Subskrybuj nas na Youtube
W przyszłym miesiącu przechodzę na emeryturę. Podczas zliczania stażu pracy (wraz z pracownikiem kadr) okazało się, że do kapitału początkowego nie został doliczony okres za czas choroby w 1995 r. Czy może to mieć wpływ na jego wysokość i czy można go przeliczyć od nowa ? Czy będzie to możliwe już po przejściu na emeryturę? – zastanawia się pani Grażyna.
/>
Kapitał początkowy to odtworzone składki na ubezpieczenie społeczne przypadające przed 1999 r. i zewidencjonowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Gdy osoba ubezpieczona stara się o emeryturę, tak jak obecnie pani Grażyna, jest on podstawą obliczenia jej świadczenia na nowych zasadach. Wyliczany jest każdemu na dzień 1 stycznia 1999 r., bez względu na to, kiedy zostanie przesłany do ZUS wniosek wraz z dokumentami o jego ustalenie i kiedy zostanie wydana decyzja ustalająca jego wysokość.
W razie dostarczenia do ZUS dokumentów, które nie były wcześniej przedkładane, np. nowych dowodów umożliwiających zwiększenie stażu, tj. okresów składkowych lub nieskładkowych albo nowych dowodów w sprawie wynagrodzenia, kapitał początkowy jest ponownie obliczany. Tak więc nawet wtedy, gdy jest już ustalony, można w każdym czasie ubiegać się o ponowne naliczenie, m.in. o przeliczenie podstawy jego wymiaru. Umożliwia to zmiana przepisów w 2011 r., dzięki której można wskazać dziesięć kolejnych lat kalendarzowych z całego okresu pracy przed 1 stycznia 1999 r., a nie jak wcześniej tylko od 1 stycznia 1980 r. do 31 grudnia 1998 r. Z kolejnej możliwości przeliczenia kapitału początkowego mogą skorzystać osoby, którym obliczono go przed 22 września 2011 r., jednak z powodu braku podstaw prawnych nie uwzględniono stażu wynoszącego sześć miesięcy lub krótszego. Podczas wcześniejszego wyliczania kapitału ze stażu wynoszącego np. 24 lata, 3 miesiące i 15 dni, uwzględniono tylko pełne lata, teraz oblicza się go w dniach.
Ta sama zasada dotyczy tych, których staż przed 1 stycznia 1999 r. wynosił poniżej 6 miesięcy i nie mieli na jego podstawie wyliczonego kapitału początkowego. Dodatkowe możliwości przeliczenia mają osoby, które przed 1999 r. przepracowały tylko część roku (zmiana od 1 października 2013 r.). Zyskają np. matki wracające do firmy po urlopach wychowawczych, osoby, które rozpoczynały pracę w innym miesiącu niż styczeń, mężczyźni wcieleni do służby wojskowej w ciągu roku. Z nowego rozwiązania skorzystają ci, którzy wskazali do ustalenia kapitału początkowego 10 kolejnych lat, ale wśród nich był okres niepełnego ubezpieczenia. Do tej pory składki za ten czas były dzielone przez 12 miesięcy, teraz kapitał będzie liczony z faktycznego ubezpieczenia.
Do przeliczenia kapitału początkowego konieczne jest złożenie do ZUS wniosku. Można go przesłać pocztą lub dostarczyć osobiście do jednostki ZUS, która wydała decyzję o jego ustaleniu. Przesyłając wniosek, należy podać znak sprawy (czyli ten, pod którym obliczono kapitał), zaczynający się od symbolu KPU 1 00... Można także wykorzystać gotowy wzór wniosku o ponowne ustalenie świadczenia (druk ZUS Kp-3).
Uwaga
Jeśli ubezpieczony nie mógł wykazać dokumentów potwierdzających wysokość zarobków i do wyliczenia kapitału przyjęto je w wysokości 0 zł, za okresy pozostawania w stosunku pracy ma prawo do minimalnego wynagrodzenia
PORADA EKSPERTA
Przy ustalaniu kapitału początkowego uwzględnia się przebyte przed dniem 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe i nieskładkowe, wymienione w art. 6 i art. 7 ustawy emerytalnej. Ich wymiar ma wpływ na wysokość kapitału początkowego, a w przyszłości na wielkość emerytury ustalanej według zreformowanych zasad. Okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy są okresami nieskładkowymi. Należy pamiętać, że przy ustalaniu kapitału początkowego okresy nieskładkowe (poza okresami urlopów wychowawczych, bezpłatnych oraz niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem) są uwzględniane w wymiarze nie większym niż 1/3 okresów składkowych. Przed podjęciem decyzji o poszukiwaniu dodatkowych dokumentów potwierdzających przebyte okresy nieskładkowe, warto wcześniej przeanalizować otrzymaną z ZUS decyzję w sprawie kapitału początkowego i sprawdzić, czy przyjęte okresy nieskładkowe nie podlegały temu ograniczeniu. Jeżeli np.udowodnione zostało 15 lat, 3 miesiące i 30 dni okresów składkowych, to okresy nieskładkowe mogą zostać uwzględnione najwyżej w wymiarze 5 lat, 1 miesiąca i 10 dni. Może się również okazać, że pojedyncze dni okresów nieskładkowych nie wpłyną na podwyższenie kwoty kapitału początkowego, bowiem zgodnie z obowiązującymi przepisami przy obliczaniu jego części zależnej od wymiaru udowodnionych okresów składkowych lub nieskładkowych przyjmuje się pełne miesiące tych okresów.
Podstawa prawna
Art. 174 ust. 3b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).