Subskrybuj nas na Youtube
Typowanie osób, które ma objąć redukcja zatrudnienia, musi dotyczyć całej nowej jednostki. A więc nie tylko pracujących w gimnazjum, lecz także nauczycieli drugiej szkoły, np. podstawówki, która się z nim łączy.
/>
/>
/>
O tym, że likwidacja gimnazjów wymusi zwolnienia, wiedzą chyba wszyscy. Pytanie jednak, kto ma je fizycznie przeprowadzić. Kto ma wytypować nauczycieli do przejścia w stan nieczynny - dyrektor wygaszanego gimnazjum czy dyrektor szkoły, która je przejmuje? Z przepisów wprost wynika właściwie tylko tyle, że obaj dyrektorzy muszą razem opracować arkusz organizacyjny przyszłej połączonej jednostki.
Jednak Ministerstwo Edukacji Narodowej idzie o krok dalej. W stanowisku przesłanym na prośbę DGP informuje: skoro obydwaj dyrektorzy decydują o przyszłym kształcie zatrudnienia w nowej szkole, to muszą wspólnie podjąć decyzje o ewentualnych redukcjach etatów. Jednocześnie MEN stwierdza, że każdy z osobna ma sporządzić dokument z kryteriami doboru nauczycieli do ewentualnych zwolnień. Co to oznacza? Zdaniem ekspertów typowanie do redukcji etatów musi objąć całą nową jednostkę, a więc nie tylko, jak się powszechnie sądzi, zatrudnionych w gimnazjum, lecz także nauczycieli drugiej szkoły, np. podstawówki, która się z nim łączy.
Często jednak to, co ładnie wygląda na papierze, niekoniecznie sprawdza się w życiu. Nauczycieli wytypowanych do zwolnienia trzeba poinformować o tym fakcie już w najbliższych dwóch tygodniach. Tymczasem niektórzy dyrektorzy o konieczności takiej współpracy mogą nie wiedzieć, a ci, których o niej informowaliśmy, mówią wprost: współpraca, jakiej oczekuje resort, to twardy orzech do zgryzienia. Są bowiem dyrektorzy, którzy uważają, że skoro oni najlepiej znają swoich nauczycieli, to trudno, aby kierownik innej placówki mieszał im się w kwestie zwolnień. Wszak do końca sierpnia to oni kierują gimnazjum. Zdarzają się też sytuacje, że dyrektor szkoły włączającej gimnazjum w swe struktury zupełnie pomija obecnego szefa gimnazjum przy opracowywaniu arkusza organizacyjnego (zwłaszcza gdy w grę wchodzi konflikt personalny). To pokazuje, że współpraca między dyrektorami może być w praktyce trudna.
A do tego są jeszcze wątpliwości prawne. Eksperci wskazują bowiem na problemy m.in. z ochroną danych osobowych nauczycieli w przypadku wymieniania się przez szkoły informacjami o nich oraz z nieprecyzyjnymi przepisami, które – czytane literalnie – powinny być stosowane dopiero od września.
Przypomnijmy: konieczność redukcji zatrudnienia musi wynikać z arkusza organizacyjnego. Zanim jednak rozpoczną się zwolnienia nauczycieli, otrzymają oni ofertę przejścia w stan nieczynny lub ograniczenia wymiaru etatu. Również i te działania, jak potwierdza MEN (w ślad za bogatym orzecznictwem sądowym), muszą być poprzedzone wytypowaniem nauczycieli z uwzględnieniem obiektywnych kryteriów. Szkoły pozbywać mają się w pierwszej kolejności np. tych o niższych kwalifikacjach lub których praca jest gorzej oceniana.
MEN: Dyrektorzy, zwalniajcie wspólnie
PROBLEM: Dyrektor szkoły, która 1 września 2017 r. wchłonie gimnazjum, musi opracować arkusz organizacyjny we współpracy z szefem włączanej placówki. Z dokumentu tego może wynikać konieczność redukcji zatrudnienia. Problem jest jednak w tym, że nie wiadomo, jak technicznie ma wyglądać ta procedura. Przeniesienie w stan nieczynny (lub rozwiązanie stosunku pracy w razie niewyrażenia na to zgody przez nauczyciela) musi się bowiem odbyć w maju, czyli de facto w momencie, gdy łączone placówki są odrębnymi podmiotami.
