Świadczenia dla emerytów i rencistów mają wzrosnąć o 0,73 proc., ale nie mniej niż o 10 zł. Wyjątkiem są pobierający minimalne emerytury gwarantowane przez państwo, którzy dostaną na rękę 100 zł więcej niż obecnie.
Czy najwyższe świadczenia wzrosną najmniej
W tym roku wystąpiłem do ZUS o przeliczenie emerytury. W wyniku tego aktualnie mam 3522,70 zł brutto. To efekt 40 lat pracy zawodowej i trzech lat dorabiania do świadczenia. Mój sąsiad twierdzi, że w marcu jego świadczenie wzrośnie o 117,44 zł. Nie chciałem wierzyć, bowiem zawsze się skarżył, że ma niską emeryturę. Czy faktycznie będzie takie zróżnicowanie wysokości waloryzacji?
TAK
Z informacji przekazanych przez naszego czytelnika wynika, że jego sąsiad obecnie pobiera emeryturę minimalną w wysokości 882,56 zł. To właśnie ta grupa świadczeniobiorców otrzyma o 117,44 zł więcej. Gorzej z pozostałymi. Co prawda wprowadzono zasadę, że w wyniku waloryzacji wysokość świadczenia nie może ulec zmniejszeniu, ale to koniec dobrych wiadomości. Z obecnych wyliczeń wynika, że wskaźnik waloryzacji może wynieść 0,73 proc. W praktyce to oznacza, że świadczenie czytelnika wzrośnie o 25,72 zł. Taką kwotę należy dodać do świadczenia brutto przed odjęciem zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotnej. Tym samym ZUS w marcu powinien przesłać nową decyzję o wysokości świadczenia. Przy czym dopiero w połowie lutego będzie wiadomo, ile faktycznie wyniesie waloryzacja.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw
Czy ZUS sam doliczy waloryzację do wypłacanego świadczenia
W ubiegłym miesiącu po raz pierwszy dostałam emeryturę. Czy w marcu przyszłego roku moje świadczenie też zostanie zwiększone?
TAK
Waloryzacja obejmuje wszystkie świadczenia, które zostały przyznane do ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację.
Zmiana wysokości emerytur i rent w ramach waloryzacji następuje z urzędu, a jeżeli wypłata świadczenia była wstrzymana – po jej wznowieniu, z uwzględnieniem wszystkich kolejnych waloryzacji, przypadających w okresie jej wstrzymania.
Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami wszystkie świadczenia emerytalne i rentowe wypłacane zarówno z systemu pracowniczego, jak i rolniczego oraz służbom mundurowym są zwiększane, poczynając od 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji.
Podstawa prawna
Art. 88 oraz art. 93 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy dodatki zostaną zwiększone o 0,73 proc.
Mój ojciec po II wojnie światowej trafił zamiast do wojska do kopalni uranu. W ten sposób były represjonowane dzieci rolników, których totalitarne państwo uznało za kułaków. Ojciec dostaje niewielką emeryturę, bo przez wiele lat żadna państwowa firma nie chciała go przyjąć do pracy z takim życiorysem. Obecnie z ZUS dostaje specjalny dodatek do emerytury. Czy w jego przypadku będzie tylko "goła" waloryzacja?
TAK
Przy marcowym zwiększeniu dodatków będzie stosowany wyłącznie wskaźnik waloryzacji. To średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Ze wstępnych wyliczeń wynika, że jego wysokość będzie wynosić 0,73 proc. I o tyle może wzrosnąć dodatek. Jednak ostateczna jego wartość będzie znana w połowie lutego, po opublikowaniu komunikatu przez szefa resortu pracy.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 2 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Art. 89 ust 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy wszyscy emeryci i renciści dostaną 10 zł
Po śmierci męża mam ok. 3 tys. zł renty rodzinnej. Siostra twierdzi, że każdego roku ZUS będzie mi wyliczał nowe, wyższe świadczenie. Jej emerytura ma wzrosnąć podobno o 10 zł. Czy rzeczywiście wszystkie osoby pobierające świadczenia z ZUS dostaną tyle samo?
NIE
Przyszłoroczna waloryzacja podzieliła emerytów i rencistów. Najwięcej dostaną te osoby, które mają prawo do emerytury minimalnej uzależnionej od stażu ubezpieczeniowego. Pozostali przemnożą swoje świadczenie brutto przez 0,73 proc., a wynik dodać do wcześniej przyznanego świadczenia.
