Jakie będą nowe stopnie awansu zawodowego nauczyciela? Co oznacza status nauczyciela początkującego i jak długo można go mieć? Co się stanie, jeśli nauczyciel początkujący otrzyma negatywną opinię komisji egzaminacyjnej? Jak składać wnioski o nadanie statusu nauczyciela mianowanego i dyplomowanego? A do tego tabele, przykłady, kwoty i odpowiedzi na pytania o zmiany w stopniach kariery zawodowej nauczycieli.

rozwiń ›
ikona lupy />
Nowości / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Wkrótce wejdą w życie rewolucyjne zmiany w pragmatyce zawodowej nauczycieli. Najważniejszą nowością, jaką wprowadza ustawa z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1730, dalej: nowelizacja KN), jest spłaszczenie drabiny kariery zawodowej. Ta zmniejszy się o dwa stopnie – zniknie stopień nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego.

Celem skrócenia ścieżki kariery pedagogów jest – jak wskazuje ustawodawca – szybszy wzrost wynagrodzeń. Uznano, że nadmierna liczba stopni awansu zawodowego, którym zostały przyporządkowane stawki średniego wynagrodzenia oraz minimalne stawki pensji zasadniczej, niekorzystnie wpływa na poziom zarobków nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole, co może zniechęcać do pracy w tym zawodzie. Jednocześnie wszczęcie postępowania na stopień nauczyciela kontraktowego po odbyciu zaledwie dziewięciomiesięcznego stażu uznano za przedwczesne, gdyż stwierdzono, że w tak krótkim okresie pedagog nie jest w stanie nabyć określonych umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu. Kolejna rewolucyjna zmiana dotyczy stażu, którego odbycie było dotychczas warunkiem awansu. Zdaniem ustawodawcy obowiązek m.in. opracowywania planów rozwoju zawodowego oraz przygotowywania sprawozdań z ich realizacji tworzył wiele niepotrzebnych i pracochłonnych formalności. Od września, zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1730; dalej: KN), nauczyciel, w celu uzyskania kolejnych stopni awansu zawodowego, nie będzie już odbywał sformalizowanych staży, rozdzielonych okresami przepracowania.

Rezygnacji z części obowiązków o charakterze biurokratycznym będzie towarzyszyć położenie większego nacisku na umiejętności praktyczne pedagogów, równomierny ich rozwój w okresie całej ścieżki awansu zawodowego, a nie tylko w okresie stażu. Przy czym postępowanie w sprawie nadania stopnia nauczyciela mianowanego i dyplomowanego będzie prowadzone tak jak dotychczas, czyli w trybie postępowania administracyjnego, a stopnie te będą nadawane w drodze decyzji administracyjnej.

Przebudowanie ścieżki awansu zawodowego nauczyciela i zmiana procedury dokonywania oceny pracy to niejedyna nowość wynikająca z nowelizacji. Jak wspomniano, zmniejszenie liczby stopni ma z założenia przyspieszyć przeszeregowanie nauczyciela, co ma być korzystne dla osób rozpoczynających karierę w oświacie. To rozwiązanie jednak nie spotkało się z pozytywnym przyjęciem przez związki zawodowe. Zdaniem NSZZ „Solidarność” zmiana ta zaburzy cały system wynagradzania nauczycieli i będzie prowadzić do jego spłaszczenia. W konsekwencji nauczyciele z wyższymi kwalifikacjami będą mieli podobną wysokość płacy jak pedagodzy rozpoczynający swoją karierę zawodową. Podnosi się, że taka sytuacja będzie demotywowała najbardziej doświadczonych pracowników oświaty i antagonizowała całe środowisko.
Najbardziej jednak kontrowersyjną zmianą jest wprowadzenie w ramach pensum obowiązku dostępności w szkole w wymiarze jednej godziny na tydzień, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż jedna druga obowiązkowego wymiaru zajęć - w wymiarze jednej godziny na dwa tygodnie. W czasie dostępności w szkole nauczyciel będzie prowadził konsultacje dla uczniów lub wychowanków oraz ich rodziców. Zdaniem związków zawodowych zmiana ta stanowi powrót do zlikwidowanych godzin karcianych. A tę jedną godzinę nazwali „czarnkową”. ©℗
Leszek Jaworski

Od nauczyciela początkującego do dyplomowanego

Ograniczenie liczby stopni awansu zawodowego, rezygnacja ze stażu, sporządzenia i zrealizowania planu rozwoju zawodowego i dokonywania oceny dorobku zawodowego - to główne nowości wynikające z ostatniej noweli pragmatyki zawodowej
Od 1 września 2022 r. drabina w karierze nauczyciela zmniejszy się z czterech do dwóch szczebli. tabela 1 Nowelizacja Karty nauczyciela zakłada, że stopień nauczyciela mianowanego będzie pierwszym, o który będzie się on ubiegał na początku swojej drogi zawodowej. Jednocześnie przewiduje się obligatoryjność ścieżki mającej na celu jego uzyskanie. Ponadto nowelizacja skróciła - z sześciu do czterech lat - okres, po przepracowaniu którego nauczyciel będzie mógł uzyskać stopień nauczyciela mianowanego.
Tabela 1. Etapy awansu ©℗
Tak jest do 31 sierpnia 2022 r. Tak będzie od 1 września 2022 r.
• nauczyciel stażysta;• nauczyciel kontraktowy;• nauczyciel mianowany;• nauczyciel dyplomowany. • nauczyciel mianowany;• nauczyciel dyplomowany.
Postępowanie w sprawie nadania stopnia nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego będzie prowadzone, tak jak dotychczas, w trybie administracyjnym, a stopnie te będą nadawane w drodze decyzji administracyjnej. Nie zmienią się również organy właściwe do ich nadania. W związku z gruntowną przebudową awansu zawodowego konieczne było wydanie rozporządzenia wykonawczego. Do dnia oddawania tekstu do druku akt ten był na etapie projektu. Rozporządzenie ministra edukacji i nauki w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (dalej r.s.a.z.) ma wejść w życie 1 września 2022 r.
Po zmianie rozwój zawodowy nauczyciela będzie trójetapowy i będzie przebiegał następująco:
1) odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela (w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy lub w wymiarze skróconym do 2 lat i 9 miesięcy - w przypadku nauczyciela posiadającego stopień naukowy oraz nauczyciela, który przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Polsce prowadził zajęcia w szkole za granicą), w trakcie którego nauczyciel otrzyma wsparcie mentora;
2) nauczyciel mianowany;
3) nauczyciel dyplomowany (po przepracowaniu w szkole co najmniej 5 lat i 9 miesięcy lub okresu skróconego do 4 lat i 9 miesięcy - w przypadku nauczyciela posiadającego stopień naukowy oraz nauczyciela, który przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Polsce prowadził zajęcia w szkole za granicą; okresy te liczone będą od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego).

Stopnie awansu zawodowego nauczyciela

Nauczyciel będzie rozpoczynał pracę bez stopnia awansu zawodowego. Po upływie okresu przygotowania do zawodu nauczyciel będzie mógł wnioskować o nadanie mu stopnia nauczyciela mianowanego. Przy czym nowelizacja KN zmodyfikowała warunki jego otrzymania.

krok 1. zawarcie umowy o pracę i rozpoczęcie okresu przygotowania do zawodu

Nowelizacja Karty nauczyciela wprowadziła przygotowanie do zawodu nauczyciela w miejsce dotychczasowego stażu na wyższy stopień awansu zawodowego Zmieni się także nazwa tego pedagoga - zamiast „nauczyciela stażysty” będzie w stosunku do niego używać się terminu „początkujący”. Jak wynika z nowego brzmienia art. 9a ust. 2 KN, pedagog bez stopnia awansu zawodowego zostanie zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami i przez okres 3 lat i 9 miesięcy ma on obowiązek odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela. Sposób odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela określa par. 3 r.s.a.z. ramka 1

Ramka 1

Sposób odbywania przygotowania
W trakcie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciel będzie:
• poznawał organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły;
• prowadził powierzone mu zajęcia i uczestniczył w pracach związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i innych statutowych zadań szkoły wynikających z potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;
• uczestniczył jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez mentora lub innego nauczyciela; doskonalił kompetencje w związku z wykonywanymi obowiązkami, w szczególności w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych;
• przeprowadzał zajęcia, w których uczestniczyć będą inne osoby;
• dokonywał ewaluacji własnej pracy i wykorzystywał jej wyniki do doskonalenia dalszej pracy; dzielił się wiedzą z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego. ©℗
Wskazany wyżej okres przygotowania do zawodu będzie mógł być jednak skrócony o rok, czyli do 2 lat i 9 miesięcy. Nastąpi to w przypadku, gdy nauczyciel:
  • posiada stopień naukowy,
  • przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Polsce prowadził zajęcia w szkole za granicą,
  • przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole był nauczycielem akademickim i legitymował się co najmniej trzyletnim okresem pracy w uczelni lub w dniu nawiązania po raz pierwszy stosunku pracy w szkole posiadał co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy.
UWAGA! Okres przygotowania do zawodu rozpocznie się w każdym momencie roku szkolnego (a nie jak jest dotychczas odnośnie do stażu w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć) i bez wniosku nauczyciela.

Czasowe zatrudnienie

Nauczyciel początkujący będzie zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas określony na dwa lata szkolne. Nowelizacja KN dopuszcza jednak też zatrudnienie nauczyciela bez przygotowania pedagogicznego. Będzie to jednak możliwe tylko wtedy, gdy zobowiąże się on do uzyskania brakującego przygotowania w pierwszym roku pracy. Jeżeli to się mu nie uda, wówczas dyrektor rozwiąże z nim umowę z końcem roku szkolnego albo odbierze od niego kolejne zobowiązanie do uzyskania przygotowania pedagogicznego w drugim roku pracy (jeżeli nauczyciel nie uzyskał przygotowania z przyczyn niezależnych od siebie).