W tej sprawie poprosiliśmy o stanowisko Ministerstwo Edukacji Narodowej. Dokładna analiza treści opinii resortu nasuwa jednak dodatkową wątpliwość. Jakie przepisy dyrektorzy łączonych placówek muszą stosować, przenosząc pedagogów w stan nieczynny? Czy dyrektor gimnazjum dokonuje tego według art. 225 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.; dalej: przepisy wprowadzające), a szef placówki włączającej zgodnie z art. 20 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1379 ze zm.; dalej: Karta nauczyciela)? Z opinii radcy prawnego Bartosza Góry wynika, że obaj kierownicy jednostek muszą stosować tę pierwszą regulację.
Stanowisko MEN z 19 kwietnia 2017 r.
PYTANIE DGP:
Czy art. 225 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe ma zastosowanie w przypadku, gdy gimnazjum 1 września 2017 r. zostanie włączone do innej szkoły? Jeżeli tak, to:
1. W jaki sposób powinno być przeprowadzone typowanie nauczycieli do przeniesienia w stan nieczynny, tj. czy powinno objąć nauczycieli szkoły gimnazjum i szkoły włączającej? Pośrednio sugeruje to art. 323 ustawy – Przepisy wprowadzające, zgodnie z którym „w przypadku szkoły, do której odpowiednio z dniem 1 września 2017 r., z dniem 1 września 2018 r. albo z dniem 1 września 2019 r. zostanie włączone gimnazjum, arkusz organizacji szkoły odpowiednio na rok szkolny 2017/2018, 2018/2019 albo 2019/2020 opracowuje dyrektor tej szkoły we współpracy z dyrektorem dotychczasowego gimnazjum”.
2. Czy nauczycieli dotychczasowego gimnazjum z 1 września 2017 r. przenosi w stan nieczynny dyrektor gimnazjum, a nauczycieli szkoły włączającej - dyrektor tej szkoły (według procedury, o której mowa w art. 225 ustawy – Przepisy wprowadzające)?
ODPOWIEDŹ MEN:
Stosownie do art. 225 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe nauczyciela gimnazjum prowadzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego, zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, którego dalsze zatrudnienie w gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019 nie jest możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, przenosi się w stan nieczynny odpowiednio z dniem 1 września 2017 r. lub 1 września 2018 r. albo rozwiązuje się z nim stosunek pracy, jeżeli nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny.
Nauczycielowi gimnazjum, zatrudnionemu na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, którego dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć nie jest możliwe, dyrektor szkoły może zaproponować ograniczenie zatrudnienia. Dyrektor gimnazjum, w terminie odpowiednio do dnia 15 maja 2017 r. lub do dnia 15 maja 2018 r., informuje nauczycieli, w formie pisemnej, o zmianach organizacyjnych powodujących przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny lub o ograniczeniu jego zatrudnienia. Nauczyciel, w terminie 7 dni od dnia uzyskania propozycji i informacji, może złożyć oświadczenie o odmowie przejścia w stan nieczynny albo, w przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia.
Ograniczenie zatrudnienia nauczyciela gimnazjum może nastąpić do 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć lub niższego, uzasadnionego względami organizacyjnymi gimnazjum. W tym wypadku wynagrodzenie nauczyciela ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru ograniczonego zatrudnienia. Dyrektor gimnazjum, w braku oświadczenia lub zgody na ograniczenie zatrudnia, przenosi nauczyciela w stan nieczynny albo rozwiązuje się z nim stosunek pracy, jeżeli nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny. Stosunek pracy nauczyciela przeniesionego w stan nieczynny wygasa:
1) z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym;
2) z dniem podjęcia zatrudnienia w innej szkole. (...)
Dyrektor gimnazjum rozwiązuje stosunek pracy z nauczycielem, który nie wyraził zgody na przeniesienie w stan nieczynny, z końcem roku szkolnego, po uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniu. (...)
W okresie do dnia 29 lutego 2020 r. powyższe przepisy stosuje się odpowiednio również do nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których są prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum.
