Świadczenie ratownicze, czyli dodatek do emerytury w wysokości 200 zł miesięcznie, ma przysługiwać mężczyznom, którzy udowodnią co najmniej 25 lat czynnej służby w ochotniczej straży pożarnej (OSP), oraz kobietom, które przez co najmniej 20 lat były czynnymi ochotniczymi strażaczkami. Będzie ono wypłacane po ukończeniu przez mężczyzn 65 lat i 60 lat przez kobiety.

Takie rozwiązanie przewiduje przyjęty przez rząd na ostatnim posiedzeniu projekt ustawy o ochotniczych strażach pożarnych. Ma on w zamyśle w sposób kompleksowy uregulować kwestie związane z funkcjonowaniem tej frakcji.
Rząd szacuje, że w 2022 r. uprawnionych do skorzystania z dodatku do emerytury będzie prawie 18 tys. byłych członków OSP, a w 2023 r. – 38 tys.
Projekt ustawy przewiduje też podobne świadczenie dla ratowników górskich. W tym celu projekt przewiduje nowelizację ustawy z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. z 2019 r. poz. 1084). Rząd szacuje, że w przyszłym roku osób uprawnionych do waloryzowanego co trzy lata świadczenia będzie 18 tys., a w 2023 r. – 38,7 tys.
Choć wydaje się, że członków OSP uprawnionych do wypłaty dodatku jest sporo, to w porównaniu z ogólną liczbą strażaków ochotników to mały odsetek. Zgodnie z danymi uzyskanymi z samych OSP obecnie ochotniczo pełni służbę 220 tys. osób. Szacuje się, że co roku do OSP dołącza ok. 5 tys. nowych członków.
Oprócz kwestii finansowych projekt reguluje też problem zwolnień z pracy na odbycie obowiązkowych szkoleń i akcji ratowniczych. Zmienia też sposób organizacji jednostki, zakładając zwiększenie kompetencji nadzorczych Państwowej Straży Pożarnej (PSP) względem OSP. PSP ma prowadzić – we współpracy z wójtem oraz starostą – ewidencję jednostek ochotniczej straży pożarnej, które można zadysponować do świadczeń ratowniczych oraz udzielać wsparcia w celu właściwej realizacji zadań OSP. Gmina zaś ma zapewnić koordynację funkcjonowania OSP w zakresie współpracy z właściwym komendantem powiatowym PSP. O wątpliwościach samorządu związanych z większą centralizacją ochotniczych straży pożarnych pisaliśmy w tekście „PSP dla OSP – surowy ojciec albo wspierający przyjaciel” (DGP nr 134/2021).
Nadzór nad wykonywaniem przez gminę zadań związanych z wyposażeniem (m.in. w potrzebne obiekty, tereny, pojazdy i sprzęt specjalistyczny, a także środki ochrony indywidualnej, umundurowanie, środki łączności), ubezpieczeniem OC i NNW strażaków ochotników, przeprowadzaniem badań lekarskich zarówno kandydatów do OSP, jak i strażaków, a także szkoleń będzie należał do właściwego wojewody.
Projekt ustawy reguluje też możliwość wydawania legitymacji strażaka ochotnika (umożliwiających korzystanie ze zniżek), system odznaczeń (takich jak Krzyż św. Floriana i Odznaka Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej”) oraz system odszkodowań i rekompensat pieniężnych dla strażaków ratowników OSP i ich rodzin.
Teraz projektem zajmie się Sejm.
Etap legislacyjny
Projekt przyjęty przez rząd