Obowiązki dyrektora

Przepisy określiły również obowiązki dyrektora w stosunku do nauczyciela początkującego w trakcie przygotowania do zawodu. Będzie musiał on zapewnić nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu wsparcie w realizacji obowiązków oraz doskonaleniu wiedzy i umiejętności. W szczególności zapewnić mu warunki do udziału w formach doskonalenia zawodowego oraz korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej biblioteki pedagogicznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innych placówek działających w systemie oświaty. Ponadto będzie musiał wyznaczyć mentora początkującego nauczyciela.
• Co się będzie wliczało do okresu przygotowania do zawodu?
Do okresu przygotowania do zawodu będą wliczane okresy zatrudnienia nauczyciela w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami. Natomiast do okresu tego nie będą sumowane okresy jego nieobecności w pracy trwające nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego.

krok 2. przydzielenie mentora

W okresie przygotowania do zawodu nauczyciel otrzyma wsparcie mentora przydzielonego mu przez dyrektora szkoły spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych. Mentorem nie będzie mógł być nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze. Jego zadaniem będzie udzielanie pomocy nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu. Obowiązki mentora pokrywają się z zadaniami dotychczasowego opiekuna stażu - mentor zastąpi tę instytucję. Ze względu na swoją rolę będzie on obowiązany poszerzać wiedzę i doskonalić umiejętności w zakresie niezbędnym do pełnienia tej funkcji. ramka 2

Ramka 2

Lista zadań
Do obowiązków mentora będzie należało:
• wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie,
• udzielanie pomocy w doborze właściwych form doskonalenia zawodowego,
• dzielenie się z nim wiedzą i doświadczeniem,
• umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz ich z nim omawianie,
• obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie ich z nim,
• inspirowanie i zachęcanie nauczyciela do podejmowania wyzwań zawodowych. ©℗
Mentor będzie brał udział w ocenie pracy nauczyciela początkującego. Przy dokonywaniu oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły będzie zasięgał jego opinii. Ten będzie przedstawiał pisemną opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie pracy nauczyciela.
• Czy mentor będzie otrzymywał wynagrodzenie za sprawowanie opieki nad początkującym nauczycielem?
Niestety kwestia ta nie została uregulowana. Przy czym należy zauważyć, że zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej i sportu z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 416; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 787) opiekunowi stażu, którego teraz zastąpi mentor, należał się dodatek funkcyjny. Niestety przywołany wyżej akt wykonawczy jeszcze nie został dostosowany do nowego brzmienia przepisów KN. Czy tak się stanie i kiedy? W tej sprawie wystąpiliśmy z pytaniami do Ministerstwa Edukacji i Nauki.
1000 zł jednorazowego dodatku na start otrzyma nauczyciel rozpoczynający przygotowanie do zawodu

krok 3. pierwsze przeprowadzenie obserwowanych zajęć

Celem zmiany dotychczasowego systemu awansu zawodowego jest w szczególności wzmocnienie umiejętności praktycznych nauczycieli. Dlatego też, zgodnie z dodanym art. 9fa ust. 1-4 KN, przewiduje się, że w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu - przed dokonaniem oceny pracy - nauczyciel będzie obowiązany przeprowadzić co najmniej jednogodzinne obserwowane zajęcia. Mają się one odbywać w obecności:
  • dyrektora szkoły;
  • mentora;
  • doradcy metodycznego albo nauczyciela konsultanta, albo przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny, albo nauczyciela dyplomowanego, który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, zatrudnionego w tej samej lub innej szkole. Osobę tę będzie wskazywał dyrektor szkoły.
O konkretnym wymiarze prowadzonych zajęć będzie decydował dyrektor szkoły. Podejmując decyzję, weźmie pod uwagę potrzeby nauczyciela w zakresie doskonalenia umiejętności praktycznych. Po przeprowadzeniu zajęć obserwatorzy będą je omawiać z nauczycielem.
• Czy obserwowane zajęcia będą mogły odbyć się zdalnie?
Tak, dodany art. 9fa KN w ust. 14 i 15 przewiduje, że zajęcia obserwowane prowadzone przez nauczyciela początkującego będą mogły być przeprowadzane w formie wideokonferencji przy wykorzystaniu narzędzi teleinformatycznych umożliwiających przesyłanie dźwięku i obrazu w czasie rzeczywistym. Z tym że w przypadku przetwarzania danych osobowych i wizerunku dziecka na zajęciach przeprowadzanych w ten sposób będzie wymagana zgoda rodzica dziecka. Zgoda ta będzie zawierać: datę i miejsce udzielenia zgody, cel i zakres udzielonej zgody oraz podpis rodzica potwierdzający udzielenie zgody. Jeśli rodzic nie wyrazi zgody, dziecko nie będzie uczestniczyć w tego typu zajęciach.

krok 4. pierwsza ocena pracy

Nowelizacja KN zakłada zastąpienie oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu oceną pracy. Ma to umożliwić szerszy ogląd bieżącej pracy nauczycieli ubiegających się o stopnie awansu zawodowego. Ocena pracy będzie dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. A pierwsza będzie miała wpływ na zatrudnienie nauczyciela. W związku z wprowadzeniem okresu przygotowania do zawodu zmianie ulegną bowiem zasady nawiązywania stosunku pracy z nauczycielem podejmującym pracę w szkole. Przez pierwsze dwa lata pracy w placówce pedagog będzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony. Jeżeli jednak uzyska negatywną ocenę pracy w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, nie będzie mógł być ponownie zatrudniony w tej samej szkole do czasu uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.
UWAGA! Po podjęciu zatrudnienia w innej placówce nauczyciel będzie odbywał przygotowanie do zawodu, do którego nie będzie wliczany okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu (art. 9fa ust. 12 KN).
Nowelizacja KN powiązała ocenę pracy z awansem zawodowym. Co najmniej dobra nota będzie skutkowała pięciem się po drabinie kariery. Tu ocena będzie obligatoryjna. Oprócz tego będzie ona też dokonywana fakultatywnie, w trakcie całej kariery zawodowej w szkole. Procedura dokonywania oceny pracy nie będzie się różniła w zależności od tego, czy będzie prowadzona obligatoryjnie, czy też będzie dokonywana fakultatywnie. Jak będzie przebiegać ta procedura po korekcie nowelizacją KN zostanie to szczegółowo omówione poniżej.

krok 5. zatrudnienie na bezterminowy angaż

Jak już wspomniano wcześniej, po co najmniej dwuletniej pracy w szkole nauczyciel początkujący będzie mógł być zatrudniony na umowę na czas nieokreślony. Dodatkowymi warunkami bezterminowego zatrudnienia będzie posiadanie:
  • wymaganych kwalifikacji,
  • co najmniej dobrej oceny pracy.
Jak przewiduje nowy ust. 3a pkt 1 art. 10 KN, nauczyciel, który nie uzyska co najmniej dobrej oceny pracy, będzie mógł być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny. Umowa taka będzie mogła być zawarta więcej niż jeden raz.
• Czy nowe przepisy nie spowodują permanentnego zatrudnienia młodego nauczyciela na terminowe angaże?
Zgodnie z nowelizacją KN okres zatrudnienia nauczyciela rozpoczynającego pracę w szkole na podstawie umowy o pracę na czas określony może zostać wydłużony jedynie o rok. Po tym okresie nauczyciel będzie zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, a już po czterech latach pracy - a nie jak obecnie po sześciu - na podstawie mianowania, które zapewnia nauczycielom większą stabilizację zatrudnienia. Natomiast dwuletni okres zatrudnienia nauczyciela rozpoczynającego pracę w szkole, po którym dyrektor szkoły będzie podejmował decyzję o zatrudnianiu nauczyciela w tej szkole na czas nieokreślony, umożliwi nauczycielowi lepsze wdrożenie się do pracy, poszerzenie swojej wiedzy i umiejętności praktycznych, zaś dyrektorowi szkoły pozwoli na lepszy ogląd pracy nauczyciela.

krok 6. ocena pracy w ostatnim roku przygotowania do zawodu

W ostatnim roku przygotowania do zawodu dyrektor będzie ponownie oceniał pracę nauczyciela - na takich samych zasadach jak w przypadku pierwszej oceny. Znów konieczne będzie uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy. Jeśli nauczyciel uzyska negatywną ocenę pracy, to będzie musiał szukać zatrudnienia w innej szkole i tam odbyć dodatkowe przygotowanie do zawodu, o czym więcej piszemy w dalszej części poradnika.

krok 7. zajęcia w obecności komisji

W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciel, który w tym okresie uzyska od dyrektora co najmniej dobrą ocenę pracy, będzie musiał następnie przeprowadzić zajęcia w wymiarze jednej godziny w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. Komisja w celu oceny zajęć otwartych przeprowadzonych przez nauczyciela jest szczególnym rozwiązaniem przyjętym przez nowelizację KN. Dotychczasowe przepisy nie przewidywały powoływania takiego gremium.
W skład komisji wejdą:
  • dyrektor szkoły, jako przewodniczący komisji;
  • ekspert z listy ekspertów, posiadający kwalifikacje z zakresu psychologii lub pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej, albo nauczyciel mianowany lub dyplomowany zatrudniony na stanowisku psychologa, pedagoga lub pedagoga specjalnego, w tej samej lub innej szkole;
  • doradca metodyczny albo nauczyciel-konsultant, albo przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, albo nauczyciel dyplomowany, który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, zatrudniony w tej samej lub innej szkole;
  • przedstawiciel związku zawodowego - na wniosek nauczyciela.

Przebieg pracy komisji

Jeżeli chodzi o przebieg prac komisji, to szczegółowo unormował go projekt r.s.a.z. W par. 4 tego aktu wykonawczego wskazano, że po przeprowadzeniu zajęć komisja:
  • omówi z nauczycielem te zajęcia, odnosząc się do umiejętności nauczyciela, w szczególności w zakresie elastycznego reagowania na zmieniającą się sytuację na zajęciach, kultury osobistej oraz komunikacji werbalnej i pozawerbalnej między uczniem a nauczycielem;
  • przeprowadzi z nauczycielem rozmowę dotyczącą zastosowanych przez niego metod i form pracy oraz indywidualizacji nauczania, w trakcie której nauczyciel będzie wykonywał zadanie wskazane przez komisję z użyciem narzędzi multimedialnych, o ile narzędzia takie nie były wykorzystane w trakcie tych zajęć.