W myśl art. 323 ww. ustawy, w przypadku szkoły, do której odpowiednio z dniem 1 września 2017 r., 1 września 2018 r. albo 1 września 2019 r. zostanie włączone gimnazjum, arkusz organizacji szkoły odpowiednio na rok szkolny 2017/2018, 2018/2019 albo 2019/2020 opracowuje dyrektor tej szkoły we współpracy z dyrektorem dotychczasowego gimnazjum.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że arkusz organizacyjny szkoły, do której włączone zostanie gimnazjum, opracowują de facto wspólnie dyrektorzy obu szkół (np. liceum i gimnazjum). Dyrektor szkoły, do której zostanie włączone gimnazjum, wraz z dyrektorem gimnazjum analizują możliwość zatrudnienia nauczycieli obu szkół z uwzględnieniem ich kwalifikacji oraz ramowego planu nauczania szkoły powstałej w wyniku włączenia gimnazjum. Jeżeli na etapie tworzenia arkusza organizacyjnego dyrektorzy zostaną zmuszeni do redukcji zatrudnienia w związku z organizacją nauczania w roku szkolnym 2017/2018, dyrektor każdej z dotychczasowych szkół zobligowany jest do stworzenia dokumentu z kryteriami ewentualnego doboru nauczycieli do przejścia w stan nieczynny czy też ograniczenia zatrudnienia. Przy konstruowaniu tego dokumentu należy uwzględniać dotychczasową linię orzeczniczą. (...) [patrz stanowisko z 23 marca – red.]
OPINIA EKSPERTA
Są wątpliwości co do stosowania nowych regulacji
Analiza przepisów oświatowych prowadzi do konkluzji, że brak możliwości dalszego zatrudnienia nauczyciela gimnazjum musi być odnotowany w arkuszach organizacyjnych. Przygotowuje je dyrektor szkoły, do której zostało włączone gimnazjum, z zastrzeżeniem, że powinien dokonać tego w we współpracy z dyrektorem dotychczasowego gimnazjum (art. 323 przepisów wprowadzających). Wobec obowiązku współpracy dyrektorów wskazane będzie przygotowanie analizy możliwości dalszego zatrudnienia nauczycieli już w nowej szkole powstałej w wyniku włączenia do niej gimnazjum.
Jeżeli tak przeprowadzona analiza wykaże zmiany organizacyjne wymuszające redukcje zatrudnienia, to typowanie nauczycieli, których zamierza się przenieść w stan nieczynny (a w braku ich zgody - z którymi będą rozwiązane stosunki pracy) albo wobec których zamierza się zastosować ograniczenie zatrudnienia, powinno odnosić się do ogółu nauczycieli szkoły powstałej z dniem 1 września.
Nauczyciele gimnazjów stają się z dniem przekształcenia lub włączenia nauczycielami nowej szkoły (art. 236 ust. 1 i art. 239 ust. 1 przepisów wprowadzających). Mając zatem na uwadze zasadę równego traktowania pracowników, zakaz dyskryminacji (art. 112, art. 183a kodeksu pracy w zw. z art. 91c Karty nauczyciela), typowanie nauczycieli do przeniesienia w stan nieczynny lub ograniczenie zatrudnienia powinno być odniesione do całego grona dydaktycznego nowej szkoły.
Artykuł 225 ust. 5 przepisów wprowadzających przekazuje wprost kompetencje do przeniesienia nauczyciela w stan nieczynny dyrektorowi gimnazjum. Jednak w razie włączenia dotychczasowego gimnazjum do innej szkoły powyższa zasada znajdzie zastosowanie tylko w roku 2017, z dniem 1 września 2017 r. dyrektor dotychczasowego gimnazjum zostanie bowiem wicedyrektorem nowej placówki (art. 238 ust. 2 oraz 241 ust. 2 przepisów wprowadzających). W konsekwencji wszelkie kompetencje w omawianym zakresie po 1 września 2017 r. będą przysługiwać dyrektorowi nowej szkoły.
Zgodnie z art. 227 przepisów wprowadzających w latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019 wobec nauczycieli gimnazjów, o których mowa 225 ust. 1 i 12, nie stosuje się art. 20 Karty nauczyciela. Należy wskazać, że omawiane przepisy nie są zbyt precyzyjne i mogą rodzić wiele wątpliwości. Jeżeli bowiem oprzemy się na literalnym brzmieniu art. 225 ust. 12 i art. 227, to można dojść do przekonania, że mają one zastosowanie od 1 września 2017 r., dopiero z tym dniem bowiem:
● powstaną „szkoły, w których są prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum” (art. 225 ust. 12),
● rozpocznie się rok szkolny 2017/2018 (art. 227).
