Subskrybuj nas na Youtube
Uważa się, że o stypendia rektora dla najlepszych studentów (dawniej naukowe) można ubiegać się dopiero po pierwszym roku studiów. Nie jest to jednak prawda. O pieniądze może wnioskować również student przyjęty na pierwszy rok, o ile jest laureatem olimpiady międzynarodowej albo laureatem lub finalistą olimpiady przedmiotowej o zasięgu ogólnopolskim.
Taka możliwość została wprowadzona już w 2014 r. Z tym, że do tej pory takie świadczenie przysługiwało jedynie tym osobom, które uzyskały tytuł laureata lub finalisty z obszaru pokrewnego do podjętego kierunku studiów. Od 1 października br. takie zawężenie nie będzie już obowiązywało. Nawet mając tytuł laureata olimpiady historycznej, a studiując np. fizykę, można będzie otrzymać takie stypendium. Jest tylko jeden warunek. Stypendium może być przydzielone jedynie studentowi pierwszego roku, który podjął naukę w roku złożenia egzaminu dojrzałości. Jeżeli zdawał maturę w 2014 r. i dopiero teraz dostał się na studia, na taką pomoc nie będzie miał szans.
Warto też zadbać o dobre wyniki w trakcie studiów. Po pierwszym roku o przyznaniu stypendium rektora zadecyduje wysoka średnia lub osiągnięcia naukowe, artystyczne albo wybitne wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym. Świadczenie jest jednak limitowane. Może je otrzymać nie więcej niż 10 proc. studentów danego kierunku.
Poza pomocą na naukę studenci już od pierwszego roku mogą ubiegać się o świadczenia socjalne. Są one przyznawane na podstawie dochodów żaka i członków jego rodziny. Ostateczną kwotę zarobków, która uprawnia do uzyskania świadczenia socjalnego, ustala uczelnia, z tym, że musi się ona zmieścić w widełkach – od 668,2 zł do 1043,9 zł (netto). Oznacza to, że osoby, których dochód nie przekracza 668,2 zł, w każdej szkole wyższej dostaną wsparcie socjalne, jednak uczelnia może podnieść ten próg (maksymalnie do 1043,9 zł). Zazwyczaj studenci muszą podać jego wysokość, uwzględniając dochody rodziców lub rodzeństwa. Nie jest tak jednak w każdym przypadku. Można ubiegać się o stypendium socjalne bez wykazywania dochodów osiąganych przez bliskich, jeśli nie prowadzi się wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców i potwierdzi się to w złożonym oświadczeniu. Dodatkowo trzeba spełnić jeden z poniższych warunków:
- ukończyć 26. rok życia,
- pozostawać w związku małżeńskim,
- osiągnąć pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej,
- mieć na utrzymaniu dzieci.
Nie trzeba też wykazywać dochodów rodziny, jeśli zachowane są łącznie następujące przesłanki:
- student miał stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym,
- posiada stałe źródło dochodów w roku bieżącym,
- jego miesięczny dochód w tych okresach jest wyższy lub równy 1,15 kwoty zasiłku rodzinnego,
- nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców i potwierdził ten fakt w złożonym oświadczeniu.
Rektor, dziekan lub komisja stypendialna mają prawo sprawdzić przedstawione informacje, a w uzasadnionych przypadkach zażądać doręczenia zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny. Jeśli dokumenty nie zostaną dostarczone, mogą go wezwać do przedstawienia wyjaśnień. Niezłożenie ich w wyznaczonym terminie będzie oznaczało odmowę przyznania wsparcia.
Można także starać się o przyznanie świadczenia socjalnego w zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w innym obiekcie, jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał naukę. Takie dodatkowe wsparcie przysługuje jednak tylko studentom studiów stacjonarnych (dziennych) znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej.
Stypendia rektora oraz socjalne wypłacane są przez 10 miesięcy w roku akademickim. Ich wysokość określa każda uczelnia. W jednej placówce osoby o tym samym dochodzie mogą dostawać 300 zł miesięcznie, w innej 600 zł. Podobnie terminy składania wniosków o świadczenie różnią się w zależności od szkoły wyższej. Warto jednak już na samym początku roku akademickiego zorientować się, kiedy upływa czas na ich złożenie. Świadczenia są bowiem przyznawane tylko na wniosek zainteresowanych. Jeżeli studentowi przysługuje wsparcie socjalne, ale dokumenty złoży dopiero w grudniu, świadczenie za okres od października do listopada może przepaść.
To nie koniec bezzwrotnej pomocy, na jaką może liczyć osoba, która podejmie naukę w szkole wyższej. Uczelnia wesprze ją również, jeżeli z przyczyn losowych znajdzie się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej (np. kradzież, choroba). Taką pomoc można otrzymać jednak nie częściej niż dwa razy w roku akademickim.
Ale uwaga! Żadne z tych świadczeń nie przysługuje osobie, która po ukończeniu jednego kierunku podjęła naukę na drugim. Chyba że kontynuuje kształcenie po studiach pierwszego stopnia w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra. Jednak takie prawo nie przysługuje dłużej niż przez okres trzech lat od zdobycia dyplomu np. licencjata.
Podstawa prawna
Art. 173–184 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.). Art. 1 ustawy z 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1311).