Jak otrzymać świadczenie wspierające? Od czego zacząć procedurę? [WNIOSKI, KWOTY]

Nowe świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością będzie można uzyskać od 1 stycznia 2024 r. Będzie je przyznawać i wypłacać Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby osoba z niepełnosprawnością mogła otrzymać to świadczenie, powinna najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia.

1 stycznia 2024 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające świadczenie wspierające. To kolejny rodzaj wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Będzie ono wynosić od 636 zł do 3495 zł miesięcznie. Procedura uzyskania świadczenia składa się z kilku ważnych kroków, które należy wykonać w ścisłej kolejności. Poniżej opisujemy szczegółowo, jak uzyskać świadczenie wspierające.

Świadczenie wspierające 2023. Komu przysługuje?

Nowe świadczenie wspierające będą mogły otrzymać osoby, które:

• ukończyły 18 lat,
• są obywatelami Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie – przebywają legalnie w Polsce i mają dostęp do rynku pracy,
• mieszkają w Polsce,
• otrzymały decyzję WZON, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie punktów.

Świadczenie wspierające. Procedura krok po kroku

Orzeczenie o niepełnosprawności

Aby otrzymać świadczenie wspierające, musimy posiadać orzeczenie o niepełnosprawności. Może to być:

• Orzeczenie o niepełnosprawności i jej stopniu wydane przez miejskie lub powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności,
• Orzeczenie o niezdolności do pracy lub orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarzy orzekających w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS),
• Orzeczenie o inwalidztwie wydane przed wrześniem 1997 r. przez komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,
• Orzeczenie o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydane przez inne organy.

Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia - WNIOSEK+KWESTIONARIUSZ SAMOOCENY

Aby złożyć wniosek o świadczenie wspierające, konieczne jest posiadanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Wniosek o tę decyzję należy skierować do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON) właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu.

Wniosek powinien być złożony według ustalonego wzoru, a do niego należy dołączyć:

• Kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem,
• Kopię orzeczenia o niepełnosprawności,
• Dokument potwierdzający status opiekuna prawnego, kuratora osoby z niepełnosprawnością lub osoby reprezentującej ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług społecznych (jeśli dotyczy),
• Upoważnienie do reprezentowania pełnoletniej osoby z niepełnosprawnością (jeśli dotyczy).

Wniosek należy złożyć w formie papierowej - razem z pozostałymi dokumentami. Poniżej zamieszczamy formularze wniosku oraz kwestionariusza samooceny.

Wniosek do WZON - najczęstsze błędy

Niestety, wiele osób, które wypełnia wnioski do WZON, popełnia kilka podstawowych błędów. Sprawia to, że wniosek nie jest uwzględniany i ubiegający się o świadczenie wspierające muszą jeszcze raz go wypełniać.

O tym, jakie to błędy i jak się ich ustrzec, przeczytacie w artykule: Świadczenie wspierające. TOP 5 błędów we wnioskach do WZON [LISTA]

Ocena w miejscu zamieszkania lub innym uzgodnionym

Ocena tego, jakiego poziomu wsparcia potrzebuje osoba niepełnosprawna, będzie przeprowadzana przez członków zespołu w miejscu jej zamieszkania (lub innym wcześniej uzgodnionym) na podstawie specjalnego formularza, którego wzór znajduje się w rozporządzeniu ministra rodziny i polityki społecznej z 23 listopada 2023 r. (Dz.U. poz. 2581).

Decyzja o poziomie wsparcia jest podpisywana w ciągu 14 dni od wypełnienia formularza, a cały proces powinien być zakończony w ciągu 3 tygodni od posiedzenia składu ustalającego.

Decyzja jest ważna przez czas obowiązywania orzeczenia o niepełnosprawności, ale nie dłużej niż na 7 lat.

Wniosek do ZUS o świadczenie wspierające

Po uzyskaniu decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia i braku odwołania się od niej, można składać wniosek do ZUS o wypłatę świadczenia wspierającego.

