Nie są nam potrzebne rozwiązania, które na siłę wtłaczają w młodzież dodatkową wiedzę; przywracanie WOS-u w pierwszej klasie szkoły ponadpodstawowej wywołałoby chaos - powiedziała w niedzielę minister edukacji Barbara Nowacka, odnosząc się do propozycji ZNP.

Zmiany w ramowych planach nauczania: koniec z historią i teraźniejszością

10 kwietnia do konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, w którym zrezygnowano z nauczania przedmiotu historia i teraźniejszość (HiT). Zgodnie z nim uczniowie, którzy we wrześniu rozpoczną naukę w klasach I szkół ponadpodstawowych nie będą się uczyć HiT.

ZNP wobec zapowiedzi nowego przedmiotu: edukacja obywatelska i konsekwencje dla nauczycieli

Równocześnie minister edukacji Barbara Nowacka zapowiedziała, że w planach resortu jest wprowadzenie od 1 września 2025 r. nowego przedmiotu pod nazwą edukacja obywatelska, który zastąpi HiT. Będzie on nauczany w klasach II szkół ponadpodstawowych w wymiarze dwóch godzin tygodniowo.

Związek Nauczycielstwa Polskiego poinformował we wtorek, że 15 kwietnia wystosował do Ministerstwa Edukacji Narodowej list dotyczący skutków rezygnacji z nauczania HiT. Zaznaczył w nim m.in., że do tej pory w klasach I HiT realizowany był w wymiarze dwóch godzin tygodniowo, a w klasach II w wymiarze jednej godziny. "Tak więc w roku szkolnym 2024/2025 w klasach pierwszych nie będzie ani przedmiotu historia i teraźniejszość, ani przedmiotu edukacja obywatelska, co będzie miało znaczący wpływ na wymiar zatrudnienia nauczycieli" - podkreślono w cytowanym piśmie.

Stanowisko Ministerstwa Edukacji dotyczące rezygnacji z HiT

ZNP zwrócił się więc do resortu o "rozważenie możliwości przywrócenia na jeden rok szkolny 2024/2025 w klasach I w wymiarze jednej godziny przedmiotu wiedza o społeczeństwie, do którego prowadzenia nauczyciele są przygotowani, posiadają wymagane kwalifikacje, jak również są podręczniki".

Minister edukacji pytana w niedzielę przez PAP o komentarz do sprawy powiedziała, że "to wymagane i konieczne cięcie, o czym dokładnie wszyscy wiedzieli, że się wydarzy". Szefowa MEN stwierdziła, że "jeżeli mamy dobrze przygotować ludzi do edukacji obywatelskiej, to też trzeba spojrzeć na wiek, w jakim młodzież będzie dostawała tę wiedzę".

Reakcje i komentarze Ministerstwa Edukacji

Podkreśliła, że "II klasa jest optymalnym momentem, bo uczniowie już oswoili się z liceum, jeszcze pamiętają zajęcia z WOS-u i zaraz wejdą w wiek większego partycypowania w społeczeństwie".

Zapytana, czy resort rozważa przywrócenie przedmiotu wiedza o społeczeństwie dla przyszłorocznych pierwszoklasistów, odparła: "ci, którzy będą zaczynali teraz I klasę, będą mieli edukację obywatelską w II klasie, więc nie stracą merytorycznie nic". "Natomiast gdybyśmy chcieli wprowadzić gigantyczny bałagan, to jest dokładnie ten pomysł” – wskazała.

„Naprawdę, nie są nam potrzebne rozwiązania, które na siłę wtłaczają w młodzież dodatkową wiedzę, a przywracanie WOS-u w pierwszej klasie, sprzed czasów pana (Przemysława) Czarnka (b. ministra edukacji i nauki - PAP), tylko by taki chaos wzmogło" - zaznaczyła.

Tło historyczne zmian w nauczaniu: od WOS do HiT i perspektywy nowego przedmiotu

Dodała, że nauczyciele "będą mieli dobry przedmiot edukacja obywatelska, który będzie przedmiotem, na którym nie będą musieli być poddani presji przygotowań do egzaminu, tylko czas na nauczenie młodzieży, dobre, staranne, rzeczy najważniejszych: jak partycypować w społeczeństwie obywatelskim".

HiT został wprowadzony, gdy ministrem edukacji i nauki był Przemysław Czarnek. Nauczany jest w szkołach ponadpodstawowych od 1 września 2022 r.: w roku szkolnym 2022/2023 nauczany był w klasach I, w roku szkolnym 2023/2024 jest w klasie I i II. Wprowadzono go w miejsce przedmiotu wiedza o społeczeństwie, nauczanego w zakresie podstawowym, obejmuje zagadnienia z zakresu wiedzy o społeczeństwie i zagadnienia z historii najnowszej od 1945 r. do 2015 r.