Jak są kształtowane zarobki lekarzy?

Lekarze w Polsce mogą być zatrudniani na umowach o pracę lub na podstawie umów cywilnoprawnych. Zarobki w publicznych placówkach reguluje ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Zależą one od kwoty bazowe, która jest równa średniemu wynagrodzeniu w gospodarce. Aby obliczyć wynagrodzenie takiego lekarza należy pomnożyć kwotę bazową i współczynnik przypisany danej grupie zawodowej.

Według danych GUS z 11 lutego 2025 r., przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2024 r. wyniosło 8181,72 zł. Obecnie (2025 r.) wynosi ono 7155,48 zł, co oznacza wzrost o 1026,24 zł (+14,34 proc.). To właśnie od tej kwoty są teraz naliczane minimalne płace medyków.

Minimalne wynagrodzenia brutto od 1 lipca 2025 r. według współczynników pracy wynoszą:

  • Lekarz/lek. dentysta ze specjalizacją (1,45) – 11 863,49 zł (+1 488 zł)
  • Farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta, psycholog kliniczny, pielęgniarka/położna z tytułem magistra i specjalizacją (1,29) – 10 554,42 zł (+1 323 zł)
  • Lekarz/lek. dentysta bez specjalizacji (1,19) – 9 736,25 zł (+1 221 zł)
  • Stażysta (0,95) – 7 772,63 zł (+975 zł)
  • Pracownicy medyczni z wyższym wykształceniem lub średnim z kwalifikacjami (1,02) – 8 345,35 zł (+1 047 zł)
  • Pracownicy medyczni ze średnim wykształceniem bez specjalizacji (0,94) – 7 690,82 zł (+965 zł)
  • Pracownicy medyczni z wykształceniem średnim i opiekun medyczny (0,86) – 7 036,28 zł (+883 zł)
  • Pracownicy działalności podstawowej z wyższym wykształceniem (1,00) – 8 181,72 zł (+1 026 zł)
  • Pracownicy działalności podstawowej ze średnim wykształceniem (0,78) – 6 381,74 zł (+800 zł)
  • Pracownicy działalności podstawowej z wykształceniem poniżej średniego (0,65) – 5 318,12 zł (+667 zł)

Do tych kwot doliczane są dodatki, np. stażowy czy za pracę w nocy.

Siatka płac dla rezydentów

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 18 czerwca 2025 r. (Dz.U. 2025 poz. 812):

  • Specjalizacje priorytetowe (np. anestezjologia, chirurgia, pediatria, onkologia, psychiatria dzieci i młodzieży) – 10 711 zł w pierwszych dwóch latach rezydentury, po dwóch latach – 11 685 zł.
  • Pozostałe specjalizacje – 9 737 zł w pierwszych dwóch latach, po dwóch latach – 10 030 zł.

Ile zarabiają pielęgniarki?

Zarobki pielęgniarek kształtowane są na takich samych zasadach jak lekarzy. Od 1 lipca 2025 roku wynagrodzenia pielęgniarek w Polsce będą kształtować się w przedziale od około 7 690 zł do 12 241 zł brutto, w zależności od poziomu wykształcenia i posiadanej specjalizacji:

  • Pielęgniarki z niższymi kwalifikacjami (średnie wykształcenie, brak specjalizacji) zarabiają około 7 690,82 zł brutto.
  • Pielęgniarki z wyższym wykształceniem (studia I stopnia) bez specjalizacji mogą liczyć na około 8 723 zł brutto.
  • Pielęgniarki z wyższym wykształceniem (studia I stopnia) ze specjalizacją lub z wykształceniem średnim i specjalizacją otrzymują około 9 209 zł brutto.
  • Pielęgniarki z wyższym wykształceniem (studia II stopnia) ze specjalizacją lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia mogą liczyć na około 12 241 zł brutto.

W praktyce całkowite wynagrodzenie może być wyższe, ponieważ obejmuje również dodatki za dyżury, pracę w nocy, stażowe oraz nadgodziny, co w wielu przypadkach podnosi pensję do 10 000–15 000 zł brutto lub więcej.

Coraz więcej pielęgniarek w Polsce kieruje do sądów pracy sprawy dotyczące nierównego traktowania. Problemy spowodowała m.in. ustawa podwyżkowa, która mówi o posiadanych, a nie wymaganych kwalifikacjach. W praktyce oznacza to, że młodsza pielęgniarka po studiach magisterskich zarabia więcej niż starsza koleżanka z liceum medycznym i kilkudziesięcioletnim doświadczeniem. Zdarza się także, że pielęgniarki z wyższym wykształceniem otrzymują niższą grupę zaszeregowania.

