Dodatkowa pensja od pracodawcy. Kiedy należy ci się odprawa emerytalna?

Odprawa emerytalna to dodatkowe wynagrodzenie wypłacane pracownikowi, który kończy pracę zawodową i odchodzi na emeryturę. Czy każdy ma prawo do tego świadczenia? Jakie warunki trzeba spełnić, aby je otrzymać?

Czym jest odprawa emerytalna?

Według przepisów Kodeksu pracy odprawa emerytalna to dodatkowe świadczenie, które otrzymuje każdy pracownik w momencie przejścia na emeryturę oraz zakończenia stosunku pracy. Jej kwotę ustala pracodawca, jednak musi ona być co najmniej równa miesięcznemu wynagrodzeniu pracownika.

Istotne jest, że odprawa emerytalna jest wypłacana zawsze - niezależnie od długości stażu pracy pracownika ani jego czasu zatrudnienia u ostatniego pracodawcy.

Komu przysługuje odprawa emerytalna?

Odprawa emerytalna przysługuje każdej osobie zatrudnionej na umowę o pracę. W dodatku niezależnie od sposobu, w jaki został rozwiązany stosunek pracy. Nie ma tu więc znaczenia, czy było to zwolnienie dyscyplinarne, wypowiedzenie umowy od szefa czy też rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.

Odprawa emerytalna należy się także pracownikom zatrudnionym na część etatu lub w innym niestandardowym wymiarze czasu pracy. Należy jednak zaznaczyć, że osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło nie mają prawa do tego świadczenia. Dodatkowo odprawa należy się niezależnie od wielkości firmy. Nieważne, czy jest to mała firma zatrudniająca do 20 osób, czy duża korporacja - odprawa emerytalna pozostaje taka sama.

Odprawa emerytalna. Jakie warunki trzeba spełnić?

Istnieją jednak pewne warunki, które muszą być spełnione, aby pracownik mógł otrzymać odprawę emerytalną:

• Pracownik musi nabyć prawo do emerytury.
• Stosunek pracy musi zostać zakończony z powodu przejścia na emeryturę.
• Pracownik nie może wcześniej otrzymać odprawy emerytalnej.

Najistotniejszym wymogiem jest przejście pracownika na emeryturę. Samo nabycie prawa do świadczenia emerytalnego nie wystarcza. Konieczne jest zakończenie stosunku pracy w związku z jednoczesnym przekształceniem się w beneficjenta emerytury. To stanowi podstawę do otrzymania od pracodawcy odprawy emerytalnej.

Wysokość odprawy emerytalnej

Odprawa emerytalna jest powszechnym świadczeniem, co oznacza, że przysługuje wszystkim pracownikom, którzy spełniają wymienione wcześniej warunki. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, jej wysokość powinna odpowiadać miesięcznemu wynagrodzeniu pracownika. Oblicza się ją podobnie jak świadczenie urlopowe, lecz bez uwzględniania współczynnika i liczby godzin.

Odprawa emerytalna jest jednorazowym świadczeniem. W przypadku, gdy pracownik w momencie przejścia na emeryturę był zatrudniony u kilku pracodawców, odprawa przysługuje mu od każdego z nich.

Wyższa odprawa emerytalna. Dla kogo?

Niektóre grupy zawodowe otrzymują odprawy o wyższej wysokości niż inni pracownicy - na przykład nauczyciele. Karta Nauczyciela zapewnia im odprawy zależne od ich stażu pracy:

• Jeśli staż pracy wynosi poniżej 20 lat, odprawa wynosi równowartość dwóch miesięcznych wynagrodzeń.
• Gdy staż pracy przekracza 20 lat, odprawa wzrasta do trzech miesięcznych wynagrodzeń.

Inną grupą uprzywilejowaną są urzędnicy państwowi i samorządowi, których odprawa także zależy od długości pracy:

• Przy stażu pracy powyżej 10 lat, odprawa wynosi dwumiesięczne wynagrodzenie.
• Po przekroczeniu 15 lat stażu, odprawa wzrasta do trzech miesięcznych wynagrodzeń.
• Natomiast po ponad 20 latach stażu pracy, urzędnicy mogą otrzymać nawet sześciomiesięczne wynagrodzenie.

Nagroda jubileuszowa do odprawy emerytalnej

Po upływie 40 lat stażu pracy pewne grupy zawodowe, takie jak nauczyciele, pracownicy samorządowi, pracownicy sektora publicznego oraz górnicy, mogą otrzymać nagrodę jubileuszową, która stanowi specjalny dodatek do odprawy emerytalnej. Jest to dodatkowa kwota, która jest wypłacana niezależnie od standardowej odprawy emerytalnej i może wynosić nawet kilka miesięcznych pensji.

Odprawa emerytalna a obowiązki pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek obliczyć i odprowadzić zaliczki na podatek dochodowy od odprawy emerytalnej i rentowej, gdyż kwota odprawy stanowi przychód ze stosunku pracy. Po odjęciu zaliczki, pracownik otrzymuje niższe świadczenie. Nie jest jednak wymagane odprowadzanie składek ZUS ani na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ani na ubezpieczenie zdrowotne od odprawy. W efekcie pracownik otrzymuje świadczenie pomniejszone jedynie o zaliczkę na podatek dochodowy.

Wypłata odprawy emerytalnej jest obowiązkiem pracodawcy, a zaniechanie tego może skutkować nałożeniem kary grzywny. Gdy pracodawca zwleka z wypłaceniem odprawy emerytalnej, może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1000 do nawet 30 000 zł.