Od 1 stycznia 2025 r. zatrudniamy na umowę o pracę osobę, która od 1 czerwca do 31 grudnia 2024 r. pracowała u nas na podstawie umowy zlecenia i podlegała z niej ubezpieczeniu chorobowemu. Pracownik zachorował 10 lutego 2025 r., a jego niezdolność do pracy ma potrwać do 21 lutego 2025 r. Czy aby obliczyć podstawę wymiaru zasiłku (wynagrodzenia chorobowego) powinniśmy przyjąć także wynagrodzenie ze zlecenia? Słyszeliśmy, że ZUS zmienił na ten temat zdanie.
Nie, wynagrodzenia z umowy zlecenia nie można wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (dla uściślenia – w tym przypadku będzie wypłacane wynagrodzenie chorobowe). Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) odrębnie reguluje bowiem zasady obliczania podstawy zasiłkowej dla pracowników oraz osób niebędących pracownikami, a więc np. zleceniobiorców.
Pracownicy i inni ubezpieczeni
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za wynagrodzenie ustawa uznaje przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe.
Zasady ustalania podstawy zasiłkowej dla m.in. zleceniobiorców reguluje art. 48 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z nim podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za przychód ustawa zasiłkowa uznaje kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.
Ustawa zasiłkowa nie przewiduje obliczania podstawy wymiaru poprzez łączne zastosowanie wspomnianych wyżej art. 36 ust. 1 oraz art. 48 ust. 1.
Dlatego w opisywanym przypadku podstawę wymiaru zasiłku będzie stanowić wynagrodzenie z etatu uzyskane za styczeń 2025 r. Tak wynika z art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu 12 miesięcy kalendarzowych od zatrudnienia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Zlecenie w trakcie etatu
Jeśli zaś chodzi o zmianę stanowiska ZUS, o której mowa w pytaniu, to trzeba podkreślić, że dotyczy ona zupełnie innej sytuacji. Chodzi bowiem o zawarcie dodatkowej umowy cywilnoprawnej z daną osobą, podczas gdy jest ona związana z płatnikiem także umową o pracę. W takim przypadku płatnik do podstawy wymiaru zasiłku wlicza także wynagrodzenie (przychód) uzyskane z dodatkowej umowy cywilnoprawnej. Rzeczywiście, do zmiany stanowiska ZUS w tym zakresie doszło, ponieważ do września 2023 r. ZUS twierdził, że wynagrodzenie z dodatkowej umowy może być wliczane do podstawy wymiaru zasiłku pod warunkiem, że umowa ta jeszcze trwa.©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 36 i art. 48 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780)