Nie tylko studenci mają obowiązki wobec uczelni, ale także one wobec nich. Nie wszystkie kwestie wolno im dowolnie zapisać w regulaminie, a studenci mogą domagać się przestrzegania swoich praw.
Czy student oceni pracę akademika?
W tym roku akademickim rozpocząłem studia. Ogólnie dobrze je oceniam, ale jedne zajęcia są prowadzone na bardzo niskim poziomie. Praktycznie nie zdobywamy na nich nowych wiadomości ani umiejętności, mimo że sam program wyglądał bardzo zachęcająco. Wykładowca nie jest do zajęć przygotowany, nic też nie wymaga. Zajęcia wyglądają jak swobodna pogadanka. Czuję, że marnuję na nich czas. Boję się jednak, że jeśli się poskarżę, nie zaliczę ich. Czy mam możliwość ich oceny?
Nauczyciele akademiccy są oceniani nie rzadziej niż raz na dwa lata (osoby z tytułem naukowym profesora zatrudnione na podstawie mianowania raz na cztery lata). Przy sprawdzaniu przez uczelnię, w jakim stopniu wykładowca wywiązuje się ze swoich obowiązków dydaktycznych, przepisy zobowiązują ją do zbierania opinii także od studentów. Ich negatywna ocena może wpłynąć na ogólną notę dla akademika. Uzyskanie dwóch kolejnych złych ocen zobowiązuje uczelnię do zwolnienia go z pracy. Szkoły wyższe w różny sposób zbierają opinie od studentów, przepisy wskazują bowiem, że zasady dokonywania oceny i sposób jej wykorzystania określa statut uczelni. Najczęściej jest ona przeprowadzana na ostatnich zajęciach, podczas których studenci wypełniają anonimowo ankiety. Każdy może wyrazić w niej swoją opinię na temat pracy nauczyciela, np. czy zaproponowany przez niego program zajęć został zrealizowany. Dzięki anonimowości wykładowca nie może wyciągnąć negatywnych konsekwencji wobec tych studentów, którzy źle go ocenili.
Podstawa prawna
Art. 124 ust. 2, art. 132 ust. 3 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy uczelnia zorganizuje lektoraty
Mój znajomy obcokrajowiec rozważa podjęcie studiów w Polsce. Obawia się jednak, że nie poradzi sobie, bo w jego ocenie za słabo zna język polski. Czy może liczyć na przeszkolenie w tym zakresie?
Przepisy zobowiązuję uczelnię przyjmującą na studia cudzoziemców do organizowania dla nich zajęć z języka polskiego, nie określają jednak, w jakim mają się odbywać wymiarze. Zatem niektóre szkoły wyższe zapewniają obcokrajowcom np. roczny kurs adaptacyjny, w którym uczą się nie tylko języka, ale także zwyczajów panujących w Polsce, ale nie jest to regułą.
Podstawa prawna
Art. 164 ust. 2 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy strajk studencki pozbawia praw
Działam w samorządzie studentów. Moja uczelnia łamie prawa studenta dotyczące katalogu opłat zakazanych, z którego jasno wynika, że nie może oczekiwać opłaty za egzaminy lub przystąpienie do obrony. Wielokrotnie zwracaliśmy się w tej sprawie do rektora. Bez skutku. Żadne nasze postulaty nie uzyskały poparcia, a nawet nie zostały rzetelnie rozpatrzone. Podobnie dzieje się na innych uczelniach. Zamierzamy rozpocząć protest. Czy jeśli wezmę w nim udział, rektor może uznać, że naruszyłem obowiązki studenta?
Samorząd studencki może dla poparcia swoich żądań – gdy są one przedmiotem sporu zbiorowego i dotyczą istotnych spraw lub interesów studentów – podjąć akcję protestacyjną, nienaruszającą przepisów obowiązujących w uczelni. Decyzję o jej przeprowadzeniu i formie podejmuje się bezwzględną większością głosów. O decyzji należy powiadomić rektora lub dziekana nie później niż na trzy dni przed rozpoczęciem akcji.
