Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, regulowanym ustawą o emeryturach i rentach z FUS. Jej celem jest zabezpieczenie dochodu osób, które nie mogą kontynuować aktywności zawodowej z powodu choroby lub urazu. W 2026 r. warunki nabycia prawa do renty oraz sposób jej ustalania opierają się na dotychczasowych regulacjach.

Rodzaje niezdolności do pracy

Ustawa wyróżnia całkowitą i częściową niezdolność do pracy. Całkowita niezdolność oznacza brak zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowa – znaczną utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Oceny dokonuje lekarz orzecznik ZUS, a w przypadku sprzeciwu – komisja lekarska.

Warunki stażowe i moment powstania niezdolności

Aby uzyskać rentę, konieczne jest posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Długość tego okresu zależy od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy. Dodatkowo niezdolność musi powstać w czasie ubezpieczenia lub w określonym czasie po jego ustaniu.

Okres, na jaki przyznawana jest renta

W 2026 r. ZUS najczęściej przyznaje renty okresowe, na czas wskazany w orzeczeniu lekarskim. Renta stała przysługuje wyłącznie w przypadku trwałej niezdolności do pracy. Przed upływem okresu, na który renta została przyznana, konieczne jest ponowne badanie lekarskie.

Renta a dorabianie do świadczenia

Osoba pobierająca rentę może podejmować pracę zarobkową, jednak musi kontrolować wysokość przychodu. Przekroczenie określonych progów powoduje zmniejszenie lub zawieszenie renty. Limity te są waloryzowane i ogłaszane przez ZUS, a w 2026 r. nadal mają istotne znaczenie dla rencistów aktywnych zawodowo.