Emeryt nie będzie miał prawa do zasiłku po zakończeniu okresu wypowiedzenia

Nabyłem prawo do emerytury, ale wypłata jest zawieszona, bo nie zrezygnowałem z zatrudnienia u swojego pracodawcy. Obecnie jestem w okresie wypowiedzenia. Od jakiegoś czasu choruję i choroba zapewne będzie trwała także po zakończeniu okresu wypowiedzenia. Czy po zakończeniu okresu zatrudnienia będę miał prawo do zasiłku, nawet gdy nie będę podejmował żadnych prac zarobkowych lub w inny sposób naruszał warunków otrzymywania prawa do zasiłku chorobowego?

Nie, w tym przypadku zasiłek nie będzie należny po ustaniu zatrudnienia i to bez względu na zachowanie się chorego.

Zgodnie z art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
• nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

W kontekście opisywanej sytuacji kluczowe znaczenie będzie miał jednak art. 13 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z jego ust. 1 zasiłek chorobowy zarówno z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:

• ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym także prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, a także przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych;
• kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu braku upływu okresu wyczekiwania;
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
• podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Jak widać, ustawa zasiłkowa mówi wprost, że sam fakt nabycia prawa do emerytury nie pozwala na nabycie prawa do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczeniowego (w tym przypadku – stosunku pracy). Nie ma tu znaczenia podjęcie lub niepodjęcie pracy zarobkowej albo podjęcie innych aktywności, które mogłyby przeszkodzić w odzyskaniu zdrowia. Celem umożliwienia niektórym osobom pobierania zasiłku w okresie niepodlegania ubezpieczeniu chorobowemu jest bowiem zapewnienie im źródła utrzymania na czas, gdy nie mogą podjąć kolejnego zatrudnienia. Ten cel nie musi być zrealizowany w przypadku emeryta, ponieważ nabył on prawo do świadczenia.

Po ustaniu tytułu ubezpieczeniowego nie ma też potrzeby stosować art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Na tę różnicę zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 13 czerwca 2013 r., sygn. akt I UK 19/13. Stwierdził, że z porównania treści art. 13 i art. 17 ustawy zasiłkowej wynika wyraźnie, iż każdy z nich odnosi się do innego kręgu osób. Regulują one zasadniczo inne stany faktyczne, bo pierwszy z nich dotyczy okoliczności powodujących brak prawa do zasiłku chorobowego w okresie po ustaniu tytułu ubezpieczenia (prawo to w ogóle nie powstaje), drugi zaś utratę tego prawa (już po jego powstaniu). SN zwrócił ponadto uwagę, że użycie w art. 17 ustawy zasiłkowej pojęcia „ubezpieczony” oznacza, że przepis ten odnosi się do zasiłku chorobowego wypłacanego w czasie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, a nie po jego ustaniu. Zatem także w opisywanym przypadku należy uznać, że osoba ta z mocy prawa utraci prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia po zakończeniu okresu wypowiedzenia. Jeśli jednak podejmie ona kolejne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, a co za tym idzie – będzie podlegała obowiązkowo także ubezpieczeniu chorobowemu, to w okresie choroby będzie miała prawo do zasiłku, o ile okres ten będzie przypadał w trakcie zatrudnienia. ©℗