Praca w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze przekraczającym przyjętą normę godzinową może zostać zaliczona do okresów składkowych.
Mężczyzna złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę w wieku obniżonym ze względu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych. Po analizie przedłożonej dokumentacji organ rentowy wydał jednak decyzję odmowną. W jego ocenie wnioskodawca nie wykazał wymaganego ogólnego stażu ubezpieczeniowego w wymiarze co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. ZUS nie zaliczył mu bowiem ponad dwuletniego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Argumentował, że doraźna pomoc w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, wymaganych zwyczajowo od dzieci, jako członków rodziny rolnika, nie stanowi stałej pracy w gospodarstwie rolnym, zaliczanej do stażu ubezpieczeniowego. Organ rentowy wykluczył, aby wnioskodawca pracował w nim stale i w wymiarze znaczącym dla jego funkcjonowania. Odwołanie od powyższej decyzji złożył mężczyzna. Wskazał, że w gospodarstwie pracował od 4 do 12 godzin dziennie, a w czasie żniw nawet dłużej. Do jego obowiązków należały prace przy zwierzętach i na roli. W tym okresie był na utrzymaniu rodziców. W jego ocenie sporny okres powinien zostać mu zaliczony do stażu ubezpieczeniowego.
Sąd okręgowy przyznał mu rację.
SO zwrócił uwagę, że co prawda art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) nie precyzuje warunków, od których wystąpienia uzależnia się uznanie okresu pracy w gospodarstwie rolnym jako okresu składkowego (uzupełniającego). Jednak, w jego ocenie, powinno się przyjąć, że wystarczające jest wystąpienie dwóch okoliczności. Po pierwsze czynności rolnicze musi wykonywać domownik. O tym, kogo należy zakwalifikować do tej grupy, przesądza art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 277). Mowa jest w nim o osobach bliskich rolnikowi, które ukończyły 16 lat, pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub mieszkają z nim na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale tam pracują.
Po drugie, czynności rolnicze nie mogą być wykonywane w wymiarze niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.
Sąd uznał zatem, że ze względu na to, że wnioskodawca świadczył pracę w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze przekraczającym przyjętą normę godzinową, spełnił warunki uprawniające do zaliczenia tego okresu do okresów składkowych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 14 września 2017 r., sygn. akt IV U 610/17.