"Czyste Powietrze" po nowemu: Nie tylko pompy ciepła. Polacy coraz chętniej wybierają te piece

Zapowiadane od jakiegoś czasu zmiany w programie "Czyste Powietrze" obejmą nie tylko pompy ciepła, ale również kotły na pellet i kotły zagazowujące drewno. Urządzenia objęte dofinansowaniem będą musiały pochodzić z tzw. listy ZUM – listy zielonych urządzeń i materiałów. Nowe reguły zaczną obowiązywać od 22 kwietnia br.

Co się zmieni w "Czystym Powietrzu" od 22 kwietnia 2024 r.?

Zmiany w "Czystym Powietrzu" zostały ogłoszone przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) 15 marca br. Obejmują korekty, o których już wcześniej sporo się mówiło. Przede wszystkim mowa o nowych wymaganiach dotyczących pomp ciepła. Oprócz nich pojawiły się też nowości dotyczące zasad finansowania. NFOŚiGW wprowadził też zmiany obejmujące piece na pellet i piece zagazowujące drewno.

Zmiany w "Czystym Powietrzu". Nowości ws. pieców na pellet i pieców zagazowujących drewno

Zgodnie z nowymi zasadami dotyczącymi pieców na pellet i pieców zagazowujących drewno:

• kosztem kwalifikowanym w ramach programu będą mogły być wyłącznie koszty kotłów zgazowujących drewno o podwyższonym standardzie/kotłów na pellet drzewny o podwyższonym standardzie wpisane na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), która jest dostępna na stronie internetowej https://lista-zum.ios.edu.pl/;
• nie ulegnie zmianie procedura wpisu na listę ZUM i nie będzie konieczności przedkładania żadnych nowych dokumentów w przypadku urządzeń, które obecnie na liście ZUM są wpisane (inaczej niż ma to miejsce w przypadku zmian dotyczących pomp ciepła).

Warto zwrócić uwagę, że w komunikacie NFOŚiGW jest mowa o kotłach na pellet i zagazowujących drewno o podwyższonym standardzie. Od 1 lipca 2023 r. zakup/montaż kotła na biomasę stanowi koszt kwalifikowany w programie "Czyste Powietrze" tylko w przypadku tych dwóch rodzajów kotłów. Wcześniej można było dostać dofinansowanie również na "zwykłe" piece na pellet i "zwykłe" piece zagazowujące drewno.Podwyższony standard oznacza emisyjność cząstek stałych mniejszą lub równą 20 mg na metr sześcienny).

Nowości w "Czystym Powietrzu". Ograniczenia w finansowaniu dla beneficjentów

Zmiany w programie "Czyste Powietrze" wchodzące w życie 22 kwietnia 2024 r. dotyczą również zasad finansowania. Wprowadzono możliwość wnioskowania o najwyższy poziom dofinansowania (w ramach trzeciej części programu) tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku. Beneficjent, który skorzysta z dofinansowania w ramach trzeciej części programu na dany budynek, będzie mógł wnioskować o dofinansowanie na kolejne budynki tylko w ramach części pierwszej programu (podstawowy poziom dofinansowania).

Zmiany w "Czystym Powietrzu" dotyczące pomp ciepła

NFOŚiGW wprowadził obowiązek wyboru pomp ciepła tylko spośród tych, które są umieszczone na liście ZUM. Producenci pomp znajdujących się na liście będą musieli uzupełnić ich dokumentację o wyniki badań przeprowadzanych w niezależnych akredytowanych laboratoriach. Wynik badań powinien być zgodny z danymi w karcie produktu i etykiecie energetycznej danego urządzenia oraz potwierdzać spełnianie przez nie wymagań programu.

Pompy ciepła których obecnie na liście ZUM nie ma, będą mogły zostać wpisane po udokumentowaniu spełnienia wymogów programu (które również zostały zaktualizowane) oraz wykonaniu zgłoszenia zgodnie z regulaminem listy ZUM. Weryfikacją listy ma się zająć Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ‐PIB), prowadzący listę na zlecenie NFOŚiGW. Wprowadzono okres przejściowy obowiązujący do 13 czerwca br. Po tym okresie na liście ZUM pozostaną tylko pompy ciepła spełniające wymogi programu, potwierdzone wskazanymi badaniami, które przeszły pozytywną weryfikację.

Wnioskodawcy coraz częściej wybierają piece na pellet i piece zagazowujące drewno

W ramach programu "Czyste Powietrze" można składać wnioski o dofinansowanie do różnych źródeł ciepła.W styczniu br., zapowiadając zmiany w "Czystym Powietrzu" NFOŚiGW wskazywał, że zostaną one podjęte w związku z niepokojącymi działaniami związanymi ze sprzedażą na polskim rynku oraz dofinansowywaniem w ramach programu "Czyste Powietrze" (…) pomp ciepła, które w rzeczywistości nie spełniają deklarowanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej parametrów".

Ze statystyk programu wynika, że na przestrzeni ostatnich miesięcy zainteresowanie wnioskodawców pompami zdecydowanie zmalało. Coraz więcej wniosków jako źródło ciepła ma wskazany piec na biomasę (czyli piec na pellet i piec zagazowujący drewno).

Jeszcze w styczniu 2023 r. 64 proc. wnioskowanych źródeł ciepła stanowiły pompy ciepła. 24 proc. – kotły gazowe kondensacyjne, 10 proc. – kotły na biomasę, 2 proc. – pozostałe. Według danych za styczeń 2024 r. większość wniosków w "Czystym Powietrzu" nadal dotyczyła pomp ciepła, ale ich odsetek spadł do 36 proc. Na drugie miejsce wysunęły się kotły na biomasę (34 proc. wniosków). 29 proc. wniosków dotyczyła kotłów na gaz, 2 proc. – pozostałych źródeł ciepła (źródło: https://czystepowietrze.gov.pl/efekty-programu/zrodla-ciepla).