztów kwalifikowanych w formie ryczałtu wynoszącego 50 tys. euro.
Wnioskodawca musi przekonać ekspertów KE, że jego pomysł jest wart realizacji, a po wdrożeniu przyniesie korzyści zarówno przedsiębiorstwu, jak i gospodarce. We wniosku należy opisać m.in., na czym polega innowacyjność rozwiązania oraz jakie są możliwości wdrożenia. Projekt na tym etapie może trwać 6 miesięcy.
Biznesplan może być wykonany przez wnioskodawcę lub zlecony firmie zewnętrznej.
Eksperci oceniają, w jakim stopniu nowe rozwiązanie jest innowacyjne i jakie są szanse jego realizacji oraz jakie jest ryzyko, że projekt nie zostanie zrealizowany. Biznesplan z tego etapu może posłużyć jako element wniosku o dofinansowanie w II fazie lub może zostać wykorzystany wewnątrz firmy do jej rozwoju.
Faza II – Realizacja
Przeznaczenie dofinansowania: m.in. na stworzenie i przetestowanie prototypu, linie pilotażowe, demonstrację innowacyjnego rozwiązania oraz pozostałe działania służące wprowadzeniu produktu na rynek.
Wysokość dofinansowania: od 0,5 do 2,5 mln euro, dotacje na poziomie 70 proc. kosztów kwalifikowanych.
Wsparcie obejmuje wszelkie koszty związane z zakupem infrastruktury i sprzętu niezbędnego do realizacji projektu. Realizacja projektu na tym etapie powinna trwać od 12 do 24 miesięcy.
Przedsiębiorca wnioskodawca po przygotowaniu biznesplanu (bez względu na to, czy zrobił to w ramach I fazy Instrumentu MŚP, czy z własnych środków) na tym etapie opisuje konkretne działania, jakie musi podjąć w celu realizacji pomysłu. Wniosek powinien zawierać m.in. pogłębione analizy rynku, ewentualną modyfikację wstępnej koncepcji, analizę finansową przedsięwzięcia, ryzyka z tym związanego, strategię komercjalizacji.
Eksperci sprawdzają m.in. zgodność projektu z założeniami instrumentu, realne możliwości jego wdrożenia, korzyści gospodarcze z tego płynące i ryzyko związane z niewykonaniem.
Faza III – Komercjalizacja i coaching
Forma wsparcia: przewidziano wiele działań, m.in. ułatwienia w dostępie przedsiębiorstw do kapitałowych i dłużnych instrumentów finansowych, pomoc w networkingu, zabezpieczeniu praw własności intelektualnej oraz w dotarciu z produktem na nowe rynki. Działania te są całkowicie bezpłatne.
Faza ta jest przeznaczona dla podmiotów, które otrzymały dofinansowanie w I lub II fazie. Pomocy na tym etapie udziela Enterprise Europe Network (EEN), która ma oddziały w każdym województwie w Polsce.
2 Szybka ścieżka do innowacji
To kolejny instrument Horyzontu 2020, z którego mają szansę uzyskać wsparcie małe i średnie firmy. W tym przypadku wymagany jest jednak udział w konsorcjum. Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym, z datami zamknięcia 1 września oraz 1 grudnia 2015 r.
Przeznaczenie dofinansowania: Wsparcie może być udzielone m.in. na zaawansowane prace badawczo-rozwojowe i testy, działalność związaną z tworzeniem instalacji pilotażowych i demonstracyjnych, walidację systemów w środowisku operacyjnym, walidację modeli biznesowych oraz działalność marketingową.
Wysokość dofinansowania: Budżet pojedynczego projektu może się wahać od 1 mln do 3 mln euro. KE dofinansowuje 70 proc. kosztów kwalifikowanych podmiotów komercyjnych i 100 proc. kosztów kwalifikowanych podmiotów działających non for profit. Na lata 2015–2016 przeznaczono 200 mln euro.
W ramach FTI wymagane jest utworzenie konsorcjum projektowego, składającego się z min. 3 a maksymalnie 5 partnerów z krajów członkowskich UE i/lub krajów współpracujących w ramach Horyzontu 2020. W skład konsorcjum projektowego mogą wchodzić wszystkie typy podmiotów prawnych. Przedsiębiorstwa, które chciałyby podjąć współpracę w ramach programu, mogą podawać swoje dane na stronach Krajowego Punktu Konsultacyjnego. Tam można odszukać partnera biznesowego lub jednostkę naukową w celu założenia konsorcjum do FTI.
Maksymalny czas trwania projektu to 36 miesięcy.
3 Grant na przygotowanie wniosku z PARP
Przedsiębiorstwa z sektora MSP mogą skorzystać z refundacji wydatków na przygotowanie i złożenie wniosku o dofinansowanie w ramach międzynarodowego programu innowacyjnego (m.in. programu Horyzont 2020). Grant na ten cel proponuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).
Warunkiem wystąpienia o wsparcie jest pozytywna ocena formalna w ramach wybranego międzynarodowego programu innowacyjnego (czyli np. wniosku do Fast Track to Innovation). Program powinien zakładać wzajemną współpracę przedsiębiorców lub przedsiębiorców z jednostkami naukowymi z co najmniej dwóch krajów, a jej celem powinno być przeprowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych.
Maksymalna wysokość grantu, refundacji kosztów złożenia wniosku w ramach np. Horyzontu 2020 to 75 tys. zł (dla koordynatora projektu) oraz 35 tys. zł (dla partnera w projekcie). Obecny nabór wniosków o granty jest prowadzony przez PARP do 22 czerwca 2015 r. – Jeden przedsiębiorca może uzyskać refundację poniesionych kosztów związanych z przygotowaniem nawet kilku wniosków, o ile były składane w różnych konkursach np. Horyzontu 2020 – mówią eksperci KPMG w Polsce. Projekt może być napisany przez przedsiębiorcę samodzielnie lub jego przygotowanie może zostać zlecone firmie zewnętrznej.