Wydanie opinii

Nowelizacja KN w art. 9fa ust. 8 KN stanowi, że po omówieniu przeprowadzonych zajęć i przeprowadzeniu rozmowy z nauczycielem komisja wyda opinię. Każdy z członków komisji oceni przeprowadzone przez nauczyciela zajęcia według kryteriów:
  • poprawność merytoryczna zajęć;
  • poprawność zastosowanych metod i form pracy;
  • indywidualizacja nauczania;
  • realizacja celów zajęć;
  • umiejętności posiadane przez nauczyciela, w szczególności w zakresie: elastycznego reagowania na zmieniającą się sytuację na zajęciach, kultury osobistej oraz komunikacji werbalnej i pozawerbalnej między uczniem a nauczycielem.
Każdy z członków komisji oceni spełnienie przez nauczyciela ww. kryteriów, przyznając łącznie za wszystkie kryteria punkty według skali od 0 do 10. Na podstawie liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków komisji będzie obliczana średnia arytmetyczna punktów. Komisja będzie podejmowała rozstrzygnięcia w obecności co najmniej dwóch trzecich składu swoich członków. Opinia będzie mogła być pozytywna albo negatywna. Nauczyciel uzyska pozytywną opinię o przeprowadzonych zajęciach, jeżeli średnia arytmetyczna otrzymanych punktów będzie wynosiła co najmniej 5 pkt. ramka 3 Pozytywna opinia komisji umożliwi nauczycielowi przejście do kroku 8.

Ramka 3

Wymagana treść
Opinia komisji będzie sporządzana na piśmie i będzie zawierała:
• oznaczenie komisji wydającej opinię;
• datę wydania opinii;
• wskazanie podstawy prawnej;
• datę przeprowadzenia zajęć i ich rodzaj;
• imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
• informację o uzyskanej opinii;
• informację o liczbie punktów uzyskanych przez nauczyciela;
• uzasadnienie opinii;
• pouczenie, czy i w jakim trybie nauczycielowi przysuguję wniosek o ponowne przeprowadzenie zajęć;
• imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji. ©℗

Dodatkowe przygotowanie

Natomiast w przypadku negatywnej opinii komisji nauczyciel w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania będzie mógł złożyć do dyrektora szkoły wniosek o ponowne przeprowadzenie zajęć w wymiarze jednej godziny w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. Zajęcia i prace komisji będą się toczyć według omówionej powyżej procedury.
Nauczyciel, który uzyska negatywną opinię, oraz który:
  • nie złożył wniosku o ponowne przeprowadzenie zajęć lub
  • po przeprowadzeniu zajęć uzyska ponownie negatywną opinię
- będzie odbywał dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy. Przy czym znów w ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciel, który w tym okresie uzyska co najmniej dobrą ocenę pracy, ponownie będzie zobligowany przeprowadzić zajęcia w wymiarze jednej godziny w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły.
Nauczyciel, który uzyska negatywną ocenę pracy w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu po podjęciu zatrudnienia w innej szkole, odbędzie dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu w innej szkole nauczyciel, który w tym okresie uzyska co najmniej dobrą ocenę pracy, przeprowadzi zajęcia w wymiarze jednej godziny w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły.
• Czy nauczyciel będzie mógł się odwołać od negatywnej opinii komisji do jakiegoś zewnętrznego podmiotu?
Nowelizacja KN nie przewiduje takiej możliwości. Na etapie konsultacji publicznych projektu nowelizacji KN Ministerstwo Edukacji i Nauki w piśmie z 6 czerwca 2022 r. (nr DWST-WPZN.5020.1.2022.EW) odniosło się do zarzutu braku takiego rozwiązania. Wskazano w nim, że nie byłoby zasadne, aby podmiot zewnętrzny, który nie obserwował zajęć prowadzonych przez nauczyciela, rozpatrywał odwołanie od opinii komisji. W celu zapewnienia możliwości weryfikacji umiejętności prowadzenia zajęć przez nauczyciela w przypadku, gdy komisja wyda negatywną opinię, w projekcie ustawy przewidziana została możliwość złożenia przez nauczyciela do dyrektora szkoły wniosku o ponowne przeprowadzenie zajęć, w wymiarze jednej godziny w obecności komisji, która ponownie wyda opinię. Jednocześnie należy zauważyć, że w skład komisji będą wchodziły nie tylko osoby zatrudnione w tej samej szkole.

krok 8. postępowanie w sprawie nadania stopnia nauczyciela mianowanego

Po upływie okresu przygotowania do zawodu nauczyciel będzie mógł wnioskować do organu prowadzącego o nadanie mu stopnia nauczyciela mianowanego. Nowelizacja KN zmodyfikowała warunki tego awansu. tabela 2
Tabela 2. Warunki awansu ©℗
Tak jest do 31 sierpnia 2022 r. Tak będzie od 1 września 2022 r.
Stopień nauczyciela mianowanego może uzyskać nauczyciel kontraktowy, który:• spełnia wymagania kwalifikacyjne, • odbył staż zakończony pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz • zdał egzamin przed komisją egzaminacyjną. Warunkiem nadania nauczycielowi nieposiadającemu stopnia awansu zawodowego stopnia nauczyciela mianowanego będzie:• spełnienie wymagań kwalifikacyjnych,• odbycie przygotowania do zawodu nauczyciela (w tym dodatkowego), podczas których nauczyciel będzie doskonalił umiejętności praktyczne oraz będzie pogłębiał wiedzę teoretyczną niezbędną do wykonywania zawodu nauczyciela;• posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela (dodatkowego przygotowania do zawodu);• uzyskanie pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach,• zdanie egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, podczas którego sprawdza się spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela.
Dotychczas do egzaminu na nauczyciela mianowanego przystępował nauczyciel kontraktowy. Po 1 września 2022 r. ten ostatni stopień zniknie. Zatem w nowej strukturze stopni awansu nauczyciel mianowany będzie pierwszym stopniem. Jednym z warunków jego osiągnięcia, tak jak dotychczas, będzie zdanie egzaminu. Ten będzie przeprowadzać komisja egzaminacyjna powołana przez organ prowadzący szkołę. On też nadaje stopień nauczyciela mianowanego. Kompetencje organu prowadzącego wykonują na podstawie art. 91d pkt 3 KN odpowiednio: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa.

Złożenie wniosku

Postępowanie w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego, tak jak obecnie, będzie inicjował zainteresowany nauczyciel. W tym celu będzie składał wniosek do organu prowadzącego. Złożenie przez nauczyciela wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego będzie wszczynało postępowanie administracyjne w tym przedmiocie, zgodnie z art. 61 par. 3 k.p.a. Z tego względu spełnienie wymagań niezbędnych do nadania stopnia awansu zawodowego będzie trzeba badać na ten właśnie dzień. Organ, do którego nauczyciel złoży wniosek o nadanie stopnia awansu zawodowego, nie będzie mógł - tak jak dotychczas -odmówić wszczęcia postępowania administracyjnego. Wskazuje na to nie tylko treść przepisów k.p.a., lecz również art. 9b ust. 4 i 6 KN, które określają formę rozstrzygnięcia sprawy zainicjowanej wnioskiem nauczyciela. Jest nim decyzja administracyjna. Wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego zawierać będzie:
  • imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji nauczyciela;
  • miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;
  • podpis nauczyciela.
Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego wnioskodawca będzie musiał dołączyć oryginały lub kopie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego. ramka 4

Ramka 4

Wymagane dokumenty
Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego nauczyciel będzie musiał dołączyć:
• kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
• zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające:
- informację o odbyciu przez nauczyciela przygotowania do zawodu, wymiarze zatrudnienia oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w okresie odbywania przygotowania do zawodu, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu,
- w przypadku nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela w skróconym wymiarze 2 lat i 9 miesięcy - także informację o przyczynie skrócenia wymiaru przygotowania do zawodu,
- w przypadku nauczyciela (będącego nauczycielem akademickim) odbywającego przygotowanie do zawodu w skróconym wymiarze 2 lat i 9 miesięcy - także informację o wyrażeniu przez dyrektora szkoły zgody na odbywanie przygotowania do zawodu w skróconym wymiarze wraz ze wskazaniem przyczyny skrócenia wymiaru tego przygotowania,
- w przypadku gdy nauczyciel uzyska negatywną ocenę pracy w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela - także informację o odbyciu przez niego dodatkowego przygotowania do zawodu, wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w okresie dodatkowego przygotowania do zawodu;
• kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
• kopię pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem. ©℗
Nowelizacja KN przyjęła dwa terminy, w których będą nadawane stopnie awansu. I tak nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie postępowania egzaminacyjnego do 30 czerwca danego roku, organ prowadzący wyda decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do 31 sierpnia danego roku. Natomiast nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie tego postępowania do 31 października danego roku, organ prowadzący wyda rozstrzygnięcie do 31 grudnia danego roku.

Weryfikacja formalna podania

Organ prowadzący po złożeniu wniosku dokonana jego oceny formalnej i dołączonych do niego dokumentów. Jeżeli nie będą one spełniać wymogów formalnych, organ prowadzący stwierdzi braki i wezwie nauczyciela do ich usunięcia - w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania - wraz z pouczeniem, że ich nieusunięcie w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Organ prowadzący powiadomi nauczyciela, który złożył wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu, co najmniej 7 dni przed dniem posiedzenia komisji egzaminacyjnej.

