MEN potwierdziło, że zobowiązało dyrektorów do wprowadzenia do systemu informacji oświatowej informacji o tym, którzy nauczyciele przystąpili do kwietniowego strajku. Już wówczas posunięcie to krytykował RPO i prezes UODO.

W trakcie pierwszych dni strajku nauczycieli Sławomir Broniarz informował, że kuratoria oświaty wbrew ustawie zbierają dane dotyczące strajkujących nauczycieli. „Kuratoria oświaty zaczęły wbrew ustawie zbierać informacje dotyczące liczby i nazwisk nauczycieli uczestniczących w akcji strajkowej. Dyrektorzy zostali zobowiązani do przygotowania imiennych list osób powstrzymujących się od pracy” – mówił Sławomir Broniarz z ZNP podczas konferencji prasowej 11 kwietnia.

MEN miało w tej sprawie wysyłać e-maile do dyrektorów szkół. Wydruki tych wiadomości publikowała „Gazeta Wyborcza”. Mimo tego, Anna Zalewska na konferencji prasowej zarzuciła przewodniczącemu ZNP kłamstwo: „To jest nieprawda, jeżeli chodzi o sytuacje opisane przez pana Broniarza. Nie są poparte konkretnymi faktami. Jeżeli cokolwiek budzi jego niepokój, to ma do nas telefon. Ale absolutnie nie dochodzi do sytuacji inspirowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej czy kuratorów oświaty czy policję. Taką mamy wiedzę” – mówiła Anna Zalewska.

Teraz ZNP publikuje oficjalną odpowiedź MEN na swoje pytania. Okazuje się, że w Systemie Informacji Oświatowej znajdzie się informacja, którzy nauczyciele przystąpili do strajku.

ikona lupy />
Odpowiedź MEN na pytania ZNP. Fot. ZNP / Media

W piśmie podpisanym przez Macieja Kopcia czytamy, że rozsyłane komunikaty wynikały z licznych zapytań dyrektorów o to, jak mają ujmować nieobecność nauczycieli z powodu strajku. „Dyrektorom została udzielona pomoc w postaci instrukcji, jak wykazywać przyczyny nieprowadzenia zajęć. Obowiązkiem ustawowym dyrektora szkoły jest wprowadzanie do systemu informacji oświatowej m.in. powodów nieprowadzenia zajęć przez nauczyciela np. z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu wychowawczego, urlopu dla poratowania zdrowia, niezdolności do pracy w związku z chorobą” – czytamy w odpowiedzi udzielonej ZNP.

MEN powołuje się w swojej odpowiedzi m.in. na rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej z dnia 11 sierpnia 2017 roku. Przyczyn, które powinny znaleźć się w SIO w tym rozporządzeniu jest 14. Nie ma wśród nich strajku.

Na niezgodność z prawem tych działań wskazywał już w kwietniu RPO i prezes UODO. Oboje podkreślili, że w żadnym akcie wykonawczym nie ma podstawy prawnej do gromadzenia danych, że przyczyną nieprowadzenia zajęć jest udział nauczyciela w strajku.

"Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, odpowiadając na liczne pytania kierowane do Urzędu, wyjaśnia, że wprowadzanie do systemu informacji oświatowej danych o tym, który nauczyciel bierze udział w strajku, nie ma podstaw prawnych" - informował w kwietniu Adam Sanocki, p.o. rzecznika prasowego UODO i podkreślał, że w SIO może się znaleźć informacja o nieobecności, ale tylko w jednym z wymienionych w rozporządzeniu powodów. A tych jest w sumie 14. Wśród nich urlop macierzyński, wychowawczy, bezpłatny czy uzupełniający, niezdolność do pracy, zwolnienie z powodu osobistego sprawowania opieki lub zawieszenie w pełnieniu obowiązków.

"Zwolnienie z obowiązku prowadzenia zajęć na innej podstawie" (na co w kwietniu powoływało się MEN) tam nie występuje.

Z kolei RPO pisał:

Konstytucja w art. 47 zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a jej art. 51 odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Doniosłość ochrony prawa do prywatności i autonomii informacyjnej jednostki wynika z jej związku z godnością. Dlatego wkraczanie w tę sferę obywateli jest możliwe tylko na podstawie ustawy, która ogranicza te prawa w sposób proporcjonalny

§ 27.
W ramach danych, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 lit. h i pkt 1a lit. h oraz ust. 3 pkt 1 lit. f ustawy, w SIO gromadzi się dane dziedzinowe nauczycieli dotyczące przyczyn nieprowadzenia zajęć:
1) urlop macierzyński, urlop rodzicielski, urlop ojcowski lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego;
2) urlop wychowawczy;
3) urlop bezpłatny udzielony na podstawie art. 17 ust. 2 i art. 17 ust. 2a ustawy - Karta Nauczyciela;
4) urlop udzielony na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881);
5) zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych;
6) urlop dla poratowania zdrowia;
7) zwolnienie z obowiązku prowadzenia zajęć na podstawie art. 42 ust. 6 ustawy - Karta Nauczyciela;
8) zawieszenie w pełnieniu obowiązków na podstawie art. 85t ust. 1-3 ustawy - Karta Nauczyciela;
9) urlop udzielony na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela;
10) urlop bezpłatny, o którym mowa w art. 174 § 1 Kodeksu pracy;
11) przeniesienie w stan nieczynny;
12) niezdolność do pracy, o której mowa w art. 92 § 1 Kodeksu pracy;
13) zwolnienie od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368);
14) urlop uzupełniający, o którym mowa w art. 66 ust. 1 ustawy - Karta Nauczyciela.