Konsekwencją takiego podejścia byłby zatem brak możliwości stosowania procedury przenoszenia w stan nieczynny lub ograniczenia zatrudnienia zgodnie z przepisami wprowadzającymi i konieczność stosowania art. 20 Karty nauczyciela zarówno do nauczycieli gimnazjów wygaszanych, jak i przekształcanych lub włączanych. Tymczasem wydaje się, że zamiarem ustawodawcy było zastosowanie szczególnych trybów określonych w art. 225 w zw. z art. 227 przepisów wprowadzających w stosunku do nauczycieli dotychczasowych gimnazjów (zarówno wygaszanych, jak i przekształcanych lub włączanych), których zmiany organizacyjne mogłyby dotknąć od 1 września 2017 r. Taki wniosek wysnuć można z treści uzasadnienia do projektu ustawy. Mowa jest tam, że nauczyciele gimnazjów prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, zatrudnieni na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony (bez względu na wymiar zatrudnienia), których dalsze zatrudnienie w roku szkolnym 2017/2018 lub 2018/2019 nie będzie możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, zostaną przeniesieni w stan nieczynny z początkiem kolejnego roku szkolnego. W razie niewyrażenia przez nauczyciela zgody na przejście w stan nieczynny stosunek pracy zostanie z nim rozwiązany z końcem roku szkolnego. W razie braku możliwości zatrudnienia w pełnym wymiarze nauczyciel będzie mógł również wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia. Powyższe rozwiązania dotyczą również nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których prowadzone są klasy dotychczasowego gimnazjum.
Jednocześnie posłużenie się przez ustawodawcę w art. 225 sformułowaniem „W okresie do dnia 29 lutego 2020 r. przepisy ust. 1-11 stosuje się odpowiednio również do nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których są prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum” nie ogranicza stosowania przepisu wyłącznie do nauczycieli byłych gimnazjów, dotyczą one wszystkich nauczycieli zatrudnionych w nowej szkole.
Stanowisko MEN z 23 marca 2017 r.
PYTANIE DGP:
Biorąc pod uwagę, że ostatecznym skutkiem złożenia nauczycielowi gimnazjum oświadczenia o przeniesieniu w stan nieczynny może być konieczność wypowiedzenia stosunku pracy, czy dyrektor szkoły musi określić kryteria doboru nauczycieli do przeniesienia w stan nieczynny? A jeżeli tak, to w którym momencie – czy przed skierowaniem nauczyciela do przeniesienia w stan nieczynny, czy po odmowie przez niego wykonania tej decyzji dyrektora?
ODPOWIEDŹ MEN:
Aby wybór nauczyciela do przeniesienia w stan nieczynny bądź do rozwiązania z nim stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 225 ustawy – Przepisy wprowadzające – Prawo oświatowe nie był kwestionowany przez sąd i uznany za dowolny bądź dyskryminujący, przy podejmowaniu decyzji o wyborze nauczyciela do przeniesienia w stan nieczynny bądź zwolnienia z pracy należy się kierować obiektywnymi kryteriami.
Zdaniem Sądu Najwyższego mogą to być następujące kryteria:
KWALIFIKACJE ZAWODOWE NAUCZYCIELA – zgodnie z wyrokiem SN z 10 stycznia 2002 r. (sygn. akt I PKN 771/00, OSNPwkł. 2002/10/4) „porównanie kwalifikacji zawodowych jako kryterium wyboru nauczyciela do przeniesienia w stan nieczynny wymaga uwzględnienia nie tylko formalnego poziomu wykształcenia, ale także praktyki w nauczaniu przedmiotu. W ocenie zasadności wyboru nauczyciela do przeniesienia w stan nieczynny należy brać pod uwagę w pierwszej kolejności okres zatrudnienia na stanowisku nauczyciela przedmiotu, którego liczba godzin nauczania ulega zmniejszeniu, nie zaś ogólny czas wykonywania zawodu”. Jednocześnie jednak przy ocenie, czy zmiany organizacyjne uniemożliwiają dalsze zatrudnienie nauczyciela, należy uwzględnić wszystkie posiadane przez niego kwalifikacje nauczycielskie, a nie tylko kwalifikacje odnoszące się do przedmiotu, którego nauczał. Wybór nauczyciela do zwolnienia jednego z kilku nauczycieli nauczających określonego przedmiotu wymaga porównania ich sytuacji zawodowej, w szczególności w zakresie: stażu zatrudnienia, doświadczenia zawodowego, zakresu wykształcenia przydatnego w pracy nauczyciela, stopnia awansu zawodowego, uprawnień do nauczania jednego lub kilku przedmiotów, osiągnięć dydaktycznych (wyrok SN z 22 stycznia 2015 r., sygn. akt III PK 56/14).