Przeprowadzenie egzaminu

Egzamin na stopień nauczyciela mianowanego przeprowadzać będzie, tak jak poprzednio, komisja egzaminacyjna. Powoływać ją będzie organ prowadzący szkołę. W skład komisji będą wchodzić:
  • przedstawiciel organu prowadzącego szkołę - jako jej przewodniczący;
  • przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
  • dyrektor szkoły;
  • dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Przy czym to na organie powołującym komisję egzaminacyjną dla nauczyciela ubiegającego się o awans na stopień nauczyciela mianowanego spoczywał obowiązek zapewnienia w jej składzie komisji egzaminacyjnej udziału ekspertów posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden, w miarę możliwości, naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć.
Zakres wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję egzaminacyjną podczas egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, będzie obejmować:
  • znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela;
  • umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w szczególności realizację podstawy programowej;
  • umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów i indywidualizowania nauczania;
  • umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki;
  • znajomość środowiska uczniów oraz umiejętność uwzględniania w swojej pracy problematyki środowiska lokalnego i współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;
  • umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych.
Komisja egzaminacyjna będzie miała obowiązek zapoznania się z opinią o przeprowadzonych zajęciach, oceną pracy nauczyciela i przeprowadzi egzamin, podczas którego nauczyciel będzie:
  • odpowiadał na pytania członków komisji egzaminacyjnej dotyczące wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela;
  • wykazywał się umiejętnością rozwiązania wskazanego przez komisję egzaminacyjną problemu związanego z wykonywaną pracą, z uwzględnieniem przepisów prawa.
Przy czym spełnienie przez nauczyciela ww. wymagań będzie musiał oceniać każdy z członków komisji egzaminacyjnej, przyznając łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10. Na podstawie liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków komisji egzaminacyjnej obliczana będzie średnia arytmetyczna punktów, z tym że jeżeli komisja egzaminacyjna będzie liczyła ponad trzech członków, wówczas będzie odrzucana jedna najwyższa i jedna najniższa ocena punktowa.
Komisja egzaminacyjna będzie podejmować rozstrzygnięcia w obecności co najmniej dwóch trzecich składu swoich członków. Nauczyciel zda egzamin przed komisją egzaminacyjną, jeżeli średnia arytmetyczna otrzymanych punktów będzie wynosiła co najmniej siedem.
Z przebiegu pracy komisji egzaminacyjnej sporządzany będzie protokół zawierający:
  • datę i miejsce posiedzenia komisji;
  • imiona i nazwiska członków komisji;
  • imiona i nazwiska osób uczestniczących w pracach komisji w charakterze obserwatorów;
  • informacje o przebiegu egzaminu, w tym pytania zadane nauczycielowi przez komisję i informacje o udzielonych odpowiedziach;
  • uzyskane przez nauczyciela oceny punktowe;
  • średnią arytmetyczną punktów;
  • uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji;
  • podpisy członków komisji uczestniczących w jej pracach.
Protokoły i pozostała dokumentacja prac komisji egzaminacyjnej będą przechowywane przez organ powołujący komisję. W dokumentacji pozostawiać się będzie wniosek nauczyciela o podjęcie postępowania egzaminacyjnego oraz dołączoną do niego dokumentację.
W sprawach dotyczących prac komisji egzaminacyjnej nieuregulowanych w rozporządzeniu decydować będzie komisja egzaminacyjna w drodze głosowania, zwykłą większością głosów członków obecnych na posiedzeniu.
UWAGA! Organ, który powołał komisję egzaminacyjną, będzie zapewniał jej obsługę administracyjno-biurową i pokrywał wydatki związane z jej działalnością.
Zmiany dla uczniów i nauczycieli od 1 września 2022: Godziny "czarnkowe", posiłki w szkole i trudniejsza matura
Zmiany dla uczniów i nauczycieli od 1 września 2022: Godziny "czarnkowe", posiłki w szkole i trudniejsza matura

Zobacz również
Komisja egzaminacyjna będzie wydawać nauczycielowi zaświadczenie o zdaniu egzaminu. Zawierać ono będzie w treści:
  • oznaczenie komisji egzaminacyjnej;
  • datę wydania zaświadczenia;
  • wskazanie podstawy prawnej;
  • imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
  • datę egzaminu;
  • informację o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną;
  • imię i nazwisko oraz podpis przewodniczącego komisji.
Wzór zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną będzie stanowił załącznik nr 2 do rozporządzenia.
Stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego będzie nadawał organ prowadzący. Treść aktu nadania określa zmieniony art. 9b ust. 5 KN. W jego treści trzeba będzie wskazać:
  • oznaczenie organu nadającego stopień awansu zawodowego nauczyciela;
  • datę wydania;
  • wskazanie podstawy prawnej;
  • oznaczenie komisji egzaminacyjnej;
  • datę wydania zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną;
  • datę wydania opinii o przeprowadzonych zajęciach;
  • imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;
  • nadany stopień awansu zawodowego;
  • informację o poziomie wykształcenia nauczyciela;
  • uzasadnienie faktyczne i prawne;
  • pouczenie, czy i w jakim trybie służy odwołanie od decyzji oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
  • imię i nazwisko oraz podpis pracownika organu upoważnionego do wydania aktu nadania stopnia awansu zawodowego wraz z podaniem stanowiska służbowego.

Mianowanie z urzędu

Nowelizacja KN nie zmienia zasad uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego z mocy prawa, czyli bez konieczności odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela oraz zdania egzaminu. Przy czym z tej ścieżki będą mogli skorzystać tak jak dotychczas:
  • nauczyciele akademiccy posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej trzyletnim okresem pracy na uczelni (uzyskują oni stopień nauczyciela mianowanego z dniem nawiązania stosunku pracy w kolegium pracowników służb społecznych);
  • nauczyciele akademiccy, którzy posiadają stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej pięcioletnim okresem pracy na uczelni (uzyskują oni stopień nauczyciela mianowanego z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole).
• Jakie będą konsekwencje niezdania egzaminu?
Jeżeli nauczyciel nie zdał egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze jednej godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły.
• Co się stanie, jeśli pedagog nie uzyska stopnia nauczyciela mianowanego?
Nowelizacja KN przewiduje rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli w ciągu sześciu lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego. Nauczyciel taki będzie mógł być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny więcej niż jeden raz. Wprowadzenie niniejszego rozwiązania jest uzasadnione tym, że zgodnie ze zmianami w zakresie awansu zawodowego uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego będzie obligatoryjne, co ma zapewnić odpowiednią jakość pracy nauczycieli.
Konsekwencją nieuzyskania stopnia nauczyciela mianowanego w okresie sześciu lat od rozpoczęcia przygotowania do zawodu nauczyciela będzie brak możliwości zatrudnienia na czas nieokreślony. Przy czym do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela nie będzie się wliczać okresów nieobecności nauczyciela w pracy trwającej dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego. Tak więc jeżeli upłynie okres sześciu lat od rozpoczęcia przygotowania do zawodu, a nauczyciel nie zakończy jeszcze odbywania okresu przygotowawczego z powodu przebywania np. na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym, stosunek pracy zawarty z nim na czas nieokreślony nie ulegnie rozwiązaniu. Rozwiązanie stosunku pracy będzie dotyczyło nauczycieli, którzy odbyli obligatoryjne przygotowanie do zawodu, a następnie dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela, lecz nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego.

krok 9. przeprowadzenie oceny pracy przed awansem na nauczyciela dyplomowanego

O najwyższy stopień awansu zawodowego, czyli o nauczyciela dyplomowanego, będzie można się ubiegać po okresie pracy w szkole trwającym co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego. Okres ten będzie mógł być skrócony do 4 lat i 9 miesięcy w przypadku nauczyciela:
  • mającego stopień naukowy lub
  • takiego, który przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Polsce prowadził zajęcia w szkole za granicą.
Zgodnie z art. 6a ust. 1dd KN ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, jest dokonywana na wniosek tego nauczyciela. Przy czym w myśl art. 6a ust. 1de KN oceny pracy nauczyciela dokonuje się za okres ostatnich trzech lat pracy przed dokonaniem tej oceny.
W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły nauczyciela mianowanego dyrektor szkoły będzie dokonywał oceny pracy za okres dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego, w terminie nie dłuższym niż 21 dni odpowiednio od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej placówki. Jeżeli nauczyciel mianowany zmieni miejsce zatrudnienia w okresie trzech lat przed dokonaniem oceny, to ocenę pracy z tego okresu z poprzedniego miejsca zatrudnienia uwzględnia się przy dokonywaniu oceny pracy koniecznej do awansu na kolejny stopień.
UWAGA! Warunkiem awansu na nauczyciela dyplomowanego będzie co najmniej bardzo dobra ocena pracy.
• Kto dokonuje oceny pracy, jeżeli nauczyciel mianowany jest zatrudniony w kilku szkołach?
Wątpliwość tę rozstrzyga nowelizacja KN w art. 6a ust. 5g. Wskazuje on, że ocenę pracy dokonuje dyrektor szkoły wyznaczony przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny w porozumieniu z dyrektorami szkół, w których nauczyciel jest zatrudniony.

krok 10. postępowanie w sprawie nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Po upływie okresu wskazanego w kroku 9. nauczyciel będzie mógł aplikować o awans na stanowisko nauczyciela stopnia dyplomowanego. Aby jego wniosek był skuteczny, nauczyciel będzie musiał spełnić odpowiednie warunki. tabela 3
Tabela 3. Warunki awansu na nauczyciela dyplomowanego ©℗
Tak jest do 31 sierpnia 2022 r. Tak będzie od 1 września 2022 r.
Stopień nauczyciela dyplomowanego może uzyskać nauczyciel mianowany, który:• spełnia wymagania kwalifikacyjne, • odbył staż zakończony pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz • uzyskał akceptację komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie. Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia awansu zawodowego stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie:• spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;• przepracowanie w szkole wymaganego okresu;• posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego;• uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, która na podstawie dokonanej analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowy sprawdza spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów.
Jednym z warunków awansu będzie uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie. Stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego nadaje kurator oświaty.

Złożenie wniosku

Postępowanie w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego, tak jak obecnie, będzie inicjował zainteresowany nauczyciel. W tym celu będzie składał wniosek do kuratora oświaty. Złożenie przez nauczyciela wniosku o nadanie stopnia awansu zawodowego będzie wszczynało postępowanie administracyjne w tym przedmiocie. Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego musi zawierać:
  • imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz adres do korespondencji nauczyciela;
  • miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;
  • podpis nauczyciela.
Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego wnioskodawca będzie miał obowiązek dołączyć oryginały lub kopie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego. Ich zakres zależy od kategorii wnioskodawcy. tabela 4
Tabela 4. Wymagane dokumenty ©℗
Kategoria wnioskodawcy Co w załączniku
Nauczyciel • kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem; • zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające: a) informację o wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć, w wymaganym okresie, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel pracował, b) w przypadku nauczyciela spełniającego warunek skrócenia okresu pracy w szkole:- informację o przyczynie tego skrócenia;- kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem; - opis i analizę sposobu realizacji wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez nauczyciela czytelnym podpisem; dokument może obejmować nie więcej niż cztery strony w formacie A4.
Dyrektor szkoły • kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez pracodawcę za zgodność z oryginałem;• kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę poświadczoną przez pracodawcę za zgodność z oryginałem; • opis i analizę sposobu realizacji wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez dyrektora czytelnym podpisem; dokument może obejmować nie więcej niż cztery strony w formacie A4• zaświadczenie pracodawcy zawierające: a) informację o spełnieniu wymagań dotyczących okresu pracy,b) w przypadku dyrektora szkoły:- spełniającego warunek skrócenia okresu pracy w szkole - informację o przyczynie tego skrócenia;- prowadzącego zajęcia - także informację o nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć.
Nauczyciel zatrudniony w urzędzie albo urlopowany nauczyciel-związkowiec • kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez pracodawcę za zgodność z oryginałem;• opis i analizę sposobu realizacji wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez nauczyciela czytelnym podpisem; dokument obejmuje nie więcej niż 4 strony w formacie A4;• zaświadczenie pracodawcy zawierające: a) informację o spełnieniu wymagań dotyczących okresów pracy, urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, wymaganych do złożenia wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego, jeżeli okresów tych nie można udokumentować na podstawie świadectw pracy; b) w przypadku nauczyciela spełniającego warunek skrócenia okresu pracy w szkole - informację o przyczynie tego skrócenia, urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy wymaganych do złożenia wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego; c) w przypadku nauczyciela spełniającego warunek, o którym mowa w art. 9b ust. 1c KN (tj. gdy np. jest zatrudniony w publicznej placówce doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych, lub publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych o zasięgu ogólnokrajowym) - także kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę, poświadczoną przez pracodawcę za zgodność z oryginałem.
W tej procedurze będą występowały dwa terminy rozstrzygania wniosków. Gdy nauczyciel złoży wnioski o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego do 30 czerwca danego roku, to kurator oświaty wyda decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do 31 sierpnia danego roku. Natomiast nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie tego postępowania do 31 października danego roku, kurator oświaty wyda rozstrzygnięcie do 31 grudnia danego roku.

