Obydwa rodzaje świadczeń przysługują zbliżonym grupom pracowników.
Wcześniejsza emerytura
Wcześniejsza emerytura pracownicza na ogólnych zasadach przysługuje wszystkim osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku. Jednak w praktyce mogą z niej skorzystać tylko mężczyźni, ponieważ urodzone przed tym okresem kobiety już dawno przekroczyły wiek uprawniający (55 lat) do wcześniejszej emerytury i nabyły prawo do emerytury właściwej.
Co ciekawe, kobiety mają możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury pracowniczej, jeśli urodziły się w latach 1949-1953. Więcej o tym przeczytasz tutaj>>
Tak więc mężczyźni, którzy urodzili się przed 1 stycznia 1949 roku (skończyli oni już 60 lat) mogą jeszcze starać się o wcześniejszą emeryturę. Muszą oni ponadto udowodnić 35 lat zarówno okresów składkowych, jak i nieskładkowych, ale w przypadku orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy wystarczy 25 lat stażu ubezpieczeniowego.
Mężczyźni ubiegający się o świadczenie powinni wykazać, że przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę były pracownikami oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy przez co najmniej przez sześć miesięcy.
Wcześniejsza emerytura na specjalnych warunkach
Wcześniejszą emeryturę można również otrzymać za pracę w szczególnych warunkach i za pracę w szczególnym charakterze.
Za pracę w szczególnych warunkach ustawodawca uznał między innymi pracę w górnictwie, energetyce, hutnictwie, przemyśle metalowym, chemicznym, w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w leśnictwie, przemyśle drzewnym, papierniczym, lekkim, poligraficznym, w transporcie i łączności, w gospodarce komunalnej, rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym oraz w służbie zdrowia i opiece społecznej.
Oczywiście otrzymanie wcześniejszej emerytury przez pracowników z tych branż jest uzależnione od przekroczenia odpowiedniego wieku emerytalnego i posiadanie odpowiedniego stażu pracy - ogólnego i na szczególnych warunkach.
Ogólne zasady przewidują więc, że wcześniejsza emerytura na specjalnych warunkach przysługuje osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., jeśli w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęły:
- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co do zasady w wymiarze 15 lat oraz
- okres składkowy i nieskładkowy wynoszący w przypadku kobiet - 20 lat, a w przypadku mężczyzn - 25 lat.
Osoby te muszą też osiągnąć wiek emerytalny niższy niż niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn. Kolejnym warunkiem otrzymania tej emerytury jest nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
W przypadku bardziej uciążliwych prac ustawodawca przewidział zróżnicowany staż i wiek potrzebny, aby nabyć uprawnienia emerytalne. Wcześniejsza emerytura przysługuje w tym wypadku na ogół po ukończeniu wieku emerytalnego niższego niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Okres zatrudnienia wynosi natomiast 15, 10 lub 20 lat. Staż składkowy się nie zmienia - wynosi 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Na takich warunkach wcześniejszą emeryturę otrzyma między innymi osoba, która pracowała na statkach żeglugi powietrznej, w portach morskich, przy przetwórstwie azbestu, produkcji i przetwórstwie ołowiu i kadmu lub tez pracowała jako rybak morski, nurek czy ratownik GOPR.
Wcześniejsza emerytura za pracę w szczególnym charakterze
Z kolei za zatrudnionych w szczególnym charakterze ustawodawca uznał między innymi pracowników organów kontroli państwowej i administracji celnej, twórców i artystów, dziennikarzy, nauczycieli, żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy policji i innych służb mundurowych.
Osoby te muszą udowodnić taki sam staż składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn) oraz staż pracy w szczególnym charakterze (15 lat).
W zależności od rodzaju pracy zróżnicowany jest natomiast wiek emerytalny i wynosi od 40 lat do 55 lat dla kobiet oraz od 45 lat do 60 lat dla mężczyzn.
Warto jednak zaznaczyć, że przywileje te są albo likwidowane, albo wciąż ograniczane - szczegółów dowiesz się w poniższej galerii.
Emerytura pomostowa
Te osoby, które wykonywały pracę uciążliwą i pomimo to nie spełniły warunków niezbędnych do otrzymania wcześniejszej emerytury, mogą ubiegać się o emeryturę pomostową.
Warunkiem podstawowym jest więc praca przed 1 stycznia 1999 r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac, czy też taka praca po 31 grudnia 2008 r. wymieniona w nowych wykazach prac.
>>>Tu przeczytasz więcej o emeryturach pomostowych
Ponadto pracownik, który chce skorzystać z możliwości przejścia na emeryturę pomostową na ogólnych zasadach musi spełniać łącznie następujące warunki:
- urodzić się po 31 grudnia 1948 r.,
- ukończyć co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),
- udowodnić okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,
- posiadać okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Wreszcie dana osoba powinna obowiązkowo rozwiązać stosunek pracy.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 poz. 1440)
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2008 nr 237 poz. 1656)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43)
Komentarze(25)
Pokaż:
szukają sprawiedliwości w życiu codziennym patrzą jak na wariatów.
Aha - jeszcze występuje t.zw "aparat sprawiedliwości " - ale ta nazwa chyba po to , aby zadrwić ze
społeczeństwa.
TO ŻE MARNE GROSZE ZARABIAMY TO WINA RZĄDU A NIE LUDZI KTÓRZY SIĘ DOMAGAJĄ PODWYŻEK
SAMI SIĘ NAPYCHAJĄ KRADNĄ JAK MOGĄ JESZCZE PANI MINISTER MÓWI ŻEBY IM DAĆ PO 3000 ZŁ ŻEBY NIE MUSIELI KOMBINOWAĆ ...TU PATRZCIE TAK JAK SŁUŻBA ZDROWIA ZOSTAŁ ...TO NIE LEKARZ RODZINNY JEST WINNY ŻE NIE WYPISUJE SKIEROWANIA ,ALE PAN MINISTER ZDROWIA I FUNDUSZ GDZIE ZJADA BEZPRODUKTYWNE PIENIĄDZE