Wniosek można składać wyłącznie elektronicznie poprzez:

• Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS,
• Portal Emp@tia,
• Bankowość elektroniczną.

Możliwe jest także złożenie wniosku przez pełnomocnika.

W przypadku braku profilu na PUE ZUS, jeśli wniosek zostanie złożony przez bank lub portal Emp@tia, ZUS automatycznie założy taki profil na podstawie danych z wniosku. ZUS może umożliwić złożenie wniosku i udzielić pomocy także w innych miejscach niż siedziba ZUS.

Świadczenie wspierające - kiedy składać wnioski do ZUS? [TERMINY]

Świadczenia wspierające będą przyznawane stopniowo. To, kiedy otrzymamy decyzję ZUS o przyznaniu świadczenia, zależy od poziomu potrzeby wsparcia. Najpierw otrzymają je osoby z największą potrzebą wsparcia (a więc z najwyższą liczbą punktów). Osoby, które otrzymały:

• od 87 do 100 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2024 r.,
• od 78 do 86 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2025 r.,
• od 70 do 77 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2026 r.

Istnieje jednak wyjątek. Osoby z niepełnosprawnością, które uzyskają w skali potrzeby wsparcia od 70 do 89 punktów, będą mogły pobierać świadczenie wspierające od 1 stycznia 2024 roku w sytuacji, gdy jej opiekun pobierał któreś ze świadczeń opiekuńczych (świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna). Jeśli taka osoba uzyska świadczenie wspierające, opiekun utraci prawo do tych świadczeń.

Oczekiwanie na decyzję ZUS

ZUS nie jest zobowiązany do wydania decyzji o przyznaniu ŚW. Informacje te, jak również o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, są udostępniane na profilu informacyjnym osoby w systemie ZUS. Informacje te mogą być przekazywane pocztą elektroniczną lub telefonicznie. Brak odbioru informacji o przyznaniu ŚW nie wpływa na wypłatę świadczenia.

ZUS wydaje decyzję jedynie w przypadku odmowy przyznania świadczenia wspierającego, uchylenia lub zmiany prawa do niego oraz nienależnie pobranego świadczenia. Decyzja ta, podobnie jak wszystkie inne informacje związane z ŚW, jest umieszczana na profilu wnioskującego w systemie ZUS.

Zmiana lub uchylenie prawa do świadczenia wspierającego

ZUS może zmienić, uchylić lub zmniejszyć prawo do świadczenia, nawet bez zgody wnioskującego o ŚW, w przypadku:

• przedstawienia nowych dowodów lub okoliczności po ustaleniu prawa do ŚW,
• ustalenia prawa na podstawie fałszywych oświadczeń, dokumentów lub celowego wprowadzenia organu w błąd,
• ustalenia prawa na podstawie decyzji lub orzeczenia sądu, które później uchylono, zmieniono lub stwierdzono ich nieważność,
• błędu ZUS w ustalaniu prawa do świadczenia.

Świadczenie wspierające 2024. Ile wyniesie? [KWOTY]

Wysokość świadczenia wspierającego jest powiązana z kwotą renty socjalnej. Świadczenie wspierające wyniesie:

• 220 proc. renty socjalnej, gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 95 do 100 pkt – 3495 zł
• 180 proc., gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 90 do 94 pkt – 2860 zł
• 120 proc., gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 85 do 89 pkt – 1907 zł
• 80 proc., gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 80 do 84 pkt – 1271 zł
• 60 proc., gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 75 do 79 pkt – 953 zł
• 40 proc., gdy potrzeba wsparcia zostanie ustalona na poziomie od 70 do 74 pkt – 636 zł.

W 2023 r. renta socjalna wyniosła 1588,44 zł brutto. Co roku jest waloryzowana 1 marca. Po waloryzacji 1 marca kwoty renty socjalnej, automatycznie wzrośnie więc wysokość świadczenia wspierającego.