Subskrybuj nas na Youtube
Setki tysięcy osób w Polsce stoją przed poważnym problemem: 31 marca 2025 roku tracą ważność orzeczenia o niepełnosprawności oraz karty parkingowe, których termin przedłużono na mocy specjalnych przepisów. Czy osoby z niepełnosprawnościami stracą dostęp do ważnych świadczeń i przywilejów?
Przedłużenie ważności orzeczeń i kart parkingowych było rozwiązaniem tymczasowym, które miało uchronić system przed przeciążeniem. W marcu 2024 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zdecydowało, że dokumenty będą obowiązywały dłużej, ale tylko pod warunkiem złożenia wniosku o nowe orzeczenie przed końcem września 2024 roku. Teraz jednak zbliża się termin, po którym wszystkie te dokumenty stracą moc. Na razie nie ma informacji o kolejnych zmianach przepisów.
Kogo dotyczy utrata ważności orzeczeń?
Utrata ważności orzeczenia dotyczy osób, które miały je już przedłużane wcześniej na mocy np. przepisów covidowych. 3 sierpnia weszła w życie ustawa z 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wprowadza ona zasadę przedłużenia ważności orzeczeń, które na mocy poprzednich przepisów były przedłużane, a straciłyby ważność 30 września 2024 r.
Zgodnie z nowymi regulacjami, aby orzeczenie pozostało ważne po 30 września 2024 r., należało złożyć wniosek o nowe orzeczenie w miejskim lub powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności do 30 września. Jeśli wniosek nie został złożony w terminie, stare orzeczenie automatycznie straciło ważność. Jeśli jednak wniosek został złożony, orzeczenie będzie dalej ważne najpóźniej do 31 marca 2025 r., a zespół orzeczniczy wyda stosowne zaświadczenie potwierdzające ten fakt.
31 marca to kluczowa data. Co tracą osoby z niepełnosprawnościami?
Zgodnie z obowiązującym prawem, 31 marca 2025 roku przestają być ważne:
- orzeczenia o niepełnosprawności oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
- karty parkingowe, które zostały przedłużone na mocy specjalnych przepisów.
Utrata ważności orzeczenia wiąże się z wieloma perturbacjami - w tym bolesnymi konsekwencjami finansowymi. Brak ważnego orzeczenia oznacza utratę dostępu do wielu ulg i świadczeń, m.in.:
- świadczenia pielęgnacyjnego,
- dodatkowego urlopu wypoczynkowego,
- ulg podatkowych,
- zniżek na przejazdy komunikacją publiczną,
- dofinansowań do turnusów rehabilitacyjnych czy sprzętu ortopedycznego.
Orzeczenia o niepełnosprawności i karty parkingowe. Czy rząd planuje zmiany?
Na ten moment brak oficjalnych informacji ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o ewentualnym kolejnym przedłużeniu ważności orzeczeń i kart parkingowych. Istnieje jednak projekt nowelizacji, który ma uregulować kwestię ich ważności.
Według propozycji zmiany przepisów:
- karta parkingowa byłaby ważna do dnia wydania nowego orzeczenia, podobnie jak w przypadku orzeczeń o niepełnosprawności,
- powstanie centralna ewidencja posiadaczy kart parkingowych, co ma ograniczyć ich nielegalne wykorzystywanie,
- zniknie konieczność osobistego podpisywania wniosku o wydanie karty w obecności przewodniczącego zespołu ds. orzekania.
Nie wiadomo jednak, kiedy nowe przepisy wejdą w życie. Ich wdrożenie jest uzależnione od przygotowania systemu informatycznego i uruchomienia centralnej bazy danych.
Komu przysługuje karta parkingowa?
Karta parkingowa to dokument, który uprawnia do korzystania z miejsc parkingowych oznaczonych symbolem „koperty”. Nie jest przypisana do pojazdu, lecz do osoby lub placówki zajmującej się opieką nad osobami z niepełnosprawnościami.
Kto może ją otrzymać?
- Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności z ograniczoną możliwością samodzielnego poruszania się.
- Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, ale tylko jeśli w ich orzeczeniu znajdują się określone kody (np. niepełnosprawność ruchowa, choroby neurologiczne).
- Osoby do 16. roku życia, jeśli mają znaczne trudności w poruszaniu się.
- Placówki opiekuńcze i rehabilitacyjne, jeśli ich samochody są używane do transportu osób z niepełnosprawnościami.
Obecnie karta jest wydawana na maksymalnie 5 lat (dla osób prywatnych) lub 3 lata (dla placówek). Koszt jej wyrobienia wynosi 21 zł.
Przeczytaj także: Te badania wykonasz tylko do 30 kwietnia. Prywatnie kosztują nawet 300 zł
Co dalej z orzeczeniami i kartami parkingowymi?
Wygasające 31 marca 2025 roku orzeczenia i karty parkingowe to ogromny problem dla setek tysięcy osób w Polsce. Ich utrata może oznaczać pozbawienie wielu istotnych uprawnień. Chociaż rząd planuje zmiany w przepisach, nie wiadomo, kiedy nowe regulacje wejdą w życie. Osoby z niepełnosprawnościami powinny monitorować sytuację i, jeśli jeszcze tego nie zrobiły, upewnić się, że złożyły wniosek o nowe orzeczenie, aby uniknąć problemów z dostępem do świadczeń.