Weryfikacja formalna podania

Po złożeniu wniosku przez nauczyciela kurator oświaty dokonana jego oceny i dołączonych dokumentów. Jeżeli nie będzie on spełniać wymogów formalnych, to organ stwierdzi braki i wezwie nauczyciela do ich usunięcia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania wraz z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Kurator oświaty powiadomi nauczyciela, który złożył wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmowy, co najmniej na siedem dni przed dniem posiedzenia komisji kwalifikacyjnej.

Powołanie komisji

Komisję kwalifikacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego będzie powoływać, tak jak dotychczas, kurator oświaty. W skład tej komisji wejdą:
  • przedstawiciel kuratora oświaty - jako jej przewodniczący, a w przypadku gdy o awans ubiega się dyrektor szkoły - także przedstawiciel organu prowadzącego szkołę;
  • dyrektor szkoły, z wyjątkiem sytuacji, gdy to on ubiega się o awans;
  • dwaj eksperci z listy ekspertów ministra edukacji.
W pracach komisji, o ile nie będzie wchodził w jej skład, będzie mógł brać również udział - w charakterze obserwatora - przedstawiciel organu prowadzącego szkołę i kuratora oświaty. Na wniosek nauczyciela w skład komisji będzie wchodził przedstawiciel wskazanego we wniosku związku zawodowego.
Kurator oświaty zapewni w składzie udział ekspertów mających kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole tego samego typu co szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony, z których co najmniej jeden, w miarę możliwości, naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć. Natomiast w przypadku dyrektora szkoły kurator będzie musiał zapewnić w składzie tego gremium udział ekspertów zajmujących stanowisko związane ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego, z których co najmniej jeden zajmuje stanowisko kierownicze w szkole oraz co najmniej jeden - w miarę możliwości - naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć co dyrektor szkoły.
Zakres wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, których spełnianie będzie sprawdzane przez komisję kwalifikacyjną w postępowaniu kwalifikacyjnym na stopień nauczyciela dyplomowanego, będzie obejmować:
  • doskonalenie warsztatu pracy, w tym w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej, oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności w celu podnoszenia jakości pracy szkoły;
  • umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie:
a) zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli odbywających przygotowanie do zawodu lub
b) zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli;
  • umiejętność wykorzystywania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się;
  • realizację co najmniej jednego z następujących zadań:
a) wykonywanie zadań mentora, opiekuna praktyk pedagogicznych, społecznego kuratora sądowego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej, wolontariusza wykonującego świadczenia na rzecz stowarzyszenia lub innej organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły, instruktora harcerstwa lub innych zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły lub wykonywanych na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub zagrożonych wykluczeniem społecznym,
b) opracowanie i wdrożenie innowacji lub działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, w tym podejmowanie działań w ramach realizowanego w szkole eksperymentu pedagogicznego,
c) opracowanie podręcznika lub autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji,
d) prowadzenie cyklicznych zajęć szkoleniowych dla nauczycieli lub rodziców uczniów, o ile nie należą one do obowiązków nauczyciela,
e) przeprowadzanie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, w szczególności związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły, oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.

Przeprowadzenie postępowania

Jeżeli chodzi o przebieg postępowania, to posiedzenie komisji rozpoczynać się będzie zapoznaniem się z oceną pracy nauczyciela, opisem i analizą sposobu realizacji wymagań. Następnie przeprowadzana będzie rozmowa, podczas której nauczyciel:
  • dokonywać będzie prezentacji dorobku zawodowego;
  • będzie odpowiadał na pytania członków komisji kwalifikacyjnej dotyczące działań i zadań zrealizowanych przez nauczyciela na rzecz oświaty oraz ich efektów.
Każdy z członków komisji kwalifikacyjnej, po dokonaniu analizy dorobku zawodowego i przeprowadzonej rozmowie, oceni spełnienie przez nauczyciela wymagań, przyznając łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10.
Na podstawie liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków komisji kwalifikacyjnej obliczana będzie średnia arytmetyczna punktów, z tym że jeżeli liczba członków komisji kwalifikacyjnej będzie większa niż 3, to odrzucana będzie jedna najwyższa i jedna najniższa ocena punktowa.
Komisja kwalifikacyjna będzie podejmować rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków. Nauczyciel uzyska akceptację komisji kwalifikacyjnej, jeżeli średnia arytmetyczna otrzymanych punktów wynosić będzie co najmniej siedem.
Wzór zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej stanowić będzie załącznik nr 3 do p.r.s.a.z.
Kurator oświaty w trakcie rozmowy zapewni nauczycielowi dostęp do aktów prawnych i umożliwi mu dokonanie prezentacji. Z przebiegu pracy komisji kwalifikacyjnej będzie sporządzany protokół zawierający:
  • datę i miejsce posiedzenia komisji;
  • imiona i nazwiska członków komisji;
  • imiona i nazwiska osób uczestniczących w pracach komisji w charakterze obserwatorów;
  • informacje o przebiegu egzaminu lub rozmowy, w tym pytania zadane nauczycielowi przez komisję i informacje o udzielonych odpowiedziach;
  • uzyskane przez nauczyciela oceny punktowe;
  • średnią arytmetyczną punktów;
  • uzasadnienie rozstrzygnięcia komisji;
  • podpisy członków komisji uczestniczących w jej pracach.
Protokoły i pozostała dokumentacja prac komisji będą przechowywane przez kuratora oświaty. W dokumentacji pozostawiany będzie wniosek nauczyciela o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego oraz złożoną dokumentację. Kurator oświaty obowiązany będzie zapewnić komisji obsługę administracyjno-biurową i pokryć wydatki związane z jej działalnością.

stan przejściowy

Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami łączny czas trwania całej ścieżki awansu zawodowego nauczycieli (od podjęcia pracy w szkole do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego) nie ulegnie zmianie, także dla tych, którzy będą 1 września 2022 r. w trakcie ścieżki awansu. Zapewniają to przepisy przejściowe.

Nauczyciel kontraktowy

Jeżeli nauczyciel do 31 sierpnia 2022 r. uzyska stopień kontraktowego, to wtedy będzie mógł ubiegać się o stopień nauczyciela mianowanego po odbyciu stażu w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy (maksymalnie do 31 sierpnia 2027 r.).

Przykład 1

Na starych zasadach
Maksymilian Wąs uzyskał stopień kontraktowego w sierpniu 2021 r. Następnie przepracował rok jako nauczyciel kontraktowy. Będzie on mógł rozpocząć staż na stopień mianowanego według dotychczasowych przepisów po upływie okresu zatrudnienia trwającego dwa lata, licząc od dnia uzyskania stopnia kontraktowego. W przypadku Maksymiliana Wąsa najwcześniej będzie to we wrześniu 2023 r. Nauczyciel ten będzie musiał złożyć wniosek o rozpoczęcie stażu wraz z planem rozwoju zawodowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć. Długość tego stażu wyniesie 1 rok i 9 miesięcy. Na uzyskanie stopnia mianowanego według starych zasad nauczyciel ma czas do 31 sierpnia 2027 r.
Z kolei nauczyciel, który 1 września 2022 r. będzie realizował staż na stopień mianowanego, odbędzie go według dotychczasowych zasad (maksymalnie do 31 sierpnia 2027 r.).
W przypadku gdy nauczyciel:
  • nie rozpoczął stażu na stopień mianowanego przed 1 września 2022 r.
  • uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego po stażu trwającym 12 miesięcy (chodzi o staż otwarty w roku szkolnym 2018/2019),
- staż będzie mógł być odbyty w skróconym wymiarze dziewięciu miesięcy (art. 10 ust. 3 nowelizacji KN).

Przykład 2

Dziewięciomiesięczny staż
Sabina Nowak na podstawie przepisów przejściowych, tj. art. 9 ust. 1 ustawy z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1287), odbyła staż na nauczyciela kontraktowego w wymiarze 12 miesięcy Zakończył się on 31 sierpnia 2019 r. Od września 2022 r. planuje ona rozpocząć staż na nauczyciela mianowanego. Potrwa on dziewięć miesięcy.
Gdy nauczyciel do 31 sierpnia 2027 r. nie uzyska stopnia mianowanego (a staż realizowany był na starych zasadach), wówczas do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela będzie wliczone dotychczasowe zatrudnienie w szkole w wymiarze minimum 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami (maksymalnie trzy lata, a w przypadku nauczycieli mających stopień naukowy maksymalnie dwa lata).

Nauczyciel mianowany

Jeśli nauczyciel przed 1 września 2022 r. rozpoczął staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, ale do tego dnia nie uzyskał tego stopnia awansu zawodowego, to stopień nauczyciela dyplomowanego uzyska na starych zasadach (art. 11 nowelizacji KN).

