Polonistyka, inżynieria bezpieczeństwa, ochrona dziedzictwa i konserwacja zabytków – m.in. te nauki staną się odrębnymi dyscyplinami. Nowy podział będzie miał wpływ na kolejną ewaluację jakości działalności naukowej, która obejmie lata 2022–2025.
Zmiany wprowadzi rozporządzenie ministra edukacji i nauki z 11 października 2022 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. 2022 r. poz. 2202).
W dotychczasowej klasyfikacji zostało wyłonionych osiem dziedzin podzielonych na od 1 do 11 dyscyplin. Zgodnie z nowym rozporządzeniem będzie wyodrębnionych 10 dziedzin: sztuki, nauk humanistycznych, inżynieryjno-technicznych, medycznych i nauk o zdrowiu, o rodzinie, rolniczych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych, teologicznych oraz weterynaryjnych. W każdej z nich wyodrębnionych zostanie od 1 do 12 dyscyplin. Przykładowo w dziedzinie nauki o rodzinie będzie tylko jedna o tej samej nazwie. Natomiast w najbardziej liczniej dziedzinie nauk społecznych zostanie wskazanych aż 12 dyscyplin, m.in. pedagogika, ekonomia i finanse oraz stosunki międzynarodowe.
Nowe rozporządzenie zakwestionowała m.in. Komisja Ewaluacji Nauki. – Klasyfikacja dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych ma kluczowe znaczenie dla procesu ewaluacji jakości działalności naukowej i powinna być przejrzysta oraz zgodna z przyjętymi standardami międzynarodowymi. Tworzenie jednodyscyplinowych dziedzin nauki nie jest wskazane w kontekście obowiązującej procedury ewaluacji podmiotów – argumentuje KEN.
Zwraca też uwagę na niebezpieczeństwa związane z powołaniem nowych dyscyplin, które będą składały się z niewielkiej liczby naukowców do nich przypisanych, w szczególności: etnologii i antropologii, ochrony dziedzictwa i konserwacji zabytków, nauk o rodzinie, biblijnych oraz stosunków międzynarodowych. – Istnieje ryzyko, że tylko pojedyncze podmioty będą w stanie zebrać 12 pracowników naukowych wymaganych w kontekście ewaluacji w 2026 r. – wskazuje KEN.
Zarzuty te odpiera resort nauki. Po pierwsze twierdzi, że funkcjonowanie jednodyscyplinowej dziedziny w obecnym systemie ewaluacji nie wywoływało dotąd istotnych trudności. Po drugie podkreśla, że przedstawiciele środowisk naukowych wnioskujących o utworzenie nowych dyscyplin wyodrębnionych w nowym rozporządzeniu są świadomi wymogów liczebnych związanych z ewaluacją i deklarują posiadanie odpowiednich zasobów kadrowych. ©℗
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 11 listopada 2022 r.