Konieczność pozyskiwania przez organ gminy danych od innych instytucji nie oznacza, że gdy nie dysponują one tymi informacjami, jest on zwolniony z obowiązku samodzielnego przeprowadzenia postępowania w celu ich ustalenia – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.
WSA rozpatrywał skargę dotyczącą dodatku osłonowego. Wniosek o jego przyznanie złożyła kobieta prowadząca wieloosobowe gospodarstwo domowe, ale prezydent miasta odmówił świadczenia. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że prawo do dodatku zależy od tego, czy dochód na osobę w rodzinie nie przekroczył 1,5 tys. zł, a pod uwagę brana jest wysokość dochodów z 2020 r. Tymczasem z systemu Emp@tia wynikało, że mąż wnioskodawczyni nie złożył deklaracji podatkowej za ten rok. Prezydent miasta uznał więc, że nie miał możliwości ustalenia sytuacji dochodowej rodziny i nie przyznał dodatku osłonowego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy jego decyzję. SKO uznało, że skoro członek rodziny nie rozliczył się z urzędem skarbowym za 2020 r., nie można określić, ile wynosiły dochody gospodarstwa domowego, co jest warunkiem niezbędnym do wypłaty wnioskowanego świadczenia.
Kobieta złożyła skargę na decyzję SKO, a WSA uznał, że była ona zasadna. Sąd przypomniał, że zgodnie z przepisami ustawy z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1 ze zm.) w sprawach o jego przyznanie mają zastosowanie odpowiednie przepisy ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 615 ze zm.). Te zaś obligują gminę do samodzielnego uzyskania lub weryfikowania drogą elektroniczną za pośrednictwem Emp@tii informacji m.in. o dochodzie podlegającym opodatkowaniu, składkach na ubezpieczenia społeczne oraz należnym podatku od innych organów, w tym urzędów skarbowych, ZUS i KRUS.
Wymóg pozyskiwania informacji w ten sposób nie oznacza jednak, że jeśli gminie się to nie uda, nie musi ona już nic więcej robić. To na niej spoczywa bowiem obowiązek prawidłowego ustalenia dochodu i przyznania świadczenie (tym bardziej że podstawowym celem dodatku osłonowego było objęcie nim jak największej liczby beneficjentów). Tymczasem prezydent miasta, który nie otrzymał za pomocą Emp@tii od naczelnika urzędu skarbowego informacji o dochodzie członka gospodarstwa domowego, zaprzestał prowadzenia dalszego postępowania w tej sprawie i nie podjął czynności służących jej wyjaśnieniu i rozstrzygnięciu we własnym zakresie.
WSA podkreślił, że nie można pominąć tego, że w aktach administracyjnych sprawy znajduje się wydruk formularza PIT-11 za 2020 r. męża skarżącej, który nie został w żaden sposób oceniony przez prezydenta miasta. Jest to o tyle istotne, że na tym formularzu są wykazywane m.in. koszty uzyskania przychodu, kwoty pobranych zaliczek podatkowych, potrącone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nie można więc wykluczyć, że już na podstawie tych danych dałoby się określić, czy zostało spełnione kryterium dochodowe do przyznania dodatku osłonowego. W ocenie WSA gdyby przeprowadzone przez organ gminy postępowanie wyjaśniające i dowodowe dotyczące możliwości ustalenia sytuacji dochodowej rodziny za 2020 r. było prawidłowo przeprowadzone, to z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że decyzja podjęta przez prezydenta miasta miałaby inną treść niż ta, która została zaskarżona. ©℗
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 23 listopada 2022 r., sygn. akt IV SA/Po 403/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
