Biznes i nauka muszą łączyć siły

Dotacje na współpracę firm z przedstawicielami świata nauki zadomowiły się już w naszym kraju na dobre. Przedsiębiorcy mają do wyboru kilka opcji dostosowanych do różnych potrzeb i możliwości.

Dotacje na współpracę przedsiębiorstw z sektorem badań i rozwoju są dostępne przede wszystkim w programie krajowym Inteligentny Rozwój oraz w programach regionalnych. Ciekawe możliwości pojawiają się też w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.

Nadrzędnym warunkiem we wszystkich działaniach jest to, aby w wyniku projektu na rynek trafił nowy lub znacząco ulepszony produkt, usługa lub proces. Ostateczny efekt powinien zaspokoić faktyczne zapotrzebowanie konsumentów i być konkurencyjny w stosunku do innych, dostępnych już na rynku produktów. Jeżeli innowacja ma mieć charakter procesowy, musi mieć pozytywny wpływ na cykl produkcyjny w przedsiębiorstwie lub prowadzić do znaczącego podniesienia jakości świadczonych usług. Tak rozumiana innowacyjność w przypadku programu Inteligentny Rozwój powinna mieć wymiar co najmniej ogólnopolski.

Bony na dobry początek

Dla mikro, małych i średnich firm, które nie mają jeszcze doświadczenia we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi, a chciałyby skorzystać z ich wiedzy w odniesieniu do mniej skomplikowanych i stosunkowo niedrogich usług, najkorzystniejszą formą wsparcia są Bony na innowacje. To rodzaj dotacji, która pokrywa do 85 proc. kosztów kwalifikowanych projektu. Dofinansowanie z Funduszy Europejskich jest wypłacane w formie refundacji i traktowane jako pomoc de minimis.

Dotacja przeznaczana jest na realizację projektów, które obejmują zakup usług od jednostek naukowych. Współpraca powinna dotyczyć opracowania przez jednostkę naukową dla przedsiębiorcy nowego lub znacząco ulepszonego produktu (wyrobu, usługi), technologii lub nowego projektu wzorniczego. Projekty mogą też w ograniczonym zakresie obejmować innowacje nietechnologiczne, czyli wprowadzanie ulepszeń organizacyjnych lub nowych strategii marketingowych. Dofinansowanie może także być przeznaczone na zakup materiałów niezbędnych do zrealizowania usługi.

Premiowane są projekty, w których w prace badawczo-rozwojowe przeprowadzane przez jednostkę naukową włączeni są odbiorcy końcowi projektu. Mogą oni brać udział w testowaniu czy opiniowaniu nowego rozwiązania, usługi, technologii, wyrobu lub prototypu.

Premiowane będą również projekty, które zakładają demonstrację (np. stworzenie prototypu) lub weryfikację opracowanego rozwiązania w warunkach laboratoryjnych albo zbliżonych do rzeczywistych. Istotne jest zatem, aby rozwiązanie znalazło się jak najszybciej na rynku.

Za udzielanie wsparcia w postaci Bonów na innowacje z Programu Inteligentny Rozwój odpowiada Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Nabór trwa do 7 lutego przyszłego roku i jest podzielony na miesięczne etapy. Ocena projektów trwa do 60 dni, liczonych od zakończenia naboru wniosków o dofinansowanie w danym etapie konkursu. W części województw identyczne wsparcie, jednak o mniejszej wartości, jest udzielane z programów regionalnych.

Konsorcjum z premią

Firmy, które zamierzają współpracować z jednostkami naukowymi na większą skalę, mogą ubiegać się o dofinansowanie na Projekty aplikacyjne. Powinny one obejmować badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe i dotyczyć innowacji produktowej bądź procesowej. Szczegółowy opis zakresu i zasad działań w obu kategoriach znajduje się w dokumentacji konkursowej. W najbliższym czasie – 7 i 19 września – w warszawskim hotelu Marriott odbędą się bezpłatne spotkania informacyjne dotyczące konkursu (szczegóły na www.ncbr.gov.pl).

Wsparcia udziela Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Na dotację mogą liczyć przedsięwzięcia realizowane przez konsorcja, które składają się z co najmniej jednej jednostki naukowej oraz co najmniej jednego przedsiębiorstwa. Maksymalnie w konsorcjum zaangażowanych może być pięć podmiotów. Minimalna wartość kosztów kwalifikowanych projektów wynosi 2 mln zł, a maksymalna 10 mln zł. Poziom dofinansowania zależy od kilku czynników, przy czym dwa decydują o tzw. premii. Pierwsza przyznawana jest za skuteczną współpracę – gdy w projekt zaangażowane są co najmniej dwa niepowiązane ze sobą przedsiębiorstwa, z których co najmniej jedno zalicza się do sektora firm mikro, małych lub średnich. Druga przysługuje w przypadku szerokiego rozpowszechnienia wyników. Warunek ten jest spełniony jeżeli w okresie trzech lat od zakończenia projektu jego wyniki zostaną:

- zaprezentowane na co najmniej trzech konferencjach naukowych i technicznych, w tym co najmniej jednej o randze ogólnokrajowej lub
- opublikowane w co najmniej dwóch czasopismach naukowych lub technicznych (zawartych w wykazie czasopism opracowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego) lub powszechnie dostępnych bazach danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań (surowych danych badawczych), lub
- w całości rozpowszechnione za pośrednictwem oprogramowania bezpłatnego lub oprogramowania z licencją otwartego dostępu.