Od tego ZUS jeszcze potrąci zaliczkę na podatek i składki zdrowotne. Dzisiaj jednak nie można podać skali podwyżek, bo komunikat w tej sprawie pojawi się dopiero w lutym przyszłego roku. Ale gdyby utrzymał się obecnie szacowany wskaźnik, pobierający renty rodzinne otrzymają 21 zł więcej niż obecnie (Uwaga, to tylko własne wyliczenia autorki, ZUS się nimi nie posługuje – red.).
Podstawa prawna
Art. 89–94 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy renta ma wpływ na świadczenie przedemerytalne
Przez ostatnie pięć lat byłam na rencie. Podczas ostatniej komisji lekarskiej lekarz uznał, że nie ma potrzeby wydawania kolejnego orzeczenia o niezdolności do pracy. Czy mogę wobec tego ubiegać się o świadczenie przedemerytalne i czy będzie ono każdego roku zwiększane o wskaźnik waloryzacji?
TAK
Kwota świadczenia przedemerytalnego, poczynając od 1 marca, będzie wynosić 1040 zł miesięcznie. Nie ma ona zastosowania wobec osoby, która zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez co najmniej pięć lat. Przy czym musi mieć ukończone co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i legitymować się stażem uprawniającym do emerytury, wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Dla tej grupy świadczenie przedemerytalne nie może być wyższe niż ostatnio otrzymywana renta. Jednocześnie osoby dorabiające, których przychód m.in. z tytułu umowy o pracę spowoduje zmniejszenie świadczenia, będą otrzymywać gwarantowaną wypłatę w wysokości 520 zł. Stanie się tak, jeśli przekroczą kwoty graniczne wynoszące odpowiednio 25 proc. lub 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji ogłoszonej przez prezesa GUS. Nowe progi będą obowiązywać od 1 marca 2017 r. Warto przy tym wiedzieć, że zmniejszanie lub zawieszenie świadczenia przedemerytalnego następuje na bieżąco na podstawie zawiadomienia złożonego przez samego zainteresowanego. Ale ostateczne rozliczenie przychodu ma miejsce po zakończeniu roku rozliczeniowego, obejmującego okres od 1 marca każdego roku do ostatniego dnia lutego następnego roku. Można to przeprowadzić albo w formie rozliczenia rocznego lub miesięcznego. Decyzja należy do zainteresowanego, który sam wskazuje, która forma rozliczenia jest dla niego korzystniejsza.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1 oraz 5 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 170 ze zm.).
Art. 4 oraz 6 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy najbiedniejsi emeryci dostaną tysiąc złotych
Ojciec stracił pracę w połowie lat 90. Fabryka, w której pracował, została zamknięta. W dodatku okazało się, że część jego dokumentacji pracowniczej zginęła w czasie pożaru zakładu. Udało mu się udowodnić tylko 20 lat ostatnich pracy. Ponieważ urodził się w 1930 roku, więc po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego ZUS przyznał mu emeryturę. Obecnie ojciec ma 86 lat. Otrzymuje bardzo niskie świadczenie. Czy od przyszłego roku dostanie z ZUS tysiąc złotych?
NIE
W przypadku świadczenia niższego od emerytury minimalnej, do którego nie ma zastosowania gwarancja wysokości najniższego świadczenia, waloryzacja będzie polegać na podwyższeniu jego kwoty o zaledwie 0,73 proc., czyli o wskaźnik waloryzacji (jednak nie mniej niż 10 zł).
Pobierający obecnie emerytury niższe niż 882,56 zł, nie otrzymają więc gwarantowanej przez państwo podwyżki do tysiąca złotych miesięcznie. Ograniczenie wynika z art. 54 ustawy emerytalnej, który wskazuje, że nie wolno podwyższać świadczeń do wysokości emerytury minimalnej osobom urodzonym przed 1949 rokiem, którym nie udało się udowodnić 20 lat składkowych i nieskładkowych w przypadku kobiet oraz 25 lat ubezpieczeniowych – w przypadku mężczyzn. Jeśli więc osoby urodzone przed 1949 rokiem przeszły na emeryturę na specjalnych warunkach, to w efekcie waloryzacji dostaną tylko 10 zł. Podwyżka do tysiąca złotych ich bowiem nie dotyczy.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 4 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Art. 54 oraz 89 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
Czy rolnicy będą mieć waloryzowane emerytury jak pracownicy
Moja mama przeszła w grudniu na emeryturę rolniczą. To nie są wielkie pieniądze. Mama obawia się, że jej świadczenie będzie teraz już tylko maleć w stosunku do cen leków, energii czy przejazdów autobusami podmiejskimi. Czy jej emerytura, tak jak inne świadczenia seniorów, zostanie zwaloryzowana w marcu przyszłego roku?