PODSTAWA NAWIĄZANIA STOSUNKU PRACY Z NAUCZYCIELEM – zgodnie z wyrokiem SN z 11 stycznia 2005 r. (sygn. akt I PK 159/04, Pr. Pracy 2005/4/32) „podstawa nawiązania stosunku pracy stanowi usprawiedliwione kryterium doboru do zwolnienia, a gdy pozostałe kryteria nie pozwalają na jednoznaczną ocenę przydatności do dalszej pracy, nauczyciel zatrudniony na podstawie umowy o pracę powinien być wybrany do zwolnienia przed nauczycielem mianowanym”.
OCENA PRACY NAUCZYCIELA – zgodnie z wyrokiem SN z 5 listopada 1998 r. (sygn. akt I PKN 420/98, OSNP 1999/24/784) „nie narusza zasady równego traktowania pracownika (art. 112 k.p.) ani zasady niedyskryminacji (art. 113 k.p.) przeniesienie w stan nieczynny nauczyciela legitymującego się kwalifikacjami zawodowymi równymi z innymi nauczycielami, lecz którego praca jest najniżej oceniana przez przełożonych oraz uczniów i ich rodziców, a jego sytuacja osobista nie jest gorsza niż pozostałych pracowników”. W myśl wyroku SN z 11 września 2001 r. (sygn. akt I PKN 610/00, OSNP 2003/15/356) „nie jest dyskryminacją przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny na podstawie niekorzystnej oceny jego pracy i osiągnięć w nauczaniu oraz wychowaniu uczniów”.
NIEOBECNOŚCI NAUCZYCIELA W PRACY – w myśl wyroku SN z 22 września 2000 r. (sygn. akt I PKN 29/00, OSNP 2002/8/183) „długotrwałe, dezorganizujące pracę w szkole nieobecności nauczyciela w pracy z powodu choroby mogą uzasadniać jego wybór do przeniesienia w stan nieczynny”. Jak wyraził to SN w uchwale z 26 czerwca 2013 r. (sygn. akt I PZP/13): „Należy jednak zwrócić uwagę, że (...) sposób typowania do zwolnienia podlega kontroli sądu, zaś nieobecność w pracy (...) zasadniczo nie może stanowić wyłącznej przyczyny uzasadniającej wybór nauczyciela do zwolnienia”. Jak trafnie zauważył SN w uchwale z 7 grudnia 2006 r., (sygn. akt I PZP 4/06), „w razie wymuszonej obiektywnie potrzeby redukcji zatrudnienia zwolnienie konkretnego nauczyciela z pracy powinno opierać się na jednolitych dla wszystkich zatrudnionych kryteriach pozostawienia w zatrudnieniu nauczycieli o wyższych kwalifikacjach zawodowo dydaktycznych, co prowadzi do usprawiedliwionego rozwiązywania stosunków pracy z nauczycielami o niższych kwalifikacjach lub obniżonej sprawności czy przydatności zawodowej lub dydaktycznej, a nawet zdrowotnej (np. nauczycieli częściej korzystających ze zwolnień lekarskich). Przy uwarunkowaniach dopuszczających zwolnienie tylko raz w roku (z końcem roku szkolnego) nauczycieli z przyczyn określonych w art. 20 ust. 1 ustawy – Karta nauczyciela (z zastrzeżeniem ust. 4), uznanie obowiązywania zakazów wypowiadania stosunków pracy w okolicznościach określonych w art. 41 k.p. mogłoby prowadzić do łamania lub pogwałcenia wymagań obiektywnego wyboru do zwolnienia z pracy nauczycieli mniej przydatnych kosztem nauczycieli o wyższych kwalifikacjach zawodowych tylko dlatego, że ci pierwsi w okresie możliwego wypowiadania stosunków pracy okolicznościowo korzystali z usprawiedliwionej nieobecności w pracy”.