Wsparcie z programów międzynarodowych

Współpraca firm z naukowcami wspierana jest również w przedsięwzięciach realizowanych na skalę międzynarodową – w ramach Interreg, zwanych programami Europejskiej Współpracy Terytorialnej. W niektórych z nich mogą brać udział polscy przedsiębiorcy i partnerzy z innych europejskich krajów (np. w Interreg Europa Środkowa oraz Interreg Region Morza Bałtyckiego). Przedsiębiorcy mogą również korzystać z projektów, w których nie uczestniczą jako partnerzy.

Tego rodzaju wsparcie może niekiedy okazać się jeszcze korzystniejsze niż w popularnych programach krajowych. Na przykład pewnego rodzaju odpowiednikiem Bonu na innowację jest Baltic TRAM, dofinansowany ze środków Interreg Region Morza Bałtyckiego. Jedną z polskich instytucji, która bierze udział w tym projekcie, jest Fundacja Inicjatyw Innowacyjnych z Krakowa. Przedsiębiorcy mogą zgłaszać do niej – poprzez bardzo prosty formularz aplikacyjny – swoje zapotrzebowanie na przeprowadzenie konkretnych pomiarów lub badań, których wyniki mogą pomóc rozwinąć ich działalność.

– Firma opisuje swój problem i potrzebę, a my znajdujemy instytucję naukową, która jest w stanie się z nim zmierzyć. Jeżeli firma zgłosi się do nas z zapotrzebowaniem, któremu nie jest w stanie sprostać żadna jednostka badawcza w kraju, możemy wybrać ośrodek, który znajduje się poza granicami – wyjaśnia Piotr Piwowarczyk z Fundacji Inicjatyw Innowacyjnych.

Przedsiębiorca może też liczyć na inne wsparcie. – Jeżeli opis zawarty w aplikacji wymaga doprecyzowania, prowadzimy z przedsiębiorcą rozmowy, uściślając wszystkie niezbędne szczegóły. Przez cały czas informujemy też o postępach w prowadzonych badaniach, a na koniec – jeżeli zajdzie taka potrzeba – wspieramy przy analizie raportu. To dodatkowe wsparcie czyni projekt idealną opcją do nawiązania przez firmę współpracy z jednostką naukową po raz pierwszy – podkreśla Piwowarczyk.

Pierwszy nabór zgłoszeń do projektu Baltic TRAM właśnie trwa i zakończy się 31 października tego roku. Drugi zostanie uruchomiony na przełomie lat 2017 i 2018. Wnioski można składać przez stronę www.baltictram.eu w języku angielskim. Można przesyłać je też mailowo w języku polskim – wtedy fundacja tłumaczy dokumenty w zakresie potrzebnym do zlecenia badania. Należy też uzasadnić, w jakim zakresie prezentowane badania będą użyteczne w działalności gospodarczej wnioskującej firmy.

Podstawowym kryterium jest to, czy znajdzie się jednostka badawcza, która jest w stanie wykonać dane zlecenie. Jak dotąd żadna aplikacja nie spotkała się z odmową.

WAŻNE INFORMACJE

Program Inteligentny Rozwój, www.poir.gov.pl

Bony na innowacje dla MSP

Pełna nazwa: Poddziałanie 2.3.2 Bony na innowacje dla MSP
Budżet konkursu: 65 mln zł
Instytucja: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, www.parp.gov.pl
Dla kogo: mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa
Nabory wniosków: od 8 czerwca 2017 r. do 8 lutego 2018 r., konkurs podzielony na etapy

Warunki finansowe:

Maksymalne dofinansowanie: 85 proc. wartości kosztów kwalifikowanych projektu.
Minimalna wartość kosztów kwalifikowanych projektu: 60 tys. zł
Maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych projektu: 400 tys. zł

Projekty aplikacyjne

Pełna nazwa: Poddziałanie 4.1.4 Projekty aplikacyjne
Budżet konkursu: 200 mln zł
Instytucja: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, www.ncbr.gov.pl
Dla kogo: konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych (maksymalnie pięć podmiotów)
Nabory wniosków: od 18 września 2017 r. do 18 grudnia 2017 r., konkurs podzielony na etapy

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej, www.ewt.gov.pl