Dodatki i dorabianie, czyli jak można zwiększyć emeryturę

W marcu każdego roku emeryci oczekują na waloryzację, która jednak w tym roku była bardzo niska - świadczenia zwiększyły się zaledwie do 2 do 5 złotych - a w przyszły roku sytuacja będzie prawdopodobnie wyglądać tak samo. Rząd prognozuje waloryzację. Emerytury wyższe o 5 zł>> Emeryci mają jednak kilka sposobów, aby zwiększyć swoje świadczenie.

Jednorazowy dodatek do emerytur

W związku z tym, ze wysokość emerytur rośnie wyjątkowo wolno, w tym roku z marcową wypłatą osoby, których świadczenie nie przekroczyło kwoty 2 000 zł brutto (według stanu na dzień 29 lutego 2016 roku) otrzymały jednorazowy dodatek. Dokładnie do świadczenia miały prawo osoby uprawnione do emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, emerytur i rent służb mundurowych, zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, emerytur pomostowych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, emerytur i rent rolników, rent dla kombatantów oraz inwalidów wojennych i wojskowych oraz rent socjalnych.

Wysokość wsparcia była uzależniona od wysokości pobieranych świadczeń i wyniosła:

• 400 zł – dla świadczeń w wysokości do 900 zł;
• 300 zł – dla świadczeń w wysokości powyżej 900 do 1 100 zł;
• 200 zł – dla świadczeń w wysokości powyżej 1 100 do 1 500 zł;
• 100 zł – dla świadczeń w wysokości powyżej 1 500 do 2 000 zł.

Dodatek ten został wyłączony z dochodu uprawniającego do dodatku mieszkaniowego oraz świadczeń z pomocy społecznej. Poradnia ubezpieczeniowa: Jednorazowy dodatek dla emerytów>>

Stałe dodatki do emerytury

Ponadto emeryt (także rencista) może starać się w ZUS o szereg innych dodatków, w tym przede wszystkim o dodatek pielęgnacyjny. Przysługuje on osobie, która została uznana za całkowicie niezdolną do pracy. Przyznawany jest na wniosek emeryta lub rencisty, na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Z urzędu otrzymają do świadczeniobiorcy, którzy ukończyli 75 lat. Od 1 marca 2016 r. dodatek pielęgnacyjny wynosi 208,67 zł.

Szereg dodatków przysługuje też osobom poszkodowanych w wyniku działań wojennych. I tak kombatantom przysługuje dodatek kombatancki, który wynosi 208,67 zł oraz dodatek kompensacyjny w wysokości 15 proc. dodatku kombatanckiego.

Kombatantom oraz innym osobom będącym ofiarami represji wojennych i okresu powojennego przysługuje też dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji w wysokości 313,01 zł. Żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych przysługuje świadczenie w wysokości (w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy) od 10,46 zł do 208,67 zł.

Natomiast osoby, które w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie lub przed dniem 1 września 1939 r. nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska mają prawo do dodatku za tajne nauczanie wynoszącego 208,67 zł.

Dodatkowe świadczenie przysługuje również osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR. Dodatek dla deportowanych przysługuje za każdy pełny miesiąc trwania pracy (nie więcej jednak łącznie niż za 20 miesięcy pracy przymusowej). W zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy świadczenie wynosi od 10,46 zł do 208,67 zł.

Z kolei świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych przysługuje osobom, które nie wchodziły w skład formacji wojskowych, zmilitaryzowanych służb państwowych lub formacji zbrojnych ruchu oporu i doznały naruszenia organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy poprzez utratę wzroku. Ponadto musiało to mieć miejsce w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub też eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych po wojnie 1939-1945, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie to przysługuje w kwocie renty socjalnej - aktualnie jest to 741,35 zł.

Dorabianie przez emeryta

Po przejściu na emeryturę otrzymujący świadczenie może także nadal pracować, o ile nie przekroczy ustawowych limitów dorabiania. Nie muszą ich przestrzegać osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, mogą bowiem osiągać przychody dowolnej wysokości. Ograniczenie możliwości zarobkowania nie dotyczy także emerytów, którzy uzyskują przychody z tytułu wykonywania pracy zarobkowej nieobjętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi - chodzi między innymi o umowę o dzieło czy umowę agencyjną.

Pozostali emeryci nie mogą dorabiać bez ograniczeń - ich dodatkowe zarobki nie mogą przekroczyć ustawowych progów. Jeżeli ich dochody wynoszą więc:

• do 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – wypłacane jest całe świadczenie,
• od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – świadczenie zmniejsza się o kwotę, o jaką osiągany przychód przekracza 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie więcej niż o kwotę maksymalnych zmniejszeń ustalonych dla danego rodzaju świadczeń,
• powyżej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – zawiesza się wypłatę świadczenia.

Zgodnie z komunikatem prezesa GUS, średnia płaca w czwartym kwartale 2015 roku wyniosła 4066,95 zł. W związku z tym od 1 marca 2015 roku do 31 maja 2016 roku emeryci mogą dorobić miesięcznie:

• do 2 846,90 zł brutto bez zmniejszenia świadczenia,
• od 2 846,90 zł do 5 287,10 zł brutto – świadczenie zmniejszone o sumę przekroczenia 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
• powyżej 5 287,10 zł brutto - ZUS zawiesi świadczenie.

Na osobie, która jest w wieku przedemerytalnym i jednocześnie podejmuje działalność podlegającą ubezpieczeniom społecznym, ciąży obowiązek zgłoszenia tego faktu do ZUS i podanie informacji o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu.