Subskrybuj nas na Youtube
Odprowadzana do ZUS składka emerytalna wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru. W większości (12,22 proc.) trafia ona na indywidualne, podstawowe konto ubezpieczonego (I filar). Ta część składki nie podlega dziedziczeniu i w razie śmierci osoby ubezpieczonej środki zgromadzone (pozostałe) na podstawowym koncie pozostają w dyspozycji ZUS.
Jest jednak jeszcze część składki emerytalnej (7,3 proc.), która traktowana jest jak własność ubezpieczonego i trafia do II filaru. Te środki podlegają podziałowi i wypłacie w razie śmierci, rozwodu, czy unieważnienia małżeństwa ubezpieczonego. Owe 7,3 proc., które trafia do II filaru, jest albo w całości gromadzone na indywidualnym subkoncie w ZUS (w przypadku, gdy ubezpieczony nie ma konta w OFE) albo trafia po części na subkonto w ZUS (4,38 proc.), a po części na konto w OFE (2,92 proc.).
Środki z subkonta w ZUS oraz zgromadzone w OFE podlegają podziałowi i wypłacie. Połowę otrzymuje małżonek zmarłej osoby ubezpieczonej, a drugą połowę osoby wskazane (uposażone) do otrzymania środków według oświadczenia złożonego wcześniej przez osobę zmarłą, która określa w oświadczeniu jaki procent środków przypada na daną osobę wskazaną do otrzymania środków.
Wskazanie osób uposażonych w OFE
Zawierając umowę z OFE, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu może (ale nie musi) wskazać imiennie jedną lub więcej osób fizycznych, na których rzecz ma nastąpić, po jej śmierci, wypłata środków niewykorzystanych (art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 28.08.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych).
Jeżeli członek OFE wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci, a nie oznaczył ich udziału w tych środkach, uważa się, że udziały tych osób są równe.
Zgodnie z przepisami ustawy o funduszach emerytalnych członek OFE może w każdym czasie zmienić poprzednią dyspozycję, wskazując inne osoby uprawnione do otrzymania środków po jego śmierci zamiast lub oprócz osób, które wskazał wcześniej. Członek OFE może również w inny sposób rozporządzić udziałami wskazanych osób w tych środkach, albo odwołać poprzednią dyspozycję, nie wskazując żadnych innych osób.
Zawierając umowę z OFE, osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu jest ponadto obowiązana złożyć pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między nią a jej małżonkiem, a jeżeli między małżonkami nie istnieje wspólność ustawowa - udokumentować także sposób uregulowania tych stosunków. Powyższy obowiązek ciąży także na członku OFE, który zawarł związek małżeński po zawarciu umowy z funduszem.
Przesunięcie środków w ZUS na subkonto małżonka
Część składek zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, która w wyniku podziału przypada małżonkowi osoby zmarłej, jest ewidencjonowana na subkoncie tego małżonka. Jeżeli dla małżonka nie jest prowadzone subkonto - ZUS je zakłada.
Warunek: Zmarły nie uzyskał emerytury
Należy pamiętać, że podział środków zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, jest dokonywany tylko w przypadku, gdy rozwód, unieważnienie małżeństwa albo śmierć ubezpieczonego nastąpiły nie później niż w dniu:
- złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat,
- nabycia prawa do emerytury w wieku emerytalnym wynoszącym 65 lat, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane, lub
- osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, przez osoby, które miały ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku
Wypłata środków w ciągu 3 miesięcy
W przypadku osoby zmarłej, która posiadała środki w OFE, fundusz dokonuje podziału i wypłaty środków pomiędzy małżonka oraz osoby uposażone (wskazane w oświadczeniu ubezpieczonego) i w terminie 14 dni informuje o tym ZUS. Następnie ZUS ma 3 miesiące na:
- przesunięcie części należnych środków na subkonto emerytalne małżonka (obliczonych na dzień ustania wspólności majątkowej albo dzień śmierci ubezpieczonego) oraz
- podział i wypłatę części składek przypadających uposażonym (wskazanym) do otrzymania środków