Komisja Europejska zaproponowała we wtorek wprowadzenie rozwiązania regulacyjnego, które miałoby zapobiegać nagłym i nadmiernym wzrostom cen gazu. Pułap cenowy proponowany przez Komisję dotyczyłby instrumentów pochodnych TTF z miesięcznym wyprzedzeniem i zostałby ustanowiony na poziomie 275 euro za MWh.
"Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę i użyciu dostaw energii jako broni, gaz ziemny osiągnął bezprecedensowo wysokie ceny w całej UE, z historycznym maksimum w drugiej połowie sierpnia tego roku. Ekstremalny skok cen w ciągu prawie dwóch tygodni w sierpniu był bardzo szkodliwy dla europejskiej gospodarki, wywołując efekt domina w cenach energii elektrycznej i wzrost ogólnej inflacji" - czytamy w opublikowanym przez KE komunikacie.
W związku z tym Komisja proponuje "zapobieganie powtórzeniu się takich epizodów za pomocą tymczasowego i dobrze ukierunkowanego instrumentu umożliwiającego automatyczną interwencję na rynkach gazu" w przypadku ekstremalnych podwyżek cen.
Proponowany instrument obejmuje pułap cenowy w wysokości "275 euro dla instrumentów pochodnych TTF z miesięcznym wyprzedzeniem". TTF jest najczęściej stosowanym w UE wskaźnikiem referencyjnym cen gazu i odgrywa kluczową rolę na europejskim hurtowym rynku gazu.
Zgodnie z pomysłem KE mechanizm byłby uruchamiany automatycznie przy spełnieniu dwóch warunków: cena rozliczeniowa instrumentu pochodnego TTF przekracza 275 euro przez dwa tygodnie i ceny TTF są o 58 euro wyższe niż cena referencyjna LNG przez 10 kolejnych dni sesyjnych w ciągu dwóch tygodni.
Po spełnieniu tych warunków Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) niezwłocznie opublikuje zawiadomienie o korekcie rynkowej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i poinformuje o tym Komisję, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Bank Centralny (EBC). Następnego dnia wejdzie w życie mechanizm korekty cen i zlecenia na instrumenty pochodne TTF przekraczające pułap ceny bezpieczeństwa nie będą przyjmowane. Mechanizm mógłby być uruchomiony od 1 stycznia 2023 r.
"Proponowane przez KE rozporządzenie zawiera zabezpieczenia mające na celu uniknięcie zakłóceń na rynkach energii i rynkach finansowych. Aby pomóc uniknąć problemów z bezpieczeństwem dostaw, cena maksymalna jest ograniczona tylko do jednego produktu terminowego (produkty TTF z miesięcznym wyprzedzeniem), tak aby operatorzy rynku nadal mogli zaspokajać zapotrzebowanie i kupować gaz na rynku spotowym i pozagiełdowym. Aby zapewnić, że popyt na gaz nie wzrośnie, we wniosku wymaga się od państw członkowskich powiadomienia w terminie dwóch tygodni od uruchomienia mechanizmu korekty rynku, jakie podjęły środki w celu ograniczenia zużycia gazu i energii elektrycznej" - zastrzegła Komisja.
Jeśli konieczna będzie reakcja na ewentualne niezamierzone negatywne skutki pułapu cenowego, w propozycji KE przewidziano możliwość natychmiastowego zawieszenia mechanizmu w dowolnym momencie.
Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)
asc/ tebe/