18 listopada 2025 r. w Sejmie jednym z tematem rozmów był rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością. Cel wnioskowanych zmian to zwiększenie skali oddziaływania unijnych projektów PFRON w obszarze aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Dzięki nowelizacji zwiększy się wydatkowanie środków unijnych.

Zatrudnienie wspomagane. Łukasz Krasoń: Mamy na ten cel aż 500 mln zł środków unijnych

– 18 listopada 2025 r. rząd zajął się nowelizacją, dzięki której będzie można uzupełnić katalog wydatków środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji. To ważne, byśmy mogli wykorzystywać środki unijne do realizacji programów Rady Nadzorczej w PFRON – przekazał Gazecie Prawnej Łukasz Krasoń, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Środki finansowe są potrzebne do realizacji projektu, w ramach którego w pierwszym etapie stworzony został model zatrudnienia wspomaganego. Teraz pora na drugi etap – moduł wdrożeniowy.

– Mamy na to aż 500 mln zł środków unijnych. To jeden z największych projektów w dziejach polityki społecznej, jeśli nie największy, jeśli chodzi o alokację środków – podkreślił Łukasz Krasoń w rozmowie z serwisem Gazetaprawna.pl. – Aby móc realizować ten projekt w tej wersji, którą przyjęliśmy, musimy dodać konkretną bardzo krótką zmianę, która umożliwi PFRON-owi wykorzystywanie środków europejskich na to, aby sfinansować projekt. To mocne rozszerzenie katalogu w kierunku osób z niepełnosprawnościami – dodał Łukasz Krasoń.

Na czym polega zatrudnienie wspomagane?

Część osób z niepełnosprawnościami nie jest w stanie samodzielnie i bez odpowiedniej pomocy znaleźć i podjąć pracy i jej utrzymać. Również wielu pracodawców potrzebuje odpowiedniego wsparcia, by proces zatrudnienia pracownika z niepełnosprawnością przebiegł właściwie i satysfakcjonująco dla obu stron. Zatrudnienie wspomaganema za zadanie nie tylko wprowadzić osobę z niepełnosprawnością na otwarty rynek pracy, ale także wesprzeć ją w utrzymaniu się na tym rynku.

Dzięki wprowadzonej zmianie możliwe będzie osiągnięcie następujących efektów w niżej wymienionych programach:

1) „Mobilny Doradca Włączenia Społecznego” – w ramach projektu udzielone zostanie wsparcie 17 100 osobom z niepełnosprawnościami lub członkom ich rodzin z 76 powiatów, 380 osób uzyska kompetencje do świadczenia wsparcia jako mobilny doradca włączenia społecznego, kwota projektu to 229 500 000 zł;

2) „Testowanie wdrożenia usługi zatrudnienia wspomaganego” – ramach projektu 12 000 osób z niepełnosprawnościami uzyska wsparcie w zakresie zatrudnienia wspomaganego, przy 30 proc. efektywności zatrudnieniowej, kwota projektu to 534 999 300 zł.

Cel nowelizacji to uzupełnienie przepisów: Programy PFRON są współfinansowane ze środków UE

Jak czytamy w uzasadnieniu wprowadzanych zmian, zaproponowany przepis art. 1 pkt 1 projektu ustawy uzupełnia katalog wydatków środków PFRON. Dzięki nowelizacji możliwe będzie osiąganie celów określonych w Programie Operacyjnym Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 w obszarze dostępności i usług dla osób z niepełnosprawnościami.

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji środki PFRON do 30 proc. wydatków są przeznaczone na programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą. Ich odbiorcami są głównie osoby z niepełnosprawnościami oraz ich rodziny. Wydatki służą rehabilitacji społecznej i zawodowej. W przepisie brakuje wskazania, że programy zatwierdzane przez Radę Nadzorczą PFRON są wspierane i współfinansowane ze środków pomocowych Unii Europejskiej.

Natomiast przepis art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji, w którym określa się możliwość wydatkowania środków PFRON na realizację programów wspieranych ze środków pomocowych UE na rzecz osób niepełnosprawnych, nie odnosi się wprost do programów Rady Nadzorczej PFRON.

To powoduje konieczność dodania kolejnego punktu w art. 47 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, w którym zamieszczona zostanie regulacja jednoznacznie wskazująca na przeznaczanie środków PFRON na programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą. Programy te służą rehabilitacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnością i są realizowane przy współfinansowaniu ze środków pomocowych UE.

Podstawa prawna

Art. 1. W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913 i 1301) w art. 47:

1) w ust. 1 po pkt 4a dodaje się pkt 4b w brzmieniu:

„4b) programy zatwierdzone przez Radę Nadzorczą, służące rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, realizowane przy współfinansowaniu ze środków pomocowych Unii Europejskiej;”;

2) po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:

„1b. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 4b, Fundusz może przekazywać instytucji wdrażającej środki na realizację projektów na rzecz osób niepełnosprawnych – na podstawie umowy, która może być zawarta na okres dłuższy niż rok.”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.