Przykład 3

Staż na dyplomowanego
Marek Maj uzyskał awans na nauczyciela mianowanego w sierpniu 2018 r. Chociaż ma za sobą rok stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, to jednak nie uzyskał tego stopnia awansu zawodowego. Od 1 września 2022 r. nauczyciel chce rozpocząć staż od początku. Awans na kolejny stopień uzyska według dotychczasowych przepisów. Oznacza to, że będzie musiał zrealizować 2 lata i 9 miesięcy stażu. Po jego zakończeniu będzie składał sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego. Będzie podlegał ocenie dorobku zawodowego.
Natomiast w sytuacji, gdy nauczyciel uzyskał (uzyska) stopień nauczyciela mianowanego na starych zasadach, a do 1 września 2022 r. nie rozpoczął stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, w celu awansu będzie musiał odbyć skrócony okres pracy w szkole wymagany do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego. Skrócenie będzie przedstawiało się następująco:
  • dwa lata, jeżeli nauczyciel odbył staż na stopień mianowanego w dotychczasowym wymiarze;
  • jeden rok - jeżeli nauczyciel odbędzie staż na stopień mianowanego w wymiarze skróconym o rok na podstawie przepisów przejściowych dla nauczycieli kontraktowych.

Przykład 4

Kluczowy okres zatrudnienia
Ewa Kowalska uzyskała stopień nauczyciela mianowanego, ale do 1 września 2022 r. nie rozpoczęła stażu na stopień dyplomowanego. Oznacza to, że stażu nie będzie już realizować. Zamiast tego będzie pozostawała w zatrudnieniu i oczekiwała na możliwość złożenia wniosku o rozpoczęcie stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego (art. 12 projektu ustawy). Wymagany okres zatrudnienia zostanie w tej sytuacji skrócony z 5 lat i 9 miesięcy do 3 lat i 9 miesięcy (o dwa lata), ponieważ odbyła staż na stopień mianowanego w dotychczasowym wymiarze.
Ocena pracy nauczyciela
Zastąpi ocenę dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu, co pozwoli na szerszy ogląd bieżącej pracy nauczycieli ubiegających się o stopnie awansu zawodowego. Będzie ona dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela. Ale wszczęcie tej procedury będzie możliwe również fakultatywnie
Ocena pracy będzie dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela. Ale wszczęcie tej procedury będzie możliwe również fakultatywnie. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 6a ust. 1 KN ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej, z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
  • nauczyciela;
  • kuratora oświaty;
  • organu prowadzącego szkołę;
  • rady szkoły;
  • rady rodziców.
Jeżeli chodzi o podmioty oceniające, to nic się pod tym względem nie zmieni. W przypadku nauczyciela nadal jest nim dyrektor szkoły. Jego zaś ocenia kurator oświaty w porozumieniu z organem prowadzącym.
Ocena pracy jest procedurą, która generalnie jest powieleniem dotychczasowej oceny dorobku zawodowego. Przy czym nowelizacja KN dokonała w tym zakresie sporych zmian. W opracowaniu zostaną omówione przede wszystkim nowości.

mierniki oceny

Przepisy KN regulują ogólne kryteria dokonywania oceny pracy nauczycieli oraz dyrektorów szkół. Ustawodawca postanowił jednak uszczegółowić jej kryteria w celu ułatwienia dyrektorom szkół dokonywania oceny pracy nauczycieli, a także zapewnienia większej jednolitości i porównywalności ocen we wszystkich placówkach oświatowych w kraju. Dlatego w art. 6a ust. 12 KN rozszerzono upoważnienia dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o określenie, w drodze rozporządzenia, szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczyciela. Nie jest to nowość, gdyż szczegółowe kryteria oceny pracy nauczycieli przewidywało już rozporządzenie z 2018 r., ale resort wycofał się z niego po protestach nauczycieli. Obecnie wraca się do rozwiązania, które było bardzo krytykowane. Kwestię kryteriów ureguluje rozporządzenie ministra edukacji i nauki w sprawie oceny pracy nauczycieli (dalej r.p.p.n.). Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem tego aktu. Paragraf 3 projektowanego r.p.p.n. dzieli szczegółowe kryteria na obowiązkowe i dodatkowe. tabela 5
Tabela 5. Kryteria oceny ©℗
Obowiązkowe
Nauczyciel Dyrektor szkoły
• poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych; • dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;• znajomość praw dziecka, w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. poz. 526 oraz z 2000 r. poz. 12), ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej;• wspieranie każdego ucznia, w tym ucznia niepełnosprawnego, w jego rozwoju oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego;• kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, w tym przez własny przykład nauczyciela;• współpraca z innymi nauczycielami;• przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły oraz wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony;• poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym w ramach doskonalenia zawodowego;• współpraca z rodzicami. • organizowanie pracy szkoły zgodnie z przepisami prawa;• planowanie i organizowanie pracy rady pedagogicznej, realizowanie zadań zgodnie z uchwałami stanowiącymi rady pedagogicznej i rady szkoły, o ile organy te działają, a także zgodnie z rozstrzygnięciami organu sprawującego nadzór pedagogiczny i organu prowadzącego szkołę;• współdziałanie z innymi organami szkoły oraz zapewnienie efektywnego przepływu informacji pomiędzy tymi organami;• prawidłowość prowadzenia i przechowywania dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej lub innej dokumentacji dotyczącej realizowania zadań statutowych szkoły;• tworzenie warunków do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz zapewnienie uczniom i nauczycielom bezpieczeństwa w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;• sprawowanie nadzoru pedagogicznego;• wdrażanie działań zapewniających podnoszenie jakości pracy szkoły;• organizowanie dla uczniów pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego;• podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych w szkole oraz tworzenie warunków do działań prozdrowotnych;• tworzenie warunków do respektowania praw dziecka i praw ucznia, w tym praw ucznia niepełnosprawnego, oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach;• podejmowanie działań mających na celu wspieranie rozwoju uczniów, w tym uczniów niepełnosprawnych, oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu szkoły i środowiska pozaszkolnego;• wspieranie nauczycieli w rozwoju i doskonaleniu zawodowym;• doskonalenie własnych kompetencji kierowniczych;• współpracę ze środowiskiem lokalnym i partnerami społecznymi oraz budowanie pozytywnego wizerunku szkoły;• prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę środkami pochodzącymi z innych źródeł;• prawidłowość wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników szkoły, w tym dokonywania oceny ich pracy.
Dodatkowe: nauczyciel
• planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć;• diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia oraz indywidualizowanie pracy z uczniem;• analizowanie własnej pracy, wykorzystywanie wniosków wynikających z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego oraz osiąganie pozytywnych efektów pracy;• wykorzystywanie w pracy wiedzy i umiejętności nabytych w wyniku doskonalenia zawodowego;• realizowanie innych zajęć i czynności, w tym udział w przeprowadzaniu egzaminów i konsultacji;• podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych lub metodycznych w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;• pobudzanie inicjatyw uczniów przez inspirowanie ich do działań w szkole i środowisku pozaszkolnym oraz sprawowanie opieki nad uczniami podejmującymi te inicjatywy;• prowadzenie oraz omawianie zajęć otwartych dla nauczycieli lub rodziców;• realizowanie powierzonych funkcji lub innych zadań zleconych przez dyrektora szkoły;• umiejętność rozwiązywania konfliktów wśród uczniów;• umiejętność rozpoznawania i stosowania komunikacji niewerbalnej oraz doskonalenie umiejętności komunikacyjnych;• opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych lub innych programów wynikających ze specyfiki szkoły lub zajmowanego stanowiska, z uwzględnieniem potrzeb uczniów;• przeprowadzenie oceny działań wynikających z pełnionej funkcji lub zadań związanych z oświatą realizowanych poza szkołą oraz wykorzystywanie jej wyników do podnoszenia jakości pracy szkoły;• współpraca z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną, w szczególności w charakterze egzaminatora, autora zadań lub recenzenta, placówkami doskonalenia nauczycieli lub uczelniami w zakresie opieki nad studentami odbywającymi praktyki pedagogiczne;• inne szczególne osiągnięcia nauczyciela wynikające z jego pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.
W przypadku dokonywania oceny pracy nauczyciela z inicjatywy dyrektora szkoły lub na wniosek:
  • kuratora oświaty organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty,
  • organu prowadzącego szkołę,
  • rady szkoły,
  • rady rodziców
- dyrektor szkoły niezwłocznie powiadamia nauczyciela - w formie pisemnej - o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy.
W powiadomieniu dyrektor szkoły będzie wskazywał jedno kryterium oceny pracy związane ze specyfiką pracy tego nauczyciela. Z kolei w terminie trzech dni roboczych od dnia otrzymania powiadomienia nauczyciel będzie miał prawo wskazać jedno kryterium wybrane przez siebie. Odwrotnie będzie, gdy ocena odbędzie się na wniosek pedagoga. On będzie musiał wskazać kryterium we wniosku, a dyrektor wskaże swoje w terminie trzech dni od otrzymania wniosku.

dokonanie oceny

Ocenę pracy nauczyciela będzie się wystawiać po ustaleniu poziomu spełniania łącznie wszystkich kryteriów oceny pracy oraz jednego kryterium wskazanego przez dyrektora szkoły i jednego przez nauczyciela. Z kolei w przypadku oceny pracy dyrektora szkoły (realizującego zajęcia) pod uwagę będą brane zarówno kryteria oceny pracy ustalone dla szefów jednostek, jak i dla nauczyciela. Jednocześnie dyrektor będzie wskazywał dodatkowo jedno kryterium oceny jego pracy wybrane spośród tych, które są określone dla nauczyciela.
UWAGA! W przypadku dokonywania oceny pracy nauczycieli religii dyrektor szkoły będzie musiał dodatkowo uwzględnić ocenę merytoryczną ustaloną przez właściwą władzę kościelną.
Poszczególne kryteria oceny (obowiązkowe i dodatkowe) nauczyciela i dyrektora szkoły będą oceniane w punktach. Przy czym ocena pracy będzie ustalana po określeniu poziomu spełniania łącznie wszystkich kryteriów oceny pracy (obowiązkowych i dodatkowych). ramka 5

