Od września 2024 roku polską szkołę czekają liczne zmiany, które dotkną zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Nowości te obejmują m.in. modyfikację podstawy programowej, nowe zasady dotyczące wcześniejszych emerytur dla nauczycieli czy wprowadzenie obowiązkowych zajęć z pierwszej pomocy. Zobacz TOP 10 zmian w szkole od 1 września 2024 r.
- 1. Zmiany w szkole od września 2024. Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli
- 2. Zmiany w szkole od września 2024. Odchudzenie podstawy programowej
- 3. Zmiany w szkole od września 2024. Religia i etyka nie będą wliczane do średniej ocen
- 4. Zmiany w szkole od września 2024. Nowe legitymacje uczniowskie
- 5. Zmiany w szkole od września 2024. Obowiązkowe zajęcia z udzielania pierwszej pomocy
Od 1 września 2024 roku polskie szkoły czekają liczne zmiany, które wpłyną na codzienne funkcjonowanie uczniów i nauczycieli. Wprowadzenie nowych przepisów ma z założenia nie tylko poprawić jakość edukacji, ale także zwiększyć bezpieczeństwo uczniów oraz dostosować systemu oświaty do współczesnych realiów. W artykule omawiamy TOP najważniejszych zmiany, jakie czekają uczniów i nauczycieli od 1 września 2024 r.
1. Zmiany w szkole od września 2024. Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli
Od września 2024 roku nauczyciele zyskają prawo do wcześniejszej emerytury. Zmiana ta dotyczy nauczycieli, którzy:
- rozpoczęli pracę przed 1 stycznia 1999 roku;
- mają co najmniej 30 lat okresu składkowego, z czego co najmniej 20 lat faktycznie przepracowali jako nauczyciele;
- nie mogą przejść na emeryturę bez względu na wiek na podstawie innych przepisów.
Jednak warto pamiętać, że istnieją pewne ograniczenia. Przejście na wcześniejszą emeryturę wiąże się z koniecznością posiadania wystarczającego kapitału zgromadzonego w ZUS, który pozwoli na wypłatę minimalnego świadczenia. Ponadto nauczyciel decydujący się na wcześniejszą emeryturę traci prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, a świadczenie emerytalne może być o 20-40 proc. niższe w porównaniu z kompensacyjnym.
2. Zmiany w szkole od września 2024. Odchudzenie podstawy programowej
Nowy rok szkolny przyniesie także zmiany w zakresie podstawy programowej. Od 1 września 2024 roku uczniowie i nauczyciele będą pracować z odchudzoną podstawą programową, która:
- ograniczy treści nauczania o około 20 proc.;
- skoncentruje się na rozwijaniu umiejętności praktycznych, zamiast wiedzy teoretycznej;
- zachęci do korzystania z cyfrowych narzędzi oraz zasobów edukacyjnych dostępnych w internecie.
Zmiany te obejmują uczniów klas IV–VIII szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych, w tym liceów, techników i szkół branżowych. Zmniejszenie ilości materiału ma odciążyć uczniów od nadmiaru nauki, a nauczycielom na dać możliwość bardziej spokojnego planowania przerabianego materiału.
Zakres materiału został ograniczony w przypadku następujących przedmiotów:
- w szkołach podstawowych (klasy IV–VIII): język polski, nowożytny język obcy, język łaciński, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny (kaszubski), historia, wiedza o społeczeństwie, matematyka, biologia, chemia, geografia, fizyka oraz informatyka;
- w liceach ogólnokształcących i technikach: język polski, nowożytny język obcy, język łaciński, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny (kaszubski), historia, historia i teraźniejszość, wiedza o społeczeństwie, matematyka, biologia, chemia, geografia, fizyka, informatyka, filozofia, język łaciński i kultura antyczna, historia muzyki oraz historia sztuki;
- w branżowych szkołach I stopnia: język polski, nowożytny język obcy, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny (kaszubski), historia, matematyka, biologia, chemia, geografia, fizyka oraz informatyka;
- w branżowych szkołach II stopnia: język polski, nowożytny język obcy, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny (kaszubski), matematyka oraz informatyka.
3. Zmiany w szkole od września 2024. Religia i etyka nie będą wliczane do średniej ocen
Od września 2024 roku oceny z religii i etyki przestaną być uwzględniane w obliczaniu średniej ocen uczniów. Nowe przepisy pociągają za sobą konieczność wprowadzenia nowych wzorów świadectw, które nie będą uwzględniały ocen z religii i etyki.
4. Zmiany w szkole od września 2024. Nowe legitymacje uczniowskie
Od września 2024 roku legitymacje uczniowskie będą wydawane tylko w formie plastikowej karty, co wiąże się z nowymi wyzwaniami dla szkół. Zmiany obejmują:
- konieczność zakupu sprzętu do wydawania eLegitymacji lub zlecenie ich produkcji zewnętrznej firmie;
- równoczesne zakładanie konta na mObywatelu dla każdego ucznia, który otrzyma eLegitymację;
- wydawanie plastikowych legitymacji wszystkim pierwszoklasistom; pozostali uczniowie będą mogli wybrać: albo otrzymają nową plastikową legitymację z hologramem albo otrzymają kolejną pieczątkę na starej legitymacji.