Z kolei strajk studencki (powstrzymywanie się od uczęszczania na zajęcia z możliwością pozostania w uczelni) może być podjęty wyłącznie przez samorząd studencki, jeżeli wcześniejsze negocjacje z rektorem nie doprowadziły do rozwiązania konfliktu. Udział w nim jest dobrowolny i nie stanowi naruszenia obowiązków studenta, jeżeli został zorganizowany zgodnie z ustawą. Organizator strajku jest obowiązany zapewnić taki jego przebieg, aby nie zagrażał zdrowiu lub życiu ludzkiemu, mieniu uczelni lub innych osób ani nie naruszał praw jej pracowników, a także studentów, którzy nie wezmą udziału w proteście.
Podstawa prawna
Art. 206 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy obrona pracy magisterskiej może być jawna
W tym roku kończę studia. Czeka mnie obrona. Słyszałam jednak, że często padają podczas niej dziwne pytania, a recenzenci bywają mało obiektywni. Chciałabym zostać oceniona sprawiedliwie. Czy mogę prosić, aby podczas obrony oprócz mnie, recenzenta i promotora na sali były także inne osoby?
Obrona pracy licencjackiej, magisterskiej lub inżynierskiej może być jawna. Taki wniosek ma prawo złożyć zarówno student, jak i promotor. Wówczas mają prawo wejść na nią zainteresowane lub zaproszone osoby. Mogą być to zarówno przyjaciele albo rodzina studenta, ale także eksperci z danej dziedziny lub inni nauczyciele akademiccy. Tryb przeprowadzania otwartego egzaminu dyplomowego określa każda uczelnia.
Podstawa prawna
Art. 162 pkt 4 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 25 września 2014 r. w sprawie warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu studiów w uczelniach (Dz.U. poz. 1302).
Czy mogę uczęszczać na dodatkowe wykłady
Studiuję filologię polską. Zainteresował mnie blok przedmiotów filozoficznych. Chciałbym uczestniczyć również w tych zajęciach. Nie zamierzam jednak podejmować kolejnego kierunku, ponieważ nie będę potrzebował dyplomu ukończenia takiego fakultetu. Jednak czas poświęcony na studia chciałbym jak najlepiej wykorzystać, ucząc się przedmiotów, które poszerzą moje horyzonty. Na moim uniwersytecie trzeba za każdym razem rejestrować się na zajęcia przez internet. Czy mogę korzystać również w innych zajęć oferowanych przez uczelnię?
Przepisy wskazują, że wykłady na uczelni są otwarte, jeśli jej statut nie stanowi inaczej. Zatem student nie powinien mieć problemów, aby uczestniczyć w ogólnodostępnych zajęciach. Inaczej jest w przypadku ćwiczeń. Wielkość grupy może być limitowana ze względu na ich charakter, np. konwersatoria. Określenie szczegółowych zasad uczestnictwa w nich uczelnie regulują indywidualnie. Wskazują czasem, że np. pierwszeństwo w dostępie do zajęć powinny mieć osoby, dla których są one niezbędne do zaliczenia programu studiów.
Podstawa prawna
Art. 164 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
Czy uczelnia rozpatrzy wniosek w trakcie roku
Zamierzam wnioskować o stypendium socjalne. Dowiedziałam się jednak, że szkoła wyższa przyjmowała wnioski w październiku. Wówczas go nie złożyłam. Czy również w ciągu roku akademickiego mam możliwość wnioskować o to świadczenie?
Uczelnie regulują terminy przyznawania wniosków o stypendia. Wymagają np., aby studenci składali je jedynie na początku roku akademickiego. Ma to na celu uporządkowanie działalności uczelni. Ale student może złożyć podanie o pomoc socjalną również w późniejszym terminie, np. w styczniu. Musi jednak pamiętać, że nawet jeśli uczelnia przyzna świadczenie, to nie wypłaci pieniędzy za miesiące ubiegłe (od października do grudnia), nawet jeśli dochód uprawniał go już wówczas do otrzymywania stypendium.
Podstawa prawna
Art. 173 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).