Ramka 5

Punktacja i ocena
Za spełnienie kryteriów nauczyciel będzie mógł otrzymać:
• od 0 do 30 pkt - w przypadku obowiązkowego kryterium obejmującego poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
• od 0 do 5 pkt - w przypadku pozostałych obowiązkowych kryteriów i dodatkowych kryteriów.
Dyrektor szkoły, który będzie jednocześnie realizował zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, za spełnianie kryteriów będzie mógł otrzymać:
• od 0 do 10 pkt - w przypadku obowiązkowych kryteriów ustalonych dla dyrektora szkoły;
• od 0 do 30 pkt - w przypadku obowiązkowego kryterium obejmującego poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
• od 0 do 5 pkt - w przypadku pozostałych obowiązkowych kryteriów i dodatkowych kryteriów.
Dyrektor szkoły nierealizujący zajęć za spełnianie kryteriów będzie mógł otrzymać:
• od 0 do 10 pkt - w przypadku obowiązkowych kryteriów ustalonych dla dyrektora szkoły;
• od 0 do 5 pkt - w przypadku kryteriów obejmujących: znajomość praw dziecka (w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r.), ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej oraz kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, w tym przez własny przykład dyrektora - nauczyciela.
Przyjmując, że nauczyciel będzie mógł maksymalnie otrzymać 80 pkt, a dyrektor szkoły - 170 pkt lub 235 pkt (co w każdym przypadku będzie stanowiło 100 proc.), ustalono, że spełnianie kryteriów oceny pracy będzie oceniane w następujący sposób:
• 90 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej - ocena wyróżniająca;
• 75 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej - ocena bardzo dobra;
• 55 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej - ocena dobra;
• poniżej 55 proc. maksymalnej liczby punktów - ocena negatywna. ©℗
Zgodnie z art. 6a ust. 8 KN oceniany nauczyciel i dyrektor szkoły mają prawo do zapoznania się z projektem oceny i wygłoszenia do niego uwag i zastrzeżeń. W par. 6 i 12 ust. 6 projektu r.p.p.n. przewidziano też rozwiązanie, zgodnie z którym na wniosek nauczyciela lub dyrektora szkoły przy zapoznawaniu go z projektem oceny i wysłuchaniu jego uwag i zastrzeżeń będzie mógł być obecny przedstawiciel wskazany przez ocenianego zakładowej organizacji związkowej. Oceniany będzie mógł też zgłosić uwagi i zastrzeżenia do projektu oceny pracy w formie pisemnej - w terminie pięciu dni roboczych od dnia zapoznania go z nim tym projektem. Zgodnie zaś z par. 7 i par. 12 ust. 4 projektu r.p.p.n. - tak jak dotychczas - dyrektor szkoły będzie doręczał nauczycielowi, a jemu kurator oświaty oryginał karty oceny pracy. Kopia tego dokumentu zostanie włączona do akt osobowych ocenianego.

rozpatrzenie odwołania

Szczegółowy tryb postępowania odwoławczego od oceny pracy określa par. 8 i 13 projektu r.p.p.n. tabela 6 I tak w przypadku wniesienia przez nauczyciela odwołania od ustalonej oceny pracy, dyrektor szkoły będzie obowiązany przekazać je do kuratora oświaty w terminie pięciu dni roboczych od jego otrzymania. Dyrektor szkoły będzie też obowiązany dołączyć do odwołania złożonego przez nauczyciela swoje pisemne odniesienie się do zarzutów podniesionych w odwołaniu. Z kolei zespół oceniający będzie rozpatrywał odwołanie od oceny pracy po uprzednim wysłuchaniu nauczyciela, który wniósł odwołanie. Organ odwoławczy nie później niż na pięć dni roboczych przed terminem posiedzenia zespołu oceniającego, podczas którego nauczyciel ma zostać wysłuchany, zawiadomi nauczyciela o posiedzeniu. Niestawienie się nauczyciela, mimo prawidłowego zawiadomienia o posiedzeniu, nie wstrzyma rozpatrywania odwołania przez zespół oceniający i wydania rozstrzygnięcia. Rozstrzygnięcia zespołu oceniającego będą podejmowane zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym w obecności co najmniej 2/3 członków zespołu. W przypadku równej liczby głosów zdecyduje głos przewodniczącego zespołu. Każde rozstrzygnięcie zespołu oceniającego będzie musiało zawierać pisemne uzasadnienie.
Tabela 6. Skład odwoławczego zespołu oceniającego ©℗
Nauczyciel Dyrektor szkoły będący nauczycielem, nauczyciel, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora, oraz nauczyciel pełniący w zastępstwie obowiązki dyrektora przez co najmniej sześć miesięcy
1) przedstawiciel kuratora oświaty, jako przewodniczący zespołu;2) przedstawiciel rady pedagogicznej szkoły;3) przedstawiciel rady rodziców;4) doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant;5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego nauczyciela - powołany na wniosek tego nauczyciela. 1) przedstawiciel kuratora oświaty, jako przewodniczący zespołu;2) przedstawiciel organu prowadzącego;3) przedstawiciel rodziców wchodzący w skład rady szkoły, a w szkole, w której rada szkoły nie została powołana - przedstawiciel rady rodziców;4) doradca metodyczny lub nauczyciel-konsultant powołany na wniosek ocenianego;5) przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej wskazanej przez ocenianego.
Natomiast w przypadku oceny pracy dyrektora szkoły będzie on miał prawo złożyć wniosek o ponowne ustalenie tej oceny do organu, który ją ustalił. Wniosek o ponowne ustalenie oceny pracy będzie rozpatrywał zespół oceniający powołany przez kuratora oświaty, zespół oceniający w składzie określonym w art. 6a ust. 9e-9j KN.
Organ odwoławczy będzie obowiązany nie później niż na pięć dni roboczych przed terminem posiedzenia zespołu oceniającego, podczas którego dyrektor szkoły ma zostać wysłuchany, zawiadomić dyrektora szkoły o posiedzeniu. Niestawienie się dyrektora szkoły, mimo prawidłowego zawiadomienia o posiedzeniu, nie wstrzymuje rozpatrywania wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy przez zespół oceniający i wydania rozstrzygnięcia. Rozstrzygnięcia zespołu oceniającego - analogicznie jak w przypadku odwołania nauczyciela - będą podejmowane zwykłą większością głosów w głosowaniu jawnym w obecności co najmniej 2/3 członków zespołu oceniającego. W przypadku równej liczby głosów zdecyduje głos przewodniczącego zespołu oceniającego. Każde rozstrzygnięcie zespołu będzie zawierało pisemne uzasadnienie.
Zgodnie z par. 14 projektu r.p.p.n. do nauczyciela, któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły, oraz nauczyciela pełniącego w zastępstwie obowiązki dyrektora szkoły przez okres co najmniej sześciu miesięcy, będą stosowane takie same przepisy jak do dyrektorów szkół.
• Co się dzieje z oceną pracy w przypadku zmiany zatrudnienia (rozwiązania umowy o pracę) w trakcie przygotowania do pracy w zawodzie?
W przypadku zmiany miejsca zatrudnienia przez nauczyciela w trakcie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły będzie obligatoryjnie dokonywał oceny pracy nauczyciela za okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela lub dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela. Zasady uwzględniania oceny zależą od roku, w którym nauczyciel będzie odbywał przygotowanie do zawodu. I tak jeżeli zmieni miejsce zatrudnienia:
  • w pierwszym lub drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela - ocena pracy za ten okres będzie uwzględniana przy dokonywaniu oceny pracy w drugim roku odbywania przygotowania;
  • po drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela - ocena pracy za ten okres będzie uwzględniana przy dokonywaniu oceny pracy w ostatnim roku odbywania przygotowania;
  • w okresie odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela - ocena pracy za ten okres będzie uwzględniana przy dokonywaniu oceny pracy w ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela.
• Czy zmiana miejsca zatrudnienia przez nauczyciela, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, będzie miała wpływ na sposób jego oceny?
W przypadku zmiany miejsca zatrudnienia przez nauczyciela mianowanego dyrektor szkoły będzie obligatoryjnie dokonywał oceny pracy nauczyciela za okres dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego. Jeżeli nauczyciel mianowany zmieni miejsce zatrudnienia w okresie trzech lat przed dokonaniem oceny, o dokonanie której będzie wnioskował w związku z ubieganiem się o stopień nauczyciela dyplomowanego, ocena pracy z tego okresu z poprzedniego miejsca zatrudnienia będzie uwzględniana przy dokonywaniu oceny pracy dokonywanej w związku z ubieganiem się o stopień nauczyciela dyplomowanego.
• Kiedy dyrektor będzie musiał dokonać oceny pracy?
W tym zakresie nowelizacja KN nic nie zmieniła. Tak jak dotychczas dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela w okresie nie dłuższym niż trzy miesiące od dnia złożenia wniosku, a w przypadku oceny pracy dokonywanej z własnej inicjatywy - w okresie nie dłuższym niż trzy miesiące od dnia powiadomienia nauczyciela na piśmie o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy. Z tym że ocena pracy nauczyciela może być dokonana nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej. Długość tego okresu nie zmieniła się w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego, dlatego pozostaje aktualne orzecznictwo w tym zakresie. Warto więc wskazać na wyrok NSA z 26 października 2017 r. (sygn. akt I OSK 978/17). Sąd uznał w nim, że przekroczenie przez organ prowadzący szkołę terminu na dokonanie oceny pracy nie stanowi naruszenia procedury oceny pracy dyrektora. Termin ten ma pełnić rolę środka dyscyplinującego i tym samym zapewnić sprawność działania organu dokonującego oceny pracy. Zdaniem NSA samo naruszenie terminu oceny pracy dyrektora automatycznie nie stwarza żadnych konsekwencji, chociażby w postaci obowiązku powtórzenia całej procedury, o której mowa w art. 6a KN. Nie bez znaczenia pozostają tu ustalenia faktyczne danej sprawy, tj. przyczyny, z powodu których nastąpiło przekroczenie owego terminu. Na pewno nie sposób byłoby uznać za naganne ewentualnego przekroczenia ww. terminu, które wynikałoby z opóźnień w realizacji określonych (obligatoryjnych) etapów procedury oceny pracy nauczyciela (dyrektora), spowodowanych okresami usprawiedliwionej nieobecności w pracy osoby ocenianej.
Termin na wydanie oceny pracy może być krótszy w sytuacjach określonych przez nowy ust. 1df i ust. 1dg art. 6a KN. Pierwszy przepis dotyczy sytuacji rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły nauczyciela mianowanego. Wówczas dyrektor szkoły będzie dokonywać oceny za okres dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego w terminie nie dłuższym niż 21 dni -odpowiednio - od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły. Z tym że jeżeli nauczyciel mianowany zmieni miejsce zatrudnienia w okresie trzech lat przed dokonaniem oceny, ocenę pracy z poprzedniego miejsca zatrudnienia uwzględnia się przy wystawieniu noty nauczycielowi w nowej szkole. Drugi przepis dotyczy przypadku udzielenia nauczycielowi mianowanemu urlopu bezpłatnego, urlopowania go lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 854) Wtedy dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela za okres dotychczasowej pracy w tej szkole po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia zakończenia przez nauczyciela świadczenia pracy w tej szkole.
Perspektywa korzystniejszych zarobków dla młodych nauczycieli
Średnie wynagrodzenie nauczycieli przyporządkowane zostało trzem etapom rozwoju zawodowego. Zapewni to dodatkowy wzrost wynagrodzenia pedagogów podejmujących pracę w tym zawodzie
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji KN podkreśla się, że jednym z najistotniejszych problemów dotyczących grupy zawodowej nauczycieli jest niedostateczny poziom wynagrodzeń, w szczególności tych pedagogów, którzy rozpoczynają swoją karierę w edukacji. Podkreśla się, że zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela wymaga stworzenia mechanizmów zachęcających do podejmowania zatrudnienia w placówkach oświatowych. Dlatego też w nowelizacji KN przewiduje się wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli początkujących. tabela 7
Tabela 7. Średnie wynagrodzenie ©℗
Tak jest do 31 sierpnia 2022 r. Tak będzie od 1 września 2022 r.
Stopień awansu nauczyciela / procent kwoty bazowej / kwota
• stażysta / 100 proc. / 3537,80 zł• kontraktowy / 111 proc. / 3926,95 zł• mianowany / 144 proc. / 5094,43 zł• dyplomowany / 184 proc. / 6509,55 zł • początkujący / 120 proc. / 4245,36 zł• mianowany / 144 proc. / 5094,43 zł• dyplomowany / 184 proc. / 6509,55 zł
W związku ze skróceniem z sześciu do czterech lat okresu, po przepracowaniu którego nauczyciel będzie mógł uzyskać stopień nauczyciela mianowanego, o dwa lata zostanie również przyspieszone przeszeregowanie płacowe nauczyciela. Tak więc nauczyciel, który po odbyciu przygotowania do zawodu w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy uzyska stopień nauczyciela mianowanego, w piątym i szóstym roku pracy będzie już otrzymywał średnie wynagrodzenie mianowanego, a nie jak dotychczas kontraktowego. Jego średnie wynagrodzenie w tych latach pracy wzrośnie zatem ze 111 proc. do 144 proc. kwoty bazowej.