5. Zmiany w szkole od września 2024. Obowiązkowe zajęcia z udzielania pierwszej pomocy
Od września 2024 roku uczniowie szkół podstawowych będą mieli obowiązek uczestniczyć w zajęciach z udzielania pierwszej pomocy. Wprowadzenie tych zajęć ma z założenia zwiększyć świadomość i umiejętności uczniów w zakresie ratowania życia.
Obowiązek ten pociąga za sobą konieczność wyposażenia szkół w odpowiednie materiały edukacyjne, takie jak fantomy i zestawy do nauki pierwszej pomocy. Oznacza też, że szkoły nawiążą współpracę z ratownikami medycznymi, strażakami oraz innymi instytucjami, które będą szkolić uczniów z metod przeprowadzania pierwszej pomocy.
6. Zmiany w szkole od września 2024. Nowe standardy ochrony dzieci przed przemocą - "Ustawa Kamilka"
W ramach wprowadzenia „Ustawy Kamilka”, od września 2024 roku szkoły będą zobowiązane do przestrzegania nowych standardów ochrony dzieci przed przemocą. Standardy te mają stworzyć bezpieczne środowisko dla uczniów, które minimalizuje ryzyko wystąpienia przemocy w szkołach. Nowe przepisy wymagają od dyrektorów szkół:
- opracowania i wdrożenia standardów ochrony małoletnich przed przemocą;
- wprowadzenia nowych procedur dotyczących realizacji praktyk przez studentów w szkołach;
- monitorowania przestrzegania zasad ochrony dzieci przed przemocą.
7. Zmiany w szkole od września 2024. Wyposażenie szkolnych toalet w mydło, papier toaletowy oraz suszarki do rąk
Nowe przepisy wprowadzone od września 2024 roku nakładają na szkoły obowiązek zapewnienia odpowiedniego wyposażenia szkolnych toalet. Zgodnie z nowymi regulacjami, każda toaleta w szkole musi być wyposażona w:
- mydło do rąk;
- papier toaletowy;
- suszarki do rąk lub ręczniki papierowe.
Choć dotychczasowe przepisy nakładały obowiązek zapewnienia ciepłej i zimnej wody oraz środków higieny osobistej, nowe regulacje precyzują wymagania i mają na celu poprawę warunków sanitarnych w szkołach.
8. Zmiany w szkole od września 2024. Obowiązek szkolny dla uczniów z Ukrainy
Od września 2024 roku wszystkie dzieci z Ukrainy przebywające w Polsce będą podlegać obowiązkowi szkolnemu. Zmiany te obejmują:
- obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego;
- obowiązek szkolny dla dzieci w wieku szkolnym;
- obowiązek nauki dla uczniów starszych.
Wyjątkiem będą uczniowie ostatniej klasy szkoły średniej, którzy przystępują do ukraińskiego egzaminu maturalnego. Zmiany wprowadzą także możliwość zatrudnienia asystenta międzykulturowego, który pomoże ukraińskim uczniom w integracji ze szkołą i jej społecznością.
Obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy został powiązany z możliwością pobierania świadczenia 800 plus. Jeżeli ukraińscy rodzice nie poślą swoich pociech do polskich przedszkoli lub szkół, to stracą możliwość otrzymywania pieniędzy.
9. Zmiany w szkole od września 2024. Kwalifikacje sektorowe i wolnorynkowe
Kolejną ważną zmianą, która wejdzie w życie od września 2024 roku, jest wprowadzenie nowych przepisów dotyczących kwalifikacji sektorowych i wolnorynkowych. Kwalifikacje sektorowe to:
- kwalifikacje o charakterze zawodowym, nadawane przez organizacje branżowe;
- kwalifikacje uwzględniające specyfikę danej branży lub sektora;
- kwalifikacje nieuregulowane odrębnymi przepisami.
Z kolei kwalifikacje wolnorynkowe to:
- kwalifikacje nadawane przez uprawnione podmioty prowadzące działalność gospodarczą;
- kwalifikacje odpowiadające na potrzeby rynku pracy i społeczne;
- kwalifikacje, które nie są regulowane odrębnymi przepisami.
Wprowadzenie tych pojęć do systemu edukacji ma na celu lepsze dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy.
10. Zmiany w szkole od września 2024. Nowe funkcje członków komisji egzaminacyjnych
Od września 2024 roku wprowadzono również zmiany dotyczące członków komisji egzaminacyjnych. Nowe przepisy mają na celu:
- wzmocnienie funkcji egzaminatora-weryfikatora, który będzie sprawdzać prace egzaminacyjne po innym członku komisji;
- wprowadzenie atrakcyjniejszego wynagrodzenia dla weryfikatora, które będzie na poziomie wynagrodzenia przewodniczącego komisji;
- organizowanie obowiązkowych szkoleń dla egzaminatorów weryfikujących.