Limity dorabiania i waloryzacja: Jakie zmiany w emeryturach od 2018 roku

1 O ile wzrosną dodatki do emerytur?

Waloryzacji podlegają także dodatki do emerytur. I tak dodatek pielęgnacyjny otrzyma osoba, która została uznana za całkowicie niezdolną do pracy. Z urzędu jest przyznawany osobom, które ukończyły 75 lat, a młodsi seniorzy muszą złożyć wniosek, na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Od 1 marca 2018 r. dodatek pielęgnacyjny wyniesie 215,84 zł.

Specjalne dodatki przysługują też osobom poszkodowanych w wyniku działań wojennych. Kombatantom przysługuje więc dodatek kombatancki - od marca w wysokości 215,84 zł oraz dodatek kompensacyjny w wysokości 15 proc. dodatku kombatanckiego (32,38 zł).

Kombatantom oraz innym osobom będącym ofiarami represji wojennych i okresu powojennego przysługuje również dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji, który wyniesie 323,76 zł. Żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych przysługuje w tym roku świadczenie w wysokości (w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy) od 10,82 zł do 215,84 zł.

Natomiast osoby, które w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie lub przed dniem 1 września 1939 r. nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska mają prawo do dodatku za tajne nauczanie wynoszącego od marca 215,84 zł.

Dodatkowe świadczenie przysługuje również osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR. Dodatek dla deportowanych przysługuje za każdy pełny miesiąc trwania pracy (nie więcej jednak łącznie niż za 20 miesięcy pracy przymusowej). W zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy świadczenie wyniesie od marca od 10,82 zł do 215,84 zł.

Specjalne świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych przysługuje ponadto osobom, które nie wchodziły w skład formacji wojskowych, zmilitaryzowanych służb państwowych lub formacji zbrojnych ruchu oporu i doznały naruszenia organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy poprzez utratę wzroku. Ponadto musiało to mieć miejsce w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub też eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych po wojnie 1939-1945, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie to przysługuje w kwocie renty socjalnej - od marca 2018 r. będzie to 865 zł.

Natomiast wysokość dodatku weterana poszkodowanego jest uzależniona od uszczerbku na zdrowiu doznanego wskutek wypadku pozostającego w związku z działaniami poza granicami państwa lub choroby nabytej podczas wykonywania zadań lub obowiązków służbowych w ramach działań poza granicami państwa. Podstawę wymiaru dodatku weterana poszkodowanego stanowi najniższa emerytura, czyli od marca 1029,80 zł. W efekcie dodatek będzie wynosił:
- od 10 do 20 proc. uszczerbku - 10 proc. podstawy wymiaru, czyli 102,98 zł,
- od 21 do 30 proc. uszczerbku - 20proc. podstawy wymiaru, czyli 205,96 zł,
- od 31 do 40 proc. uszczerbku - 30 proc. podstawy wymiaru, czyli 308,94 zł,
- od 41 do 50 proc. uszczerbku - 40 proc. podstawy wymiaru, czyli 411,92 zł,
- od 51 do 60 proc. uszczerbku - 50 proc. podstawy wymiaru, czyli 514,9 zł,
- od 61 do 80 proc. uszczerbku - 60 proc. podstawy wymiaru, czyli 617,88 zł.
- powyżej 80 proc. uszczerbku - 80 proc. podstawy wymiaru, czyli 823,84 zł.

2 Nowe osoby uprawnione do świadczenia 1000 zł

Od marca 2018 roku nowa grupa emerytów zyska prawo do najniższej emerytury. W 2017 roku świadczenia te zostały podwyższone z kwoty 882,56 zł do 1000 zł. Jednak z podwyżki mogły skorzystać tylko osoby, które posiadały wymagany staż ubezpieczeniowy, czyli staż składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej od 20 do 25 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. W efekcie poszkodowane były osoby uprawnione do emerytury przyznanej z urzędu, które zazwyczaj nie mogą udowodnić wymaganego stażu ubezpieczeniowego.

Teraz osoby z emeryturą przyznaną z urzędu, które nie posiadają stażu uprawniającego do podwyższenia jej do kwoty najniższego świadczenia, otrzymają wyższą emeryturę. Ponownie przeliczone zostaną emerytury przyznane z urzędu przed 1 marca 2017 r. w kwotach niższych od:
- 1000 zł, gdy emerytura została z urzędu przyznana po rencie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 750 zł, gdy emerytura została z urzędu przyznana po rencie z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Przeliczone emerytury zostaną podwyższone przez ZUS do tych kwot w ramach waloryzacji od 1 marca 2018 r. i z wyrównaniem od 1 marca 2017 r.

3 Nowe limity dorabiania od marca 2018 roku

Od 1 marca zmieniają się także limity dorabiania dla emerytów i rencistów. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2017 r. wyniosło 4516,69 zł, w związku z tym od 1 marca 2018 roku do 31 maja 2018 roku emeryci i renciści będą mogli dorobić miesięcznie:
- do 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli 3 161,68 zł brutto - bez zmniejszenia świadczenia,
- od 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia do 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli od 3 161,68 zł do 5871,697 zł – świadczenie zmniejszone o sumę przekroczenia 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
- powyżej 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli 5871,697 zł brutto – ZUS zawiesi wypłatę emerytury lub renty.

Zmniejszenie lub zawieszenie emerytury dotyczy tylko osób, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. Bez ograniczeń mogą dorabiać także osoby, które osiągają przychód z tytułu pracy nie podlegającej ubezpieczeniom społecznym, czyli na przykład na umowie zlecenia czy o dzieło.

4 Co z wcześniejszymi świadczeniami po obniżeniu wieku emerytalnego?

Od 1 października 2017 roku obniżony został powszechny wiek emerytalny, który wynosi teraz 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn. W efekcie na emeryturę już mogą przejść osoby, które:
- skończą 60 lub 65 lat po 30 września 2017 roku,
- skończyły 60 lub 65 lat do 30 września 2017 roku, ale nie osiągnęły do tego czasu podwyższonego wieku emerytalnego (67 lat),
- do 30 września 2017 roku osiągnęły podwyższony wiek emerytalny, a nie miały przyznanej emerytury powszechnej.

Poza emerytura przyznawaną na zasadach powszechnych część seniorów może nadal starać się o wcześniejsze świadczenia. Jakie trzeba spełnić warunki, żeby otrzymać pomostówkę lub zasiłek przedemerytalny, dowiesz się tutaj>>

Przy czym osoby, które 1 października 2017 r. miały prawo do emerytury pomostowej lub świadczenia przedemerytalnego mogą pobierać pieniądze z tego tytułu do osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego, ale po ukończeniu 60 lub 65 lat maja prawo złożyć wniosek o powszechną emeryturę. Ponadto osoby, które ukończyły 60 lub 65 lat do końca września 2017 r. mogą złożyć wniosek po tym terminie i pobierać świadczenie do dnia poprzedzającego osiągnięcie podwyższonego wieku emerytalnego.

Natomiast obniżenie wieku emerytalnego zniosło emeryturę częściową. Osoby, które w momencie wejścia w życie reformy już pobierały emeryturę częściową, zachowały prawo do świadczenia na dotychczasowych zasadach do czasu zamiany emerytury częściowej na emeryturę powszechną. Emerytura częściowa nadal podlega waloryzacji. Następnie, na wniosek uprawnionego do świadczenia, emerytura częściowa jest zamieniona na emeryturę powszechną ustaloną wedle reguł obowiązujących od 1 października 2017 r.