Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych wskazuje, że 30 września jest terminem granicznym na składanie wniosków o dotację przez niepubliczne przedszkola. Tymczasem wiele placówek informuje nas, że do końca roku spodziewają się dużej rotacji dzieci. Czy korzystając albo z prerogatyw z ww. ustawy, albo z tarcz antykryzysowych, można wydłużyć termin na składanie informacji o liczbie dzieci, np. o 60 dni?
Tak, możliwość wyrażenia zgody na odstąpienie od ustawowego terminu do składania informacji o planowanej, objętej dotowaniem liczby dzieci ma organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, np. wójt. Może go przesunąć do 60 dni od 30 września danego roku. Takiego uprawnienia nie ma rada gminy.
Od razu należy wskazać, że nie mają tu zastosowania przepisy tarcz antykryzysowych. Bo choć w specustawie o COVID-19 ustawodawca wprowadził różne uproszczone sposoby postępowania z dotacjami, to jednak dotyczy to ściśle określonych ich rodzajów. Szczególne możliwości są związane z udzielaniem dotacji w oparciu o mechanizmy prawne wynikające z ustawy o działalności pożytku publicznego – art. 15zzl czy art. 15zzm specustawy o COVID-19. Co przy tym istotne, ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie podobnych rozwiązań legislacyjnych w odniesieniu do dotacji udzielanych na podstawie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.). Dlatego analiza zadanego pytania winna być dokonana właśnie na podstawie tego ostatniego aktu prawnego.
W kontekście terminu składania wniosku o dotację, przypomnieć trzeba art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 u.f.z.o., gdzie m.in. postanowiono, że:
„Dotacje, o których mowa w art. 15‒21, art. 25, art. 26 i art. 28‒32, są przekazywane pod warunkiem, że:
1) organ prowadzący przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę oraz placówkę, o której mowa w art. 2 pkt 6‒8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże organowi dotującemu informację o planowanej liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, nie później niż do dnia 30 września roku bazowego ‒ w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15, art. 17, art. 19, art. 21, art. 26 ust. 1, 2, 5 i 8, art. 29, art. 30, art. 31 ust. 1 i 1a oraz art. 31a ust. 1;
2) przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła oraz placówka, o której mowa w art. 2 pkt 6‒8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże dane do systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15‒21, art. 25, art. 26, art. 28‒31a i art. 32”.
Z powyższej normy prawnej wynika więc, że ustawodawca odgórnie ustalił termin podawania informacji o planowanej liczbie dzieci (co wpływa na wysokości udzielanej dotacji) przez organy prowadzące niepubliczne przedszkola.
Organ stanowiący z pewnością nie ma więc umocowania do modyfikowania terminu ustawowego, stanowiłoby to bowiem naruszenie prawa. Nie może więc korzystać z delegacji, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.f.z.o., z której wynika, że: „Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w art. 15‒21, art. 25, art. 26, art 28‒31a i art. 32, oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa w art. 34 ust. 2, oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji”.
Powyższa regulacja nie zawiera upoważnienia dla rady gminy do zmiany terminu. Ustalenie wspomnianego terminu należy potraktować jako regulację lex specialis wobec ogólnej kompetencji rady gminy z art. 38 ust. 1 u.f.z.o.
Pewną możliwość ustawodawca pozostawił jednak organowi wykonawczemu gminy. Otóż z art. 33 ust. 4 u.f.z.o. wynika m.in., że na wniosek organu prowadzącego przedszkole organ wykonawczy JST właściwej do udzielenia dotacji może wyrazić zgodę na odstąpienie od ww. terminu lub na udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym niż od początku następnego roku budżetowego w przypadku nieprzekazania informacji i danych, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy. Warto tu odnotować stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 17 stycznia 2019 r. (sygn. akt III SA/Wr 571/18). Sąd stwierdził m.in., że: „O ile już niespełnienie jednego z warunków, określonych w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 u.f.z.o., pozbawia podmiot wnioskujący możliwości otrzymania dotacji, o tyle w art. 33 ust. 4 u.f.z.o. wprowadzono odstępstwo od tej zasady, umożliwiające organowi dotującemu przekazanie dotacji mimo braku spełnienia warunków podanych w ust. 3”. Dalej podkreślono także: „Zdaniem Sądu, oczywistym jest, że (...) możliwość wyrażenia zgody na odstąpienie od terminów, o których mowa w ust. 1, ustawodawca pozostawił uznaniu organu dotującego («może wyrazić zgodę»), w które to uznanie – jako takie – Sąd nie może ingerować”.
Podstawa prawna
• art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 4, art. 38 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 17; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 278)
• art. 15zzl i 15zzm ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniewm COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106; specustawa o COVID-19)
