Specjalny zasiłek opiekuńczy 2023. Kto może otrzymać, ile wynosi?

Kto może otrzymać specjalny zasiłek opiekuńczy? Jakie kryteria trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie? Ile ono wynosi?

Czym jest specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem pieniężnym, które przysługuje określonym osobom z uwagi na rezygnację zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną.

Jest uregulowany w ustawie z dnia ustawy z dnia z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255).

Komu przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Mogą się o niego ubiegać osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:

• nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
• rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia i edukacji.

Będą to zatem w szczególności krewni w linii prostej oraz rodzeństwo osoby niepełnosprawnej. Obowiązek ten, jak i kolejność alimentacji, określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

W przypadku, gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:

• rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego (potwierdza się to stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań);
• małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.

Niesienie pomocy i wspieranie niepełnosprawnego członka rodziny nie jest jednak wystarczającą przesłanką do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Osoby ubiegające się o niego muszą spełniać również kryterium dochodowe. Zgodnie z ustawą łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na jedną osobę nie może przekroczyć kwoty 764,00 zł (art. 5 ust. 2 ww. ustawy).

Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:

W przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:

• osoby wymagającej opieki;
• rodziców osoby wymagającej opieki;
• małżonka rodzica osoby wymagającej opieki;
• osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko.

W przypadku, gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:

• osoby wymagającej opieki,
• małżonka osoby wymagającej opieki,
• osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko.

Ile wynosi specjalny zasiłek opiekuńczy?

Obecnie wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 620,00 zł miesięcznie (art. 16a ust. 6 ustawy).

Za niepełne miesiące kalendarzowe zasiłek wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Komu nie przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje (poza niespełnieniem kryterium dochodowego), jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:

• ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
• ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
• legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.

3. na osobę wymagającą opieki:

• inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
• jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
• inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.