definicja

Przypomnijmy, że „średnie wynagrodzenie nauczyciela” uregulowane jest w art. 30 ust. 3 KN. Jest to określona wartość procentowa w odniesieniu do kwoty bazowej, określanej corocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej państwa. Obecna kwota bazowa dla nauczycieli wynosi 3537,80 zł. Na średnie wynagrodzenie nauczyciela składają się składniki wskazane w art. 30 ust. 1 KN. Oznacza to, że w skład średniego wynagrodzenia nauczycieli wchodzą:
  • wynagrodzenie zasadnicze;
  • dodatek: za wysługę lat, za warunki pracy, funkcyjny i motywacyjny;
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe;
  • wynagrodzenie za godziny zastępstw doraźnych;
  • nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze;
  • nagrody jubileuszowe;
  • odprawa z tytułu przejścia na emeryturę lub rentę;
  • odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy z art. 20 Karty nauczyciela;
  • dotychczasowe dodatki specjalistyczne;
  • dodatkowe wynagrodzenia roczne;
  • dodatek za pracę w porze nocnej.

zarzuty związkowe

Wskazane regulacje były krytykowane na etapie konsultacji publicznych projektu nowelizacji KN. Dariusz Piontkowski, wiceminister resortu edukacji i nauki, na zarzuty m.in. Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w piśmie z 6 czerwca 2022 r. (nr DWST-WPZN.5020.1.2022.EW) podał, że nie podziela opinii, że zmiana systemu wynagradzania przewidująca wzrost wynagrodzenia nauczycieli w pierwszych sześciu latach pracy w szkole zaburza cały system wynagradzania nauczycieli. Zdaniem wiceministra zmiana systemu wynagradzania jest korzystna dla nauczycieli. Podał on, że zgodnie z proponowanymi zmianami średnie wynagrodzenie nauczyciela w pierwszym roku pracy w szkole wzrośnie ze 100 proc. do 120 proc. kwoty bazowej, a wynagrodzenie w drugim, trzecim i czwartym roku pracy w szkole ze 111 proc. do 120 proc. kwoty bazowej. Dariusz Piontkowski podkreślił, że zmiana ta jest odpowiedzią na jeden z najistotniejszych problemów dotyczących grupy zawodowej nauczycieli, jakim jest niedostateczny poziom wynagrodzeń nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie. Zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela wymaga natomiast stworzenia mechanizmów zachęcających do podejmowania pracy w tym zawodzie. Wiceszef resortu wyjaśnił też, że celem projektu ustawy jest zmiana dotychczasowych relacji pomiędzy wynagrodzeniem nauczycieli na różnych etapach rozwoju zawodowego - tj. podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli w pierwszych latach pracy w szkole. Zauważył też, że poziom wynagrodzeń nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole, którzy w świetle obowiązujących przepisów prawa obowiązani są realizować te same obowiązki i w takim samym wymiarze co nauczyciele mianowani i dyplomowani, jest niewspółmiernie niski w stosunku do wynagrodzeń nauczycieli mianowanych i dyplomowanych.
Projekt ustawy nie dotyczy natomiast kwestii wzrostu wynagrodzeń nauczycieli, którzy uzyskali już stopień nauczyciela mianowanego, gdyż wzrost wynagrodzeń pedagogów uzależniony jest od wysokości kwoty bazowej, określanej corocznie w ustawie budżetowej. Tak więc o wzroście wynagrodzeń wszystkich nauczycieli w kolejnych latach będą rozstrzygały ustawy budżetowe uchwalane na te lata.

obowiązkowe dochodzenie w sądzie

Nowelizacja KN skreśla obowiązujący do końca sierpnia br. art. 40 KN. Przepis ten mówił, że prawo do wynagrodzenia gaśnie z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego, w którym nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie stosunku pracy. Ustawodawca tłumaczył, że przepis ten rodzi wątpliwości interpretacyjne. Związane są one z tym, że nauczyciel otrzymuje pensję z góry za cały miesiąc. Przepisy KN, jak i akty wykonawcze do niej nie zawierały zaś regulacji dotyczących zasad wynagradzania nauczyciela, gdy przepracował on tylko część miesiąca. Jak tłumaczy się w uzasadnieniu projektu nowelizacji KN, konstrukcja wypłaty wynagrodzenia z góry polega na wypłaceniu wynagrodzenia przed świadczeniem pracy, ale pod warunkiem, że pracownik będzie ją świadczył w okresie, za który otrzymał z góry wypłatę wynagrodzenia. W praktyce w przypadku ustania zatrudnienia nauczyciela w trakcie miesiąca zachowywał on pensję za cały miesiąc kalendarzowy. Po wejściu w życie nowelizacji KN i w związku ze skreśleniem art. 40 KN praktyka taka nie będzie już możliwa. Po 1 września 2022 r. w przypadku ustania zatrudnienia przed końcem miesiąca szkoła będzie musiała bezwzględnie żądać zwrotu pensji za nieprzepracowaną część miesiąca, jeżeli wcześniej zostanie ona wypłacona w całości.

przepisy przejściowe a wynagrodzenie

Na koniec tej części należy jeszcze omówić regulacje przejściowe. I tak art. 17 i art. 18 nowelizacji KN określają kwestie statusu nauczyciela, który przed 1 września 2022 r. uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego. I tak stosunek pracy z takim nauczycielem będzie nawiązywany tak jak dotychczas, tj. zasadniczo na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, przy czym od 1 września 2022 r. taki nauczyciel dla celów płacowych będzie traktowany jak nauczyciel początkujący. Z kolei art. 20 nowelizacji KN gwarantuje im podwyżkę od 1 września 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Przy czym w tym miejscu należy przypomnieć, że podwyżka dla nauczycieli - o 4,4 proc. - została przewidziana w ustawie z 24 marca 2022 r. o zmianie ustawy - Karta nauczyciela (Dz.U. poz. 935). Po wejściu w życie czerwcowej nowelizacji KN nauczyciele początkujący by jej nie otrzymali, gdyż nowela z 24 marca 2022 r. nie wymienia tej grupy nauczycieli (występują w niej nauczyciele stażyści).
Nowa godzina dla nauczycieli
W przepisach przejściowych nowelizacji zawarto też zmiany dotyczące tzw. czasu dostępności pedagoga w szkole, w ramach którego, odpowiednio do potrzeb, będzie on prowadził konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 2 KN w ramach czasu pracy nieprzekraczającego 40 godz. na tydzień oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. Obowiązujące przepisy nie wyszczególniają wszystkich zajęć realizowanych przez nauczyciela w ramach tej części czasu pracy, lecz wskazują tylko niektóre z nich. W związku z potrzebą zagwarantowania uczniom i ich rodzicom możliwości konsultacji z nauczycielem ta część czasu pracy nauczyciela została doprecyzowana w art. 42 ust. 2f KN, przez wskazanie, że w jej ramach nauczyciel obowiązany jest do dostępności w szkole w wymiarze jednej godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć - w wymiarze jednej godziny w ciągu dwóch tygodni. W czasie dostępności w szkole nauczyciel - odpowiednio do potrzeb - będzie prowadził konsultacje dla uczniów lub wychowanków lub ich rodziców.
UWAGA! Godziny dostępności w szkole będą realizowane w ramach statutowych zadań szkoły. Tym samym nauczycielom nie będzie przysługiwało za nie dodatkowe wynagrodzenie (nie będą to godziny ponadwymiarowe)
• Czy godzina dostępności nauczyciela w szkole oznacza powrót godzin karcianych?
Wprowadzenie godziny dostępności w ramach pensum stanowiło jedno z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań nowelizacji KN. Taki zarzut był często powtarzany w uwagach organizacji związkowych do projektu nowelizacji KN. Dariusz Piontkowski, wiceminister MEiN, w piśmie z 6 czerwca 2022 r. (nr DWST-WPZN.5020.1.2022.EW) zapewnia jednak, że nowelizacja nie wprowadza prowadzenia przez nauczycieli zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w wyższym niż dotychczas wymiarze, ani też nie przywraca obowiązku prowadzenia tzw. godzin karcianych, w ramach których nauczyciele realizowali zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły. Dariusz Piontkowski podkreślił, że zmiana ta nie zwiększa wymiaru realizowanych przez nauczycieli zajęć, bowiem do realizacji tych obowiązków nauczyciele są obowiązani również obecnie. ©℗