TAK
Po raz pierwszy świadczenia osób ubezpieczonych w KRUS będą waloryzowane na takich samych zasadach, jak wypłaty dla świadczeniobiorców z systemu powszechnego. Zostanie zastosowany ten sam mechanizm. Skończy się więc wyliczanie według wyjątkowo skomplikowanego algorytmu waloryzacji. Po wejściu w życie nowych rozwiązań świadczenia z automatu będą połączone z wysokością najniższej emerytury. I ich sposób liczenia będzie bardziej zrozumiały dla ubezpieczonych.
Podstawa prawna
Art. 3 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Art. 6 pkt 7 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 277).
Czy waloryzacja wpłynie na prawo do świadczenia
Po likwidacji zakładu pracy pobierałem świadczenie przedemerytalne. Teraz lekarz uznał, że stan mojego zdrowia jest na tyle zły, że skierował mnie do orzecznika ZUS. Ten zaś przyznał, że mam prawo do renty. Czy będę mógł wybrać świadczenie bardziej korzystne finansowo?
NIE
Przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy spowoduje zawieszenie prawa do świadczenia przedemerytalnego. Taka sytuacja ma miejsce przy nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej albo podjęcia wypłaty renty strukturalnej lub świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej. Wstrzymanie wypłaty świadczenia przedemerytalnego następuje od dnia, od którego osoba zainteresowana nabyła prawo do renty. Jeżeli nie jest to możliwe, wstrzymuje się ją od najbliższego możliwego technicznie terminu płatności. Natomiast w razie ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wypłatę świadczenia przedemerytalnego wznawia się od dnia przypadającego po tym, w którym ustało to prawo, chyba że zaistniały okoliczności powodujące ustanie prawa do świadczenia przedemerytalnego. Zatem po upływie okresu, na jaki renta została przyznana, możliwy jest powrót do wcześniej pobieranego świadczenia przedemerytalnego. Jednocześnie czytelnik może też wnioskować o ustalenie prawa do renty na dalszy okres albo o podjęcie wypłaty świadczenia przedemerytalnego. Tym samym kwestia wysokości świadczenia nie ma żadnego wpływu na rodzaj wypłaty.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 2 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 170 ze zm.).
Czy niska emerytura kapitałowa będzie zwiększona o 10 zł
Przez wiele lat nie pracowałam, bo zajmowałam się dziećmi. Zatrudniłam się dopiero wtedy, gdy miały po kilkanaście lat. W ubiegłym roku skończyłam 61 lat. Ponieważ w sumie przepracowałam 19 lat, ZUS odmówił mi przyznania emerytury gwarantowanej przez państwo. Dostałam tylko świadczenie obliczone na podstawie kapitału zgromadzonego na koncie, które wyniosło około 400 zł miesięcznie. Pracownica ZUS pocieszyła mnie, że moja emerytura będzie waloryzowana, więc nie stracę. Czy w przyszłym roku dostanę chociaż 10 zł?
NIE
Emerytur obliczonych na podstawie zgromadzonego kapitału nie obejmuje gwarancja wysokości najniższego świadczenia. I właśnie te świadczenia nie wzrosną o 10 zł, lecz będą podwyższane wskaźnikiem waloryzacji. A to w praktyce oznacza, że osoba zainteresowana musi się liczyć z tym, że od marca przyszłego roku dostanie niecałe 3 zł więcej.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 4 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Czy emerytura częściowa wzrośnie o 5 zł
W tym roku kończę 65 lat. Od roku pobieram rentę wypadkową, ale kadrowa namawia mnie, żebym złożył wniosek o emeryturę częściową. Waham się, bo ostatnio przeczytałem, że w przyszłym roku waloryzacja emerytury częściowej wyniesie tylko 5 zł. Czy nie stracę, jeśli mając rentę, wystąpię o emeryturę częściową?
