Ryczałt jest nieskomplikowany, łatwo wyliczyć należności wobec fiskusa. Księga przychodów pozwala na spore oszczędności, lecz wymaga księgowej wiedzy. Podpowiadamy, którą formę rozliczenia warto wybrać.
Pierwszą rzeczą, jaką muszą zrobić osoby rozpoczynające działalność gospodarczą, jest wybranie formy opodatkowania. W praktyce mogą wybrać zryczałtowane formy (karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) albo zasady ogólne. Jeśli podatnik zdecyduje się na to ostatnie rozwiązanie, będzie musiał prowadzić albo podatkową księgę przychodów i rozchodów, albo księgi rachunkowe.
W przypadku podatników, którzy prowadzą działalność o niewielkiej skali, wybór sprowadza się do ryczałtu lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Obie formy mają wady i zalety, a o tym, która będzie lepsza, decyduje rodzaj działalności i koszty, jakie ponosi podatnik.
Banalna karta dla fryzjera
Zryczałtowane zasady opodatkowania zostały określone w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Opodatkowanie w formie karty podatkowej mogą wybrać osoby prowadzące jedynie rodzaje działalności gospodarczej wymienione w załączniku nr 3 do powyższej ustawy. W praktyce chodzi o drobną działalność usługową, np. fryzjerów czy rzemieślników. Zbigniew Błaszczyk, doradca podatkowy z Tax-US Podatki Doradztwo, wyjaśnia, że zaletą tej formy jest brak obowiązku prowadzenia jakiejkolwiek ewidencji.
Więcej obowiązków mają natomiast osoby, które wybiorą ryczałt. Przychody osoby lub spółki opodatkowanej w formie ryczałtu nie mogą jednak przekroczyć 150 tys. euro rocznie (w 2013 r. – 615 300 zł). Jeśli tak się stanie, to w kolejnym roku trzeba przejść na podatkową księgę przychodów i rozchodów.
– Limit ten dotyczy osoby fizycznej prowadzącej indywidualną działalność gospodarczą lub w formie spółki (cywilnej, jawnej) – wyjaśnia Zbigniew Błaszczyk. Jak dodaje, ograniczone jest również spectrum prowadzonej działalności gospodarczej, ale i tu dopuszczalny zakres jest bardzo szeroki (m.in. działalność handlowa, gastronomiczna, wytwórcza, roboty budowlane). Rodzaje działalności, które są wyłączone z ryczałtu, zostały określone w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Zaletą ryczałtu są niskie stawki podatku (3 proc. – np. działalność handlowa, 5,5 proc. – roboty budowlane, 8,5 proc. – działalność usługowa, 17 proc. – pośrednictwo w sprzedaży samochodów, 20 proc. – wykonywanie wolnych zawodów).
Ryczałt bez odliczeń
Osoby, które zdecydują się na ryczałt, mają też obowiązek posiadania i przechowywania dowodów zakupu towarów, prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencji wyposażenia oraz – odrębnie za każdy rok podatkowy – ewidencję przychodów. W tym przypadku nie jest ona skomplikowana, a zasady jej prowadzenia wynikają z rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Łatwo też policzyć podatek – kwota przychodu pomnożona przez stawkę ryczałtu. Niestety przychodów nie można pomniejszyć o koszty ich uzyskania.
Podatnicy, którzy chcą opodatkować przychody ryczałtem, muszą zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania. W praktyce trzeba złożyć pisemne oświadczenie do 20 stycznia, a jeśli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku, oświadczenie trzeba złożyć nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Ponadto ryczałt muszą obliczać za każdy miesiąc i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania.
Z kolei do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym trzeba złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na formularzu PIT-28.
Zero podatków z księgą przychodów
Podatnicy, czyli osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, mogą wybrać również opodatkowanie na zasadach ogólnych (skalą podatkową – stawki 18 i 32 proc. lub liniowo – 19 proc.). W tym wypadku muszą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zasady jej prowadzenia zostały określone w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jeśli jednak przychody podatnika przekroczyły w poprzednim roku 1,2 mln euro (w 2012 r. – 4 936 560 zł), musi on prowadzić księgi rachunkowe.
Podatnicy rozliczający przychody w formie księgi muszą w niej uwzględniać również koszty. Zaletą księgi jest to, że podatek płaci się od przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania, czyli od dochodu. Trzeba też prowadzić ewidencję środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz wyposażenia. W przypadku gdy podatnik ma stratę, to w ogóle nie zapłaci podatku.
Księgę należy założyć na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, a w ciągu 20 dni od założenia trzeba poinformować o tym na piśmie naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.
Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych muszą wpłacać miesięczne zaliczki na podatek dochodowy do urzędu skarbowego. Osoby, które wybrały opodatkowanie liniowe, mogą je wpłacać kwartalnie. Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do 30 kwietnia, trzeba złożyć zeznanie roczne na formularzu PIT-36 lub PIT-36L.
Zdaniem Zbigniewa Błaszczyka księga jest rozwiązaniem, które stwarza przedsiębiorcom sporo problemów na co dzień, szczególnie podczas zamykania roku podatkowego. Podatnicy mogą jednak skorzystać z obsługi księgowej, która zajmie się rozliczeniem ryczałtu lub prowadzeniem podatkowej księgi.
VAT w działalności gospodarczej
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą muszą zdecydować, czy chcą być podatnikami VAT, czy będą zwolnieni z VAT. Zwolnienie przysługuje z automatu i stosuje się je do momentu, gdy wartość sprzedaży przekroczy 150 tys. zł, ale można z niego zrezygnować. Osoby zwolnione nie wystawiają faktur VAT, jednak mogą zarejestrować się do celów VAT, składając formularz VAT-R w urzędzie skarbowym – niemniej nie muszą tego robić. Obowiązek taki mają osoby, które od razu chcą być podatnikami VAT czynnymi. Jeśli rezygnują ze zwolnienia, muszą wybrać, czy będą składać deklaracje miesięczne, czy kwartalne. Deklaracje miesięczne składa się na formularzu VAT-7 do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego deklaracja dotyczy, czyli np. deklarację za lipiec składa się do 25 sierpnia. Z kolei deklaracje kwartalne składa się na formularzu VAT-7D (w terminie do 25. dnia po kwartale). Podatnicy czynni VAT mają też obowiązek prowadzenia ewidencji zakupów i sprzedaży. Na jej podstawie sporządza się deklaracje. Przysługuje im też prawo do odliczenia VAT oraz zwrotu podatku.
Rozpoczynający działalność, którzy sprzedają towary i usługi na rzecz osób fizycznych, muszą zainstalować kasy fiskalne, ale dopiero po przekroczeniu 20 tys. zł obrotu.
PARTNER CYKLU
