Przepisy, na podstawie których dokumenty potwierdzające niepełnosprawność zachowały ważność mimo upływu okresu, na który zostały wydane, zostaną uchylone od 1 czerwca br. Ich posiadacze muszą ponownie stawić się przed powiatowymi zespołami, aby uzyskać nowe orzeczenie.
Poprawka przewidująca taką zmianę została przyjęta przez posłów komisji polityki społecznej i rodziny w trakcie prac nad projektem nowelizacji ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1249). Dotyczy ona art. 15h specustawy covidowej z 2 marca 2020 r. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu, których data ważności upłynęła w ciągu 90 dni przed dniem wejścia w życie specustawy (czyli 8 marca 2020 r.) lub po tym dniu, zachowują ważność do 60. dnia przypadającego po dniu, w którym zostanie odwołany stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii – z zastrzeżeniem, że nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia.
Zgłoszona przez posłów PiS poprawka, która znalazła się w art. 13 projektu, zakłada uchylenie art. 15h. Ma to nastąpić od 1 czerwca br.
To oznacza, że osoby, które od początku wybuchu pandemii koronawirusa korzystały z orzeczeń, których ważność została przedłużona z mocy prawa, będą musiały złożyć w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności wnioski o wydanie nowego dokumentu. Będzie to konieczne, aby po 1 czerwca mogły zachować prawo do przysługujących im z tytułu posiadania orzeczenia uprawnień i świadczeń, w tym m.in. zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku rodzinnego (w przypadku gdy w rodzinie wychowuje się niepełnosprawne dziecko, obowiązuje wyższe kryterium dochodowe).
– Uchylenie art. 15h spec ustawy będzie dla nas dużym ułatwieniem, bo nie będziemy musieli co miesiąc sprawdzać, komu trzeba przedłużyć prawo do świadczeń w związku z tym, że ich orzeczenia zachowały ważność. Nie będziemy też musieli pilnować, czy w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności (EKSMOoN) nie pojawiło się czasem nowe orzeczenie. Wprawdzie świadczeniobiorcy powinni sami nam zgłosić, że otrzymali nowy dokument, ale często tego nie robią – mówi Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Dodaje, że przepisy specustawy obowiązują już prawie trzy lata, grupa osób, które trzeba na bieżąco weryfikować, jest więc duża.
W art. 15h specustawy w analogiczny sposób jak w przypadku orzeczeń została też uregulowana kwestia ważności kart parkingowych pozwalających osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom korzystać z uprzywilejowanych miejsc postoju, tzw. kopert. Ich posiadacze również będą musieli się zgłosić do powiatowego zespołu, jeśli po 1 czerwca będą chcieli dalej na nich parkować auto. Przepis ten uwzględnia też wydłużenie decyzji przyznających świadczenia z pomocy społecznej uzależnionych od niepełnosprawności, więc jego usunięcie będzie oznaczać konieczność podjęcia nowych rozstrzygnięć (jeśli zostanie dostarczony nowy dokument).
Uchylenie art. 15h będzie istotne również z punktu widzenia pracodawców, którzy zatrudniają osoby z dysfunkcjami zdrowotnymi, wliczają ich do wskaźnika zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników i otrzymują na nich dofinansowania do wynagrodzeń. Aby mogli to robić, muszą mieć aktualne dokumenty wskazujące na niepełnosprawność podwładnych. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt ustawy po II czytaniu w Sejmie
