Nie – według ZUS samo pisemne zapewnienie pracownika o właściwym przeznaczeniu środków z kart nie stanowi wystarczającego zabezpieczenia prawidłowego ich użycia, co oznacza, że wartość tego świadczenia nie korzysta ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek.
Podstawa wymiaru składki
Zgodnie z par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. (dalej: rozporządzenie) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyjątkiem:
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków;
- przychodów określonych w par. 2 rozporządzenia.
W opisywanej sprawie ewentualne wyłączenie przychodu można rozpatrywać w kontekście par. 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia. Zgodnie z nim podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów i kart przedpłaconych uprawniających do nabycia wyłącznie posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 450 zł.
Warunki korzystania ze zwolnienia
Przyjmuje się zatem, że skorzystanie ze zwolnienia wymaga spełnienia łącznie czterech warunków:
- sfinansowania przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia, bądź przekazania przez pracodawcę pracownikom bonów, talonów, kuponów lub kart przedpłaconych, które upoważniają do nabycia wyłącznie posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych;
- braku możliwości otrzymania ekwiwalentu pieniężnego;
- zakwalifikowania przedmiotowego świadczenia za przychód w rozumieniu przepisów podatkowych;
- skorzystania ze zwolnienia do kwoty nieprzekraczającej 450 zł miesięcznie.
W odniesieniu do zleceniobiorców trzeba zwrócić uwagę na par. 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia, zgodnie z którym powyższe przepisy stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek: osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Stanowisko ZUS
Zbliżoną sytuacją zajął się ZUS w interpretacji z 24 września 2024 r. (znak: DI/200000/43/752/2024), udzielając odpowiedzi na wniosek jednego z przedsiębiorców. Pracodawca planował objąć programem kart lunchowych również osoby współpracujące z nim na podstawie umów cywilnoprawnych – takich jak zlecenie, umowa o dzieło, kontrakt menedżerski czy umowa o świadczenie usług. Karty, wydawane przy współudziale agenta, służyły wyłącznie do nabywania gotowych posiłków. System nie pozwalał na zapłatę za napoje (zarówno bezalkoholowe, jak i alkoholowe), wyroby tytoniowe ani na wypłatę gotówki – czy to w bankomacie, czy za pośrednictwem usługi cashback. Transakcje były możliwe wyłącznie w lokalach gastronomicznych. Osoby korzystające z kart musiały przestrzegać regulaminu, który precyzował zasady użytkowania oraz listę produktów dopuszczonych do zakupu. ZUS jednak uznał, że zaproponowane zasady funkcjonowania programu nie zapewniają wystarczających gwarancji, by uznać karty za objęte zwolnieniem z oskładkowania. W jego ocenie samo zobowiązanie pracowników, zleceniobiorców, usługodawców i osób realizujących kontrakty menedżerskie do wykorzystywania środków wyłącznie na zakup gotowych posiłków – potwierdzane oświadczeniem o zgodnym z regulaminem użyciu kart – nie stanowi wystarczającego zabezpieczenia prawidłowego stosowania przepisów.
Ważne! Jeśli przedsiębiorca nie będzie weryfikował dowodów, które wskazują, że środki dostępne na karcie przedpłaconej (lunchowej) zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem, świadczenie to nie może zostać wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników i zleceniobiorców, na podstawie par. 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia. ©℗
Podstawa prawna
• par. 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 316)