Orlen i Synthos zawarły porozumienie dotyczące funkcjonowania spółki OSGE, które otwiera drogę do budowy pierwszej w Polsce małej elektrowni jądrowej typu SMR. Inwestycja zostanie zrealizowana we Włocławku.

Pierwsza lokalizacja SMR w Polsce to Włocławek

Uzgodnione warunki obejmują nową treść umowy spółki i porozumienia wspólników, w których Orlen i Synthos mają po 50 proc. udziałów. Zmiany zrównują prawa partnerów i zapewniają Orlen większą kontrolę w kluczowych kwestiach korporacyjnych. Drugi element porozumienia to umowa licencyjna, dająca OSGE pełny dostęp do technologii reaktorów BWRX-300 rozwijanych przez amerykański koncern GE Vernova. Zgodnie z ustaleniami, Włocławek został wskazany jako pierwsza lokalizacja dla reaktora BWRX-300. Za jego budowę odpowiadać będzie spółka celowa kontrolowana przez Orlen.

"W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. Budujemy energię jutra. Taki jest sens podjętej przez Radę Nadzorczą Grupy Orlen decyzji, która zatwierdziła treść porozumienia w tej sprawie. Poświęciliśmy ponad rok na wynegocjowanie warunków, by zabezpieczyć interes Orlenu, zapewniając naszemu wspólnemu przedsięwzięciu z Synthosem bezpośredni dostęp do amerykańskiej technologii umożliwiającej realizację projektów SMR" - stwierdził Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu, cytowany w komunikacie prasowym.

Rotacyjny system zarządzania spółką OSGE

Porozumienie wprowadza również mechanizm rotacyjny przy obsadzaniu najważniejszych stanowisk w OSGE. Orlen i Synthos Green Energy będą na zmianę wskazywać prezesa zarządu i przewodniczącego rady nadzorczej co trzy lata. Pierwszeństwo w wyborze przewodniczącego rady ma Orlen, natomiast Synthos wskaże pierwszego prezesa zarządu.

Nowa umowa zakłada także utworzenie Komitetu Sterującego, którego rolą będzie nadzór nad realizacją projektu i podejmowanie decyzji dotyczących bieżącej działalności OSGE oraz spółek celowych powołanych do budowy kolejnych reaktorów. Reaktory BWRX-300 zostały wpisane do strategii Orlenu „Energia Jutra Zaczyna się Dziś”. Koncern planuje, że do 2035 roku będzie dysponował co najmniej dwoma SMR-ami o łącznej mocy 0,6 GW.

Czym są małe reaktory modułowe?

Małe reaktory modułowe (SMR – Small Modular Reactors) to nowa generacja elektrowni jądrowych, które różnią się od tradycyjnych przede wszystkim skalą i sposobem budowy. Każdy moduł ma mniejszą moc niż klasyczny blok jądrowy, a ich konstrukcja pozwala na seryjną produkcję i transport do miejsca instalacji. Dzięki temu proces inwestycyjny może być krótszy, a sama technologia bardziej elastyczna, ponieważ reaktory można uruchamiać pojedynczo lub łączyć w większe zespoły w zależności od zapotrzebowania na energię.

Technologia SMR jest rozwijana w wielu krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie czy Wielkiej Brytanii. Reaktory tego typu postrzegane są jako rozwiązanie wspierające transformację energetyczną. Mają one dostarczać stabilną, niskoemisyjną energię elektryczną i cieplną, uzupełniając odnawialne źródła energii. Według szacunków, pierwsze komercyjne SMR-y w Europie mogą rozpocząć pracę w latach 30. XXI wieku.