Rozbieżności między etatowcami i kontraktowcami

Jednak liczba lekarzy zatrudnionych na postawie umów o pracę jest znacznie niższa niż lekarzy na kontraktach Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT), Daniel Rutkowski, w rozmowie z „Rynkiem Zdrowia” podkreśla, że choć większość lekarzy etatowych zarabia powyżej minimum (mediana wynosi 22–25 tys. zł brutto), rynek jest bardzo rozdrobniony:

  • 75 proc. lekarzy pracuje na kontraktach, tylko 25 proc. na umowie o pracę.
  • Kilkuset lekarzy w Polsce zarabia ponad 100 tys. zł brutto w przeliczeniu na etat.

Ważne

Większość pracowników w grupach pielęgniarek, położnych i pozostałych medyków zarabia w okolicy ustawowego minimum.

Z danych zgromadzonych przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) wynika, że mediana zarobków lekarzy w jednej placówce wynosi między 22 a 25 tys. zł brutto. W przypadku lekarzy zatrudnionych na umowę o pracę, mediana wynagrodzenia specjalistów wraz ze wszystkimi dodatkami – w tym stażowym i średnią dyżurową – wynosi 22 tys. zł brutto.

Problem pojawia się w przypadku lekarzy pracujących na umowach cywilnoprawnych. Wiadomo, że średnie wynagrodzenie w jednej placówce wynosi około 25 tys. zł brutto, ale nie wiadomo w ilu placówkach taki lekarz pracuje.

Wynagrodzenia lekarzy a budżety szpitali

Lekarze podkreślają, że ich wynagrodzenia nie odpowiadają za kryzys finansowania ochrony zdrowia. – Ustawa o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia – tak jak sama nazwa wskazuje – reguluje minimalne wynagrodzenia osób zatrudnionych na umowę o pracę. W przypadku lekarzy osoby zatrudnione na etatach stanowią średnio około 8% całkowitego budżetu szpitali – mówi przedstawiciel Porozumienia Rezydentów, dr Krzysztof Goncarz.

Porozumienie Rezydentów przeprowadziło własną analizę finansów szpitali, by zweryfikować często powtarzane twierdzenie, że „pensje medyków pochłaniają 80 proc. budżetu placówek”.

W ramach badania organizacja skierowała wniosek o udostępnienie informacji publicznej do wszystkich szpitali w Polsce. Odpowiedzi udzieliło 321 podmiotów.

Z analizy wynika, że w 2024 roku 55 proc. budżetu szpitali było przeznaczonych na wynagrodzenia personelu medycznego – wynik zbliżony do danych z USA (56 proc.), Niemiec (60 proc.) czy Singapuru (60 proc.).

Wbrew popularnej narracji, tylko 7 szpitali (2,18 proc.) w Polsce przeznacza na płace więcej niż 80 proc. swojego budżetu, i są to wyłącznie placówki powiatowe.

Według raportu:

  • lekarze odpowiadają średnio za 23 proc. budżetu szpitali,
  • lekarze zatrudnieni na umowę o pracę – za 8 proc.,
  • rezydenci – za 1,8 proc. budżetu.

Oznacza to, że większość kosztów osobowych w szpitalach nie wynika z etatowych wynagrodzeń lekarzy, które właśnie ustawa o minimalnych wynagrodzeniach reguluje. Analiza pokazała też, że 45 proc. szpitali w 2024 roku odnotowało deficyt budżetowy, łącznie na kwotę ponad 1,5 miliarda złotych. Zdaniem autorów raportu, nie można jednak obarczać winą za te wyniki ustawy o najniższych wynagrodzeniach.

Lekarze z Polski na tle Europy

DGP dotarł do raportu na temat zarobków lekarzy i pielęgniarek w systemach wynagrodzeń uregulowanych opracowanego przez Federację Przedsiębiorców Polskich. Wynika z niego, że dzisiejsze zarobki polskich lekarzy i pielęgniarek nie ustępują pensjom ich kolegów z o wiele bogatszych krajów Europy Zachodniej - Wielkiej Brytanii (Anglii), Norwegii i Danii.