W Polsce powinny funkcjonować dwa systemy – depozytowy na opakowania jednorazowego użytku po napojach oraz kaucyjny dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku. Przekonuje o tym Konfederacja Lewiatan w udostępnionych DGP uwagach do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach.
Projekt, który przygotowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, ma wdrożyć w naszym kraju system kaucyjny. Według pierwotnych założeń ma on objąć butelki PET do 3 l oraz wielorazowe szklane do 1,5 l. Konsultacje w tej sprawie resort prowadził do 2 marca.
Według Lewiatana funkcjonowanie dwóch systemów uzasadnione jest tym, że butelki wielokrotnego użytku muszą podlegać segregacji i wrócić najszybszą drogą do właściciela w celu kolejnego użycia. A wszystkie inne zebrane opakowania trafiają do recyklera, aby przetworzył je na surowiec do produkcji nowych opakowań.
Organizacja uważa też, że do obligatoryjnego systemu nie powinny trafiać szklane butelki jednorazowego użytku. Wśród argumentów wymienia np. to, że w przeciwieństwie do butelek z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, butelek szklanych jednorazowego użytku nie da się bezpiecznie zgnieść w celu ich efektywnego składowania. „Proces odbioru opakowania szklanego od klienta, przeniesienia go w miejsce bezpiecznego składowania w obrębie sklepu oraz samego składowania w dużej objętości na stosunkowo niewielkiej powierzchni stwarza zagrożenie dla zdrowia pracowników i klientów, zwiększając ich ekspozycję na kontakt z tłuczonym szkłem i jego odłamkami, a także zakłóca przebieg procesu handlowego” – czytamy w opinii.
System, przekonuje Lewiatan, powinien zatem obejmować wyłącznie butelki jednorazowego użytku – z tworzyw sztucznych PET, a także metalowe puszki po napojach.
– Wprowadzenie puszek do systemu zabezpieczy osiągnięcie wymaganych dyrektywami unijnymi poziomów recyklingu, da wprowadzającym puszki realny wpływ na wykorzystanie zebranego materiału, ograniczy eksport surowca za granicę, a przede wszystkim zmniejszy koszty całego systemu depozytowego dla operatora – wymienia Lewiatan.
Jednocześnie organizacja chce zmienić definicję napoju i wyłączyć z niej mleko, jogurt i inne napoje mleczne. Powód? Ich resztki zanieczyszczą strumień zbieranych odpadów.
Jeżeli chodzi o szklane butelki wielokrotnego użytku, jak zauważa Lewiatan, już podlegają one zbiórce przez działające obecnie systemy zorganizowane i finansowane przez producentów używających tych opakowań. Te systemy powinny być zatem utrzymane. Potrzebne jest jedynie zmodyfikowanie istniejących przepisów tak, by spopularyzować opakowania zwrotne wśród wprowadzających.
Kolejny postulat Lewiatana dotyczy jednolitej kaucji za opakowania jednorazowego użytku o danej objętości. Bo zróżnicowanie będzie niezrozumiałe dla klientów i może doprowadzić do nieuczciwej konkurencji.
Opowiada się też za ustanowieniem dolnego progu pojemności butelki na napoje, powyżej którego będą one objęte systemem kaucyjnym – na poziomie co najmniej 100 ml. Przemawia za tym – według Lewiatana – rachunek ekonomiczny.
W ocenie ekspertów w tekście ustawy powinien się też znaleźć przepis wyraźnie stwierdzający, że pozyskany w wyniku selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych surowiec stanowi własność wprowadzających opakowania na rynek – operatora. Projekt w obecnym kształcie nie przesądza tego w sposób jednoznaczny.
Organizacja uważa poza tym, że wdrożenie systemu kaucyjnego nie może wyprzedzać ustanowienia obowiązków przedsiębiorców wynikających z rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Etap legislacyjny
Projekt po konsultacjach
