Subskrybuj nas na Youtube
Niewielkie podmioty, które z dnia na dzień utraciły klientów, a nie zatrudniają pracowników, mają możliwość skorzystania z wakacji od niektórych zobowiązań. W dogodnym momencie, gdy sytuacja na rynku się poprawi, mogą działalność gospodarczą wznowić
Obecna sytuacja na rynku wywołana pandemią koronawirusa zmusza przedsiębiorców do szukania pomysłów na obniżenie kosztów związanych z działalnością gospodarczą. Wielu z nich po tym, jak niemal z dnia na dzień stracili swoje przychody, zastawia się nad likwidacją działalności. Tymczasem dla niektórych drobnych firm (np. salonów kosmetycznych, fryzjerskich, drobnych sklepików niezatrudniających pracowników) mniej drastycznym rozwiązaniem może być zawieszenie działalności. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG) tylko 26 marca przetworzono 2501 wniosków o zawieszenie działalności gospodarczej. Zamkniętych natomiast zostało 200 działalności gospodarczych. Dla kogo jest to zatem odpowiednie rozwiązanie? Kiedy warto z niego skorzystać?
Na czym polega zawieszenie działalności gospodarczej?
To dobrowolne zaprzestanie przez przedsiębiorcę wykonywania działalności gospodarczej. W okresie, kiedy działalność jest zawieszona, przedsiębiorca nie ma możliwości jej wykonywania. W zamian za to korzysta w pewnym zakresie ze zwolnień, m.in. z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, składania deklaracji podatkowych oraz uiszczania zaliczek na podatki.
Co może być przyczyną?
Decyzja o zawieszeniu działalności należy do przedsiębiorcy. Przyczyną mogą być zarówno okoliczności obiektywne i niezależne od przedsiębiorcy (czasowa niemożliwość prowadzenia działalności w związku ze stanem zdrowia lub nierentowność prowadzonej działalności z uwagi na aktualną koniunkturę na rynku), jak i subiektywne (chęć wstrzymania na jakiś czas prowadzenia działalności). Taką przyczyną może być też realny przestój związany z epidemią koronawirusa.
Który przedsiębiorca może skorzystać z tej możliwości?
Z uprawnienia mogą skorzystać ci przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników. Ustawa dopuszcza jednak możliwość zawieszenia działalności także przez tych przedsiębiorców, którzy, co prawda, zatrudniają pracowników, ale przebywają oni na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym.
Działalność gospodarcza może zostać zawieszona przez każdego przedsiębiorcę bez względu na formę prowadzonej działalności gospodarczej. Uprawnionymi są zatem m.in. indywidualni przedsiębiorcy wpisani do CEIDG, a także spółki kapitałowe i osobowe wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.
Na jak długo można zaplanować przerwę w działalności?
Indywidualni przedsiębiorcy mogą zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony bądź określony, jednak nie krótszy niż 30 dni. W stosunku do przedsiębiorców wpisanych do KRS okres zawieszenia wynosi od 30 dni do 24 miesięcy.
Jak zawiesić spółkę cywilną?
W stosunku do przedsiębiorców będących wspólnikami spółek cywilnych obowiązują szczególne zasady. Ustawa przewiduje sytuacje, w których przedsiębiorca:
- jest wspólnikiem spółki cywilnej,
- jest wspólnikiem kilku spółek cywilnych,
- prowadzi dodatkowo inną działalność.
Zasadniczo przedsiębiorca prowadzący działalność jednocześnie jako wspólnik spółki cywilnej oraz poza tą spółką może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. Podobnie przedsiębiorca będący wspólnikiem w więcej niż jednej spółce cywilnej, w zależności od uznania, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach.
Jednak w każdym przypadku zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Oznacza to, że gdyby działalność gospodarcza została zawieszona tylko przez niektórych wspólników spółki cywilnej, to nie będzie to w pełni skuteczne. W takiej sytuacji na wszystkich wspólnikach spółki cywilnej w dalszym ciągu będą spoczywały obowiązki podatkowe oraz odnoszące się do ubezpieczeń społecznych, a związane z tą konkretną działalnością. Gdyby pozostali wspólnicy planowali w dalszym ciągu prowadzić działalność w formie spółki cywilnej, to warto rozważyć wyjście z tej spółki zgodnie z ogólnymi zasadami.
Czy w określonych sytuacjach możliwe będzie natychmiastowe wznowienie pracy?
Przedsiębiorca zawieszający działalność nie musi obawiać się, że zamknie sobie drogę do pozyskania nowych kontraktów w momencie, gdy sytuacja na rynku ulegnie poprawie. Działalność gospodarcza może zostać wznowiona w dowolnym momencie. Wniosek taki może zostać złożony nawet wtedy, gdy nie upłynął jeszcze uprzednio zadeklarowany okres zawieszenia działalności. Zaleca się jednak, aby nie wznawiać działalności gospodarczej przed upływem minimalnego okresu zawieszenia działalności. Pozwoli to uniknąć ewentualnych wątpliwości, czy przerwa w prowadzeniu działalności powinna być traktowana jako zawieszenie na gruncie prawa przedsiębiorców, czy jedynie jako nieformalna przerwa w wykonywaniu działalności gospodarczej. Jedynie w tym pierwszym przypadku przedsiębiorca może zostać objęty korzyściami zawieszenia działalności.
Jakich formalności należy dopełnić?
Konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku – w zależności od formy prowadzonej działalności. Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (podlega wpisowi do CEIDG), to do zawieszenia działalności wystarczy złożenie wniosku na formularzu CEIDG-1. Wniosek może zostać złożony:
- osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnym urzędzie miasta lub gminy,
- listownie z podpisem poświadczonym notarialnie,
- elektronicznie za pośrednictwem strony www.ceidg.gov.pl.
W obecnej sytuacji forma elektroniczna stała się szczególnie atrakcyjnym rozwiązaniem w związku z paraliżem większości instytucji spowodowanym koronawirusem. Złożenie wniosku wymaga zalogowania się na konto elektroniczne na stronie internetowej CEIDG. Przedsiębiorcy, który założyli firmę drogą elektroniczną, już dysponują takim kontem. Pozostali przedsiębiorcy mogą je założyć przy użyciu profilu zaufanego. W przypadku braku profilu zaufanego można go wyrobić bez wychodzenia z domu, z wykorzystaniem bankowości elektronicznej.
Jak mogą zawiesić działalność przedsiębiorcy podlegający wpisowi w KRS?
Do zawieszenia działalności gospodarczej przez spółki wpisane do KRS niezbędne jest uprzednie podjęcie uchwały przez zarząd spółki kapitałowej lub wspólników spółki osobowej.
Wniosek o ujawnienie zawieszenia działalności gospodarczej należy złożyć do właściwego sądu rejestrowego (osobiście lub pocztą) przy wykorzystaniu formularza KRS-Z62. Wniosek nie podlega opłacie. Spółka wpisana do KRS może również zostać zawieszona za pośrednictwem portalu PDI (Elektroniczny dostęp do Sądów Rejestrowych/Centralnej Informacji/MSIG).
Czy można zawiesić działalność przed zakończeniem kontraktów?
Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje utraty prawa do zakończenia bieżących transakcji (tych zawartych przed dniem zawieszenia). Przedsiębiorca nie musi zatem wstrzymywać się z zawieszeniem działalności do czasu pełnego zrealizowania kontraktu lub otrzymania wynagrodzenia od kontrahenta.
Na jakie korzyści mogą liczyć przedsiębiorcy w okresie zawieszenia działalności?
Przede wszystkim w okresie zawieszenia nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, składania deklaracji podatkowych oraz uiszczania zaliczek na podatki. Przedsiębiorcy będący podatnikami zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej są zwolnieni z obowiązku obliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i wpłacania go na rachunek urzędu skarbowego. Od podatników nie pobiera się także podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia. W zakresie podatku VAT podatnicy, którzy zawiesili działalność gospodarczą, w większości przypadków nie podlegają obowiązkowi składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Zwolnienie dotyczy podatników składających deklaracje zarówno za okresy miesięczne, jak i kwartalne.
Czy przedsiębiorca może dobrowolnie opłacać składki?
W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorcy mogą dobrowolnie płacić jedynie składki emerytalne i rentowe oraz zdrowotne. Nie jest natomiast dopuszczalne dobrowolne opłacanie przez nich składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.
Jak długo przedsiębiorca zachowuje prawo do opieki zdrowotnej?
Przedsiębiorcy tracą prawo do opieki zdrowotnej po upływie 30 dni od dokonania zawieszenia. W celu zachowania dotychczasowych uprawnień przedsiębiorca powinien wznowić działalność przed upływem tego terminu lub skorzystać z możliwości objęcia go tymi świadczeniami na innej podstawie (np. zgłoszenie do ubezpieczenia na zasadach przewidzianych dla członków rodziny).
Czy zawieszenie działalności wpływa na uprawnienia z małego ZUS?
Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje utraty uprawnień do skorzystania z preferencyjnych składek na ZUS. W przypadku wznowienia działalności gospodarczej przedsiębiorca w dalszym ciągu będzie objęty korzystnymi rozwiązaniami. Trzeba jednak pamiętać, że zawieszenie działalności nie wstrzymuje biegu terminu, za jaki przedsiębiorca objęty został korzyściami wynikającymi z małego ZUS. W praktyce oznacza to, że okres korzystania z małego ZUS ulega skróceniu o czas zawieszenia działalności gospodarczej.
Jakie zasady obowiązują przedsiębiorców opiekujących się dziećmi?
Przedsiębiorcy planujący zawiesić działalność w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem, pod warunkiem że prowadzili działalność przez co najmniej sześć miesięcy przed zawieszeniem, mogą skorzystać z finansowania ubezpieczeń z budżetu państwa. Prawo do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym przysługuje jednorazowo lub w maksymalnie pięciu częściach:
- do 3 lat (nie później niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat),
- do 6 lat, gdy przedsiębiorca sprawuje opiekę nad dzieckiem, wobec którego orzeczono niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności wymagający opieki (nie później jednak niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 18 lat).
Trzeba pamiętać, że w przypadku osób zawieszających działalność ze względu na opiekę nad dzieckiem, poza obowiązkiem złożenia odpowiedniego wniosku do CEIDG, konieczne jest również złożenie oświadczenia w ZUS o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (oświadczenie UE-1).
Czy mogę bez wznawiania działalności przyjąć wpłaty od dłużników lub sprzedać wyposażenie zakładu?
W okresie zawieszenia przedsiębiorcy przysługuje uprawnienie do przyjmowania należności od swoich kontrahentów wynikających z dotychczasowych umów. Ponadto przedsiębiorca może m.in.:
- podejmować czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywać zawarte wcześniej umowy;
- regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia działalności gospodarczej,
- zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
- uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
- osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
- zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Podstawa prawna
•art. 23‒25 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 424)
•rozdział 3 ustawy z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1291; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1649)