OPINIA EKSPERTA
Rodzi się pytanie o ochronę danych osobowych
Nie może ulegać wątpliwości, że w gimnazjach, w których na skutek reformy brakuje godzin dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych dla utrzymania dotychczasowego stanu zatrudnienia, typowanie nauczycieli do przeniesienia w stan nieczynny powinno odbyć się wedle obiektywnych kryteriów. Mimo że ustawodawca w art. 225 przepisów wprowadzających odwrócił mechanizm zwolnień w stosunku do trybu określonego w Karcie nauczyciela, to jednak rozwiązanie stosunku pracy następuje po odrzuceniu propozycji przeniesienia w stan nieczynny. Tak więc i przy tej procedurze argumentacja sądów, które wielokrotnie wypowiadały się w kwestii typowania nauczycieli, pozostaje aktualna.
Problemem są jednak kwestie techniczne, jakie wynikają przy włączaniu gimnazjum do szkoły innego typu. Pojawia się bowiem pytanie o ewentualny udział w procedurze typowania do zwolnienia dyrektora szkoły, która wchłonie gimnazjum. Udział taki z przyczyn praktycznych byłby pożądany, bo przecież konsekwencje ruchów kadrowych podejmowanych jeszcze w gimnazjum odczuje szkoła, do której gimnazjum będzie włączone. Jednak o przeniesieniu w stan nieczynny, a w konsekwencji być może także o zwolnieniu, decyduje się jeszcze w maju. Decyzja ta leży w kompetencji dyrektora gimnazjum, a więc samodzielnego pracodawcy, który niestety nie został wyraźnie upoważniony do konsultowania się w tej sprawie z formalnie jeszcze odrębnym pracodawcą, i to w formie, która pociągałaby za sobą konieczność udostępnienia danych poszczególnych pracowników. Właśnie z powodu konieczności ochrony danych pracowniczych największe wątpliwości budzi możliwość współdziałania dyrektora gimnazjum w typowaniu nauczycieli do przeniesienia w stan nieczynny z dyrektorem szkoły, do której od kolejnego roku szkolnego będzie włączone gimnazjum. Szkoda, że ustawodawca, konstruując prawne mechanizmy reformy, nie stworzył normy, która w sposób wyraźny obligowałaby do współdziałania dyrektorów szkół w tym właśnie zakresie.
OPINIA EKSPERTA
Należy się zgodzić ze stanowiskiem resortu
Z pewnością art. 225 przepisów wprowadzających stosujemy nie tylko do nauczycieli gimnazjów, które ulegną likwidacji, lecz także do nauczycieli gimnazjów włączonych do szkół innego typu, jak szkoła podstawowa, liceum itd. Wskazuje na to ust. 12 przywołanego przepisu, zgodnie z którym w okresie do 29 lutego 2020 r. ust. 1-11 stosuje się odpowiednio również do nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których są prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum.
Arkusz organizacyjny szkoły, do której włączone zostanie dotychczasowe gimnazjum, opracowuje natomiast dyrektor tej szkoły wraz z dyrektorem gimnazjum. Już sam fakt, że ustawodawca przewidział konieczność takiej współpracy, wskazuje na to, że przy przenoszeniu w stan nieczynny bierze się pod uwagę nauczycieli obydwu szkół. Współpraca dyrektora gimnazjum jest zatem niezbędna, to on ma bowiem najpełniejszą wiedzę na temat kwalifikacji nauczycieli jednostki, którą dotychczas zarządzał. Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem MEN, że wybór nauczycieli przeznaczonych do przejścia w stan nieczynny i ewentualnego zwolnienia nie może być dowolny, ale musi uwzgledniać przesłanki obiektywne po to, aby nie naruszać zasady równego traktowania pracowników.
Na marginesie można zauważyć, że włączenie gimnazjum do innej szkoły ma wpływ na sytuację zawodową nauczycieli nie tylko byłego gimnazjum, lecz także szkoły, do której gimnazjum zostało włączone. Jeżeli bowiem zajdzie konieczność rozwiązania stosunków pracy z nauczycielami, to pod uwagę nie będą brani wyłącznie nauczyciele dotychczasowego gimnazjum, ale wszyscy nauczyciele szkoły, których część może mieć niższe kwalifikacje niż nauczyciele gimnazjum włączanego. W tej sytuacji to nauczyciel gimnazjum będzie miał pierwszeństwo w zatrudnieniu u nowego pracodawcy.