NIE
Dla emerytur częściowych kwota waloryzacji nie może być mniejsza niż 5 zł. To połowa kwoty gwarantowanej w przypadku rent i emerytur. Taka różnica wynika z przepisów dotyczących emerytury częściowej. ZUS przyznaje to świadczenie wyłącznie osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego. Jest wypłacane tylko tym mężczyznom, którzy ukończyli 65 lat oraz mają na koncie 40 lat okresów składkowych lub nieskładkowych, przeważnie nie są to więc świadczenia niskie. Wysokość emerytury częściowej wynosi 50 proc. powszechnej. I skoro jest to połowa przyszłego świadczenia, to także kwota najniższej wypłaty jest jedną drugą 10 zł.
W tym konkretnym przypadku zainteresowany ma prawo zarówno do równoczesnego pobierania renty wypadkowej i emerytury częściowej. Tak więc jeśli złoży wniosek o przyznanie emerytury częściowej, ZUS będzie miał obowiązek do ustalenia takiego świadczenia. W tej sytuacji czytelnikowi przysługuje prawo do pobierania jednego świadczenia w pełnej wysokości, a drugiego w połowie.
Wybór świadczeń, które mają być wypłacane, zależy od tego, co jest korzystniejsze dla osoby wnioskującej. Zatem jeżeli kwota renty z tytułu niezdolności do pracy jest wyższa od emerytury częściowej, wówczas korzystniej jest pobierać całą rentę i połowę emerytury. Jeżeli jednak emerytura okaże się świadczeniem wyższym, wówczas będzie wypłacana w pełnej wysokości, powiększonej o połowę renty. Warto przy tym pamiętać, że po osiągnięciu przez zainteresowanego powszechnego wieku emerytalnego świadczenie częściowe podlega zamianie na emeryturę powszechną.
Zamiany dokonuje się na wniosek ubezpieczonego. Jeżeli nie zostanie on złożony, możliwa jest wypłata emerytury częściowej również po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jednocześnie kwoty pobranych emerytur częściowych (w wysokości przed obliczeniem zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne) są odliczane od kapitału emerytalnego zgromadzonego na koncie w ZUS.
Podstawa prawna
Art. 5 ust. 6 ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Art. 10 oraz 26 b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).
[1] wyliczenia własne autorki (to nie są oficjalne dane ZUS - red.)
[2] Bez wymaganego stażu pracy do gwarancji wypłaty świadczenia najniższego
[3] pod warunkiem że w sprawach tych ma zastosowanie gwarancja wysokości najniższego świadczenia
Wyliczenia własne autorki (to nie są oficjalne dane ZUS – red.)
Wyliczenia własne autorki (to nie są oficjalne dane ZUS – red.)
Źródło: MRPiPS
Wskaźnik przyszłorocznej waloryzacji poznamy dopiero w lutym
Jak się odwołać od decyzji ZUS w sprawie waloryzacji
KROK PIERWSZY
Po otrzymaniu decyzji o waloryzacji świadczenia, która przyjdzie listem zwykłym, należy dokładnie sprawdzić, czy ZUS faktycznie ustalił waloryzację na podstawie naszego świadczenia oraz czy nie został popełniony błąd.
KROK DRUGI
Jeśli stwierdzimy błąd, od decyzji w sprawie emerytury można wnieść odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Sądem właściwym jest wybrany ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.
KROK TRZECI
Odwołanie składa się na piśmie do sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję o waloryzacji świadczenia. Odwołanie dostarcza się osobiście lub wysyła za pośrednictwem poczty do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje. Istnieje również możliwość ustnego złożenia odwołania do protokołu sporządzonego przez tę placówkę. Wtedy urzędnicy sami mogą skorygować błąd.
KROK CZWARTY
Odwołanie należy wnieść w ciągu miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji.
KROK PIĄTY
Jeśli ZUS uzna odwołanie za słuszne, może w ciągu 30 dni od daty złożenia odwołania zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. W takiej sytuacji wydaje nową decyzję w sprawie świadczenia, nie nadając odwołaniu dalszego biegu.
KROK SZÓSTY
ZUS może oczywiście uznać, że odwołanie od decyzji nie jest słuszne. W takim przypadku, nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia odwołania, zobowiązany jest przekazać je do właściwego sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie ZUS przesyła wraz z aktami sprawy oraz uzasadnieniem.