Świadczenie wspierające: O jego wysokości decydują punkty. Kto je przyznaje?

Jak stanowi ustawa, świadczenie wspierające przysługuje osobie z niepełnosprawnością w wieku od ukończenia 18. roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Jego przyznanie nie jest zależne od dochodów, a ponadto można je pobierać jednocześnie z rentą socjalną oraz innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśniło, czym jest poziom potrzeby wsparcia i jak się go ustala.

Cel świadczenia wspierającego

Według ustawy z dnia 7 lipca 2023 roku o świadczeniu wspierającym, jego celem jest udzielanie pomocy osobom z niepełnosprawnością, które potrzebują wsparcia. Ma ono służyć częściowemu pokryciu wydatków służących zaspokojeniu szczególnych potrzeb życiowych takich osób.

Ile wynosi świadczenie wspierające w 2024 roku?

Wysokość świadczenia wspierającego zależy od tego, na jakim poziomie zostanie ustalona potrzeba wsparcia. W przypadku:

• od 95 do 100 pkt świadczenie przysługuje w wysokości 220 proc. renty socjalnej;
• 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej;
• 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej;
• 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej;
• 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej;
• 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.

Według danych zawartych na portalu Infor.pl, od 1 marca 2024 roku renta socjalna wynosi 1780,96 zł. Kwota ta podlega corocznej waloryzacji, a tym samym zwiększa się również świadczenie wspierające.

Poziom potrzeby wsparcia – na czym polega?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej w serwisie Gov.pl odpowiedziało na kilka pytań związanych między innymi z poziomem potrzeby wsparcia. Jego obliczanie wzbudza bowiem wątpliwości.

Odpowiadając na pytanie, na czym polega poziom potrzeby wsparcia, resort informuje, że jest to ocena przez zespoły niezbędnego zakresu wsparcia osoby z niepełnosprawnością, aby zapewnić, zwiększyć lub utrzymać jej niezależność. Specjalne zespoły, które składają się z odpowiednio przygotowanych specjalistów, oceniają więc jaki jest poziom potrzeby wsparcia. Robią to w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością. Jeśli jednak osoba ta o to zawnioskuje, może być to również przeprowadzone w innym miejscu zorganizowanym przez zespół.

Ocenia on każdy aspekt funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością – na przykład sprawdza wpływ konieczności stosowania technologii wspierających na jej funkcjonowanie lub sposób radzenia sobie z zachowaniami.

Poziomy wsparcia a stopień niepełnosprawności

Ministerstwo odpowiedziało również na pytanie o to, czy nowe komisje będą miały prawo "przy okazji" odbierać lub obniżać posiadane stopnie niepełnosprawności. Jak możemy przeczytać, aby ustalić poziom potrzeby wsparcia, nie trzeba uzyskać nowego orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu. Komisja nie będzie również weryfikować orzeczenia, które osoba z niepełnosprawnością już posiada.

Jak ustala się poziom potrzeby wsparcia?

Ministerstwo udzieliło także odpowiedzi na pytanie o obowiązkowość ustalenia poziomu wsparcia. Nie będzie to obowiązkowe, a osoby z niepełnosprawnością same zdecydują, czy chcą oceny i jak będzie można ją wykorzystać.

Ponadto resort tłumaczy, że dotychczasowe orzeczenia wydawane są głównie na podstawie dokumentami medycznej. Z koeli poziom potrzeby wsparcia ustala się na podstawie precyzyjniejszych kryteriów, które są związane z funkcjonowaniem danej osoby.

Z odpowiedzi na pytania wynika również, że decyzja o poziomie potrzeby wsparcia, którą wydaje wojewódzki zespół do spraw niepełnosprawności, jest wydawana na okres, na który dana osoba zaliczona została do osób z niepełnosprawnością na podstawie ostatecznego orzeczenia. Okres ten nie może być jednak dłuższy niż 7 lat.

Kto może otrzymać świadczenie wspierające?

O świadczenie wspierające mogą starać się te osoby z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18. rok życia i otrzymały decyzję ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia (określony w punktach: od 70 do 100).

Taką decyzję może otrzymać osoba z niepełnosprawnością, która legitymuje się orzeczeniem, na przykład o stopniu niepełnosprawności, całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, o inwalidztwie itd. Nie bierze się pod uwagę tego, kiedy powstała niepełnosprawności i jakiego jest rodzaju.

Świadczenie wspierające. Kto go nie otrzyma?

Jak wskazuje ustawa o świadczeniu wspierającym w art. 5, jeżeli osoba z niepełnosprawnością została umieszczona między innymi w domu pomocy społecznej, rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę nad osobą z niepełnosprawnością, jest uprawniona do podobnego świadczenia za granicami naszego kraju czy też jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, to świadczenie wspierające jej nie przysługuje.

Etapy wchodzenia w życie świadczenia wspierającego

Świadczenie wspierające zostało wprowadzone od 1 stycznia 2024 roku, jednak nie na wszystkich poziomach potrzeby wsparcia. w związku z tym takie wsparcie będzie dostępne:

• od 1 stycznia 2024 roku dla tych osób z niepełnosprawnościami, które mają najwyższe poziomy potrzeby wsparcia na poziomie od 87 do 100 pkt;
• od 1 stycznia 2025 roku – z poziomem wsparcia o wartości od 78 do 86 pkt;
• od 1 stycznia 2026 roku – z poziomem wsparcia o wartości od 70 do 77 pkt.