Eksport drewna spadł, branża czeka na kolejne kroki

Według Piotra Poziomskiego, prezesa Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, o malejącym eksporcie zadecydowały jednak światowa koniunktura i spadek popytu na drewno w Chinach, a nie nowe zasady sprzedaży. – One nie mają realnego wpływu na eksport, ponieważ jedynym parametrem, który mógłby mieć realne znaczenie, jest głębokość przerobu. Jego waga jest jednak nadal zbyt niska, w związku z czym wystarczy dopłacić parę złotych do metra sześciennego drewna, by zniwelować wpływ tego kryterium – zauważa Poziomski. Dodaje, że kryterium geografii zostało skonstruowane w taki sposób, że podmioty, które eksportują drewno, nadal dostają za nie punkty. – Kryterium jest za to uciążliwe dla firm, które muszą pozyskiwać drewno z lokalizacji, która jest najbliżej w linii prostej, mimo że czasem muszą do niego jechać okrężną drogą z powodu np. braku mostu – tłumaczy.

Także Lasy Państwowe są ostrożne w przypisywaniu sobie sukcesu. – Aktualnie zmiana eksportu między początkiem 2024 r. i 2025 r. jest symboliczna. Z uwagi na liczbę czynników wpływających na wielkość eksportu trudno jest wskazać główne przyczyny zmian – wskazują LP w odpowiedzi na pytania DGP.

Za to resort klimatu uważa, że pierwsze efekty zmian w systemie sprzedaży powinny być widoczne w obecnym oraz kolejnym cyklu sprzedaży. – Wprowadzone mechanizmy sprzedażowe promują udział krajowych przedsiębiorstw w zakupie drewna, co wspiera rozwój krajowego przemysłu drzewnego oraz wzmacnia konkurencyjność podmiotów działających na polskim rynku – argumentuje resort. MKiŚ podkreśla, że systematycznie monitoruje funkcjonowanie nowych zasad sprzedaży. Powołana została do tego grupa robocza złożona z przedstawicieli Ministerstwa Finansów, Krajowej Administracji Skarbowej oraz Lasów Państwowych. To ona ma też opracowywać kolejne działania na rzecz ograniczenia eksportu nieprzetworzonego drewna. – Prowadzone są prace nad dalszym uszczelnieniem systemu sprzedaży, a także identyfikowaniem obszarów wymagających usprawnień. Nie są wykluczone kolejne zmiany w systemie sprzedaży drewna na rok 2026 – dodaje MKiŚ.

51 audytów, zero nieprawidłowości. Lasy Państwowe sprawdzają kupujących drewno

Piotr Poziomski podkreśla jednak, że do uszczelnienia systemu niezbędne są kontrole. Przedsiębiorcy deklarujący wykorzystanie pozacenowych kryteriów oceny ofert zakupu wyrażają zgodę na audyty złożonych oświadczeń. Sprawdzane są losowa grupa przedsiębiorców oraz podmioty, co do których wątpliwości przekazały organy samorządu gospodarczego przedsiębiorców. Za złożenie fałszywego oświadczenia grozi kara wykluczenia z procedur sprzedaży drewna organizowanych przez Lasy Państwowe na 730 dni. Efekt?

– Aktualnie LP zakończyły 51 audytów przedsiębiorców, którzy dokonali zakupów drewna w procedurach na I półrocze 2025 r. na łączną ilość 5,127 mln m sześc. Wszystkie zakończone audyty wskazały, że oświadczenia przedsiębiorców są zgodne z rzeczywistością – przekazują nam Lasy Państwowe. W przypadku 20 proc. podmiotów audyty wymagały złożenia dodatkowych wyjaśnień i dokumentacji.

– Kontroli poddano zaledwie ok. 1 proc. podmiotów kupujących drewno na rynku. To pokazuje, na ile Lasom Państwowym zależy na uszczelnieniu rynku – uważa Poziomski.

Ministerstwo Rozwoju planuje rozwój branży drzewnej

Na realia branży swój wpływ chce też mieć Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Proponuje uznanie drewna za surowiec strategiczny czy utworzenie rady ds. przemysłu drzewnego i meblarskiego, która byłaby organem konsultacyjnym wspierającym „tworzenie skutecznych rozwiązań systemowych i legislacyjnych”.

„Przepisy będą służyć nie tylko branży, ale również wspierać strategiczne cele gospodarcze i klimatyczne państwa. Status surowca strategicznego oznacza dla branży większą przewidywalność i stabilność dostaw” – tłumaczy MRiT.

Pomysł pojawił się w Lasach Państwowych już w 2021 r. W marcu 2025 r. minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk zapowiedział, że podejmie inicjatywę w tym zakresie, a w maju – że założenia ustawy są opracowywane. Teraz MRiT przekazuje nam, że "prowadzi zaawansowane prace legislacyjne nad projektem ustawy, która formalnie nada drewnu status surowca strategicznego”. Także MKiŚ deklaruje, że „z zainteresowaniem śledzi tę inicjatywę i jest gotowe do aktywnego zaangażowania się w prace legislacyjne, o ile zostaną one formalnie zainicjowane”.

Poziomski: – MRiT po raz pierwszy aż tak zaangażowało się w tematy drzewne. Tylko że oprócz optymizmu obecnie jestem też pełen niepokoju, ponieważ po wyborach prezydenckich temat ucichł.

Na początku czerwca izba otrzymała informację, że temat rady ds. przemysłu drzewnego i meblarskiego jest na końcówce konsultacji międzyresortowych. – Jednak do dziś nie mamy potwierdzenia, aby zapadła ostateczna decyzja w tej sprawie – podkreśla Poziomski.

MRiT twierdzi, że zakończył uzgodnienia międzyresortowe dotyczące powołania rady. Oprócz tego chce doprowadzić do „kontraktu branżowego”, czyli formuły, w której przedsiębiorcy z sektora drzewnego i administracja wspólnie wypracowywaliby kolejne rozwiązania. Branża tymczasem liczy przede wszystkim na stabilną strategię, która mogłaby być kierunkowskazem dla przemysłu drzewnego, m.in. w zakresie wykorzystania go w budownictwie przez najbliższą dekadę.

MRiT zapowiada także pakiet wsparcia dla lokalnego przetwórstwa, który obejmowałby m.in. instrumenty finansowe wspierające inwestycje w nowoczesne technologie obróbki drewna, działania na rzecz promocji eksportu wyrobów o wysokiej wartości dodanej. – Chcemy, by drewno jak najdłużej pozostawało w polskim łańcuchu wartości – zapewnia MRiT. ©℗