Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie wypłacane rodzinie zmarłego. Jego celem jest pokrycie większości powszechnie przyjętych kosztów pogrzebu. Pojawiają się liczne głosy, że kwota zasiłku jest zbyt niska, dlatego rząd planuje ją podwyższyć. Kiedy zmiana przepisów wejdzie w życie i ile będzie wynosił zasiłek pogrzebowy?
- Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?
- Kto jest uznawany za członka rodziny?
- W jakiej sytuacji przysługuje zasiłek?
- Wysokość zasiłku
- Jakie dokumenty należy dostarczyć?
W przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przysługuje zasiłek pogrzebowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?
Zasiłek przysługuje:
- członkowi rodziny (poniżej informacje, kto jest uznawany za członka rodziny w świetle przepisów)
- pracodawcy
- domowi pomocy społecznej
- gminie (np. w przypadku śmierci osoby w kryzysie bezdomności)
- powiatowi
- osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego
- osobie obcej
Aby otrzymać zasiłek, należy okazać dokumenty, które potwierdzają pokrycie kosztów pogrzebu (np. fakturę).
Kto jest uznawany za członka rodziny?
Zgodnie z przepisami za członka rodziny uznaje się:
- małżonka (wdowę, wdowca, a także małżonka pozostającego w separacji)
- rodziców, ojczyma, macochę oraz osobę przysposabiającą
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione
- dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej
- inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności
- rodzeństwo
- dziadków
- wnuki
- osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna
W jakiej sytuacji przysługuje zasiłek?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:
- osoby, która miała przyznane prawo do emerytury lub renty
- osoby, która miała przyznaną emeryturę pomostową
- osoby, która jest ubezpieczona w ZUS (w tym także z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego)
- osoby, która miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
- osoby, która zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia
- osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania
- osoby, która pobierała świadczenie pieniężne jako cywilna niewidoma ofiara działań wojennych
- osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny
- osoby, która pobierała rentę socjalną
- osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach członka rodziny osoby wymienionej w punktach 1–4, 8 i 10
Co ważne, zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu.
Wysokość zasiłku
Członkowie rodziny bliskiego otrzymają świadczenie w wysokości 4000 zł, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu.
Z kolei w przypadku osób obcych dla zmarłego (gdy o zasiłek wnioskuje pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego), zasiłek pogrzebowy przysługuje do wysokości poniesionych kosztów, nie więcej jednak niż 4000 zł.
W przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podzieleniu pomiędzy wnioskujących proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.
Jakie dokumenty należy dostarczyć?
Jeśli chcemy otrzymać zasiłek pogrzebowy, należy złożyć wniosek Z-12. Potrzebne dokumenty do otrzymania zasiłku pogrzebowego to:
- odpis skrócony aktu zgonu (jeśli chcemy, aby ZUS sam pobrał odpis skrócony aktu zgonu, musimy dane osoby zmarłej: imię i nazwisko, miejsce i datę urodzenia lub PESEL, datę i miejsce zgonu); w sytuacji gdy pogrzeb dotyczy dziecka, które urodziło się martwe, potrzebny będzie odpis skrócony aktu urodzenia dziecka albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe (jeśli chcemy, aby ZUS sam pobrał odpis skrócony aktu urodzenia osoby zmarłej, musimy podać dane osoby zmarłej: imię i nazwisko, miejsce i datę urodzenia lub PESEL, datę i miejsce zgonu)
- oryginały rachunków kosztów pogrzebu (na przykład dokumenty z kościoła, które potwierdzą koszty związane z ceremonią kościelną)
- kopie rachunków, które dotyczą pogrzebu i potwierdził je bank za zgodność z oryginałem – jeśli oryginały tych rachunków są w banku
- zaświadczenie płatnika składek (na przykład pracodawcy) o tym, że ty lub zmarły podlegacie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu – w przypadku osoby ubezpieczonej (nie dotyczy to osób, które mają pozarolniczą działalność i osób, które z nimi współpracują)
- dokumenty, które potwierdzą twoje pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (na przykład odpis skrócony aktu urodzenia, małżeństwa)
Kiedy otrzymamy zasiłek?
Zasiłek otrzymamy w ciągu 30 dni kalendarzowych od złożenia wszystkich dokumentów. Należy podać numer konta bankowego. W przypadku jego braku zasiłek dostaniemy na adres, który wpiszemy we wniosku.
Rząd planuje podwyższenie kwoty zasiłku
Obecna kwota zasiłku, czyli 4000 zł, nie zmieniła się od 13 lat. Wobec rosnących kosztów usług trudno pokryć z niej wszystkie wydatki związane z pogrzebem. Z tego powodu Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (i kilku innych ustaw), planując podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego o 3000 zł. Najnowsza wersja projektu ustawy zakłada, że zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł będzie przysługiwał od stycznia 2026 r.
Źródła: ZUS, gov.pl