Coraz częściej pacjenci skarżą się do rzecznika praw pacjenta na odsyłanie ich do lekarzy rodzinnych po zwolnienia lekarskie, zaświadczenia i inne dokumenty. Lekarz ma obowiązek wypisać taki druk pacjentowi, niezależnie od tego, czy przyjmuje go w szpitalnym oddziale ratunkowym, na izbie przyjęć, czy też w placówce nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Czy dyżurny odeśle po zwolnienie do POZ
Gdy miałam złamaną rękę i trafiłam do szpitalnego oddziału ratunkowego, dyżurny lekarz założył mi gips, ale odmówił wypisania zwolnienia lekarskiego. Twierdził, że ma nieaktualne druki, i odesłał mnie w tej sprawie do lekarza rodzinnego. Czy miał do tego prawo?
NIE
Orzekanie o niezdolności do pracy jest elementem świadczenia zdrowotnego, podobnie jak badanie pacjenta lub zlecanie mu konkretnego leczenia. Lekarz nie może więc odmówić wykonania tej czynności, jeśli został do niej upoważniony przez ZUS. Zakład prowadzi rejestr lekarzy, którzy zgłosili wniosek w sprawie upoważnienia ich do wystawiania zaświadczeń lekarskich. Jeżeli medyk w nim figuruje, jego obowiązkiem jest posiadanie aktualnych druków zwolnienia lekarskiego. Obecnie dokument ten wydaje się na blankiecie ZUS ZLA (dawne L4). Dokument ten jest poufny i jest drukiem ścisłego zarachowania. Lekarze są obowiązani powiadomić ZUS o każdym przypadku zagubienia, zaginięcia lub kradzieży druków zaświadczeń lekarskich.
Przy orzekaniu o niezdolności do pracy obowiązuje zasada, że druk powinien wypisać ten lekarz, który miał możliwość bezpośredniego zbadania pacjenta, przy czym nie ma znaczenia miejsce udzielania świadczeń. Niezależnie od tego, czy są one udzielane pacjentowi w szpitalnym oddziale ratunkowym, na izbie przyjęć, czy też w placówce nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, jeśli lekarz uważa, że zachodzi taka potrzeba, ma obowiązek wystawić druk ZUS ZLA. W opisanej sytuacji obowiązek taki spoczywał na medyku dyżurującym w szpitalnym oddziale ratunkowym. Tylko on mógł w danej chwili ocenić, czy stan zdrowia chorej uzasadniał potrzebę wystawienia zwolnienia, a także jak długa przerwa w pracy była jej niezbędna. Odsyłanie pacjentki w tym celu do innego medyka było więc bezprawne.
Podstawa prawna
Art. 54 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 159).
Czy chory poskarży się na lekarza
Specjalista wezwany na wizytę domową stwierdził, że nie ma przy sobie druków, i nie chciał wypisać mi zwolnienia lekarskiego. Czy mogę złożyć na niego skargę?
TAK
Jeśli istnieje potrzeba wypisania pacjentowi zwolnienia lekarskiego, lekarz ma obowiązek wystawić ten dokument na odpowiednim druku. Prawo pacjenta do orzeczenia lub zaświadczenia wynika z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jeśli w ocenie chorego zostało ono naruszone, ma on prawo złożyć skargę na lekarza u jego przełożonego. Może także poskarżyć się na postępowanie medyka rzecznikowi praw pacjenta. Z Biurem RPP można skontaktować się za pośrednictwem ogólnopolskiej bezpłatnej infolinii (800 190 590) czynnej od poniedziałku do piątku w godz. 9–21. Dyżurujący pracownicy udzielają informacji, jak w danej sytuacji należy postąpić, oraz wskazują przysługujące pacjentowi środki prawne.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 11 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy badania powinien zlecić inny medyk
Kardiolog, który ma umowę z NFZ, odmówił mi wystawienia skierowania na specjalistyczne badania. Twierdził, że powinienem zgłosić się po taki druk do lekarza rodzinnego. Ten zaś skierował mnie z powrotem do kardiologa. Czy specjalista miał prawo odesłać mnie do lekarza pierwszego kontaktu?
NIE
Skierowanie na bezpłatne badania diagnostyczne jest częścią porady. Powinien je zlecić specjalista, wskazując miejsce ich wykonania. Dokument ten jest wydawany przez lekarza na podstawie bezpośredniego badania pacjenta oraz zebrania wywiadu o jego sytuacji zdrowotnej. Specjalista ma obowiązek wystawienia takiego dokumentu, o ile badanie diagnostyczne jest niezbędne dla potwierdzenia leczenia, które chce zastosować u danego pacjenta. Lekarz nie może w tej sprawie odesłać pacjenta do lekarza rodzinnego. Ma prawo odmówić wystawienia takiego dokumentu jedynie w sytuacji, gdy potrzebę diagnostyki zgłasza sam pacjent w formie życzenia lub gdy te same badania zostały już zlecone przez innego lekarza. Niedopuszczalne jest także przepisywanie badań zaleconych przez lekarzy w gabinetach prywatnych.
Podstawa prawna
Art. 57 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy SOR musi wydać informację
Dziadek po urazie głowy trafił do szpitalnej izby przyjęć. Został tam opatrzony, ale nie otrzymał karty informacyjnej. Nie wiemy nawet, jakie leki zostały mu podane ani jakiej udzielono mu pomocy. Czy oddział miał obowiązek przekazać informację na piśmie?
TAK
Placówka medyczna po zakończeniu leczenia szpitalnego, a także po udzieleniu pomocy choremu w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć, ma obowiązek wydać kartę informacyjną. Powinny być także do niej dołączone następujące dokumenty: skierowania na świadczenia zalecone w karcie informacyjnej; recepty na leki i zlecenia na środki pomocnicze lub wyroby medyczne, a także ewentualnie zlecenie na transport, jeśli taki jest potrzebny. Niewydanie tych dokumentów oznacza złamanie warunków umowy z NFZ. Fundusz może za to ukarać placówkę finansowo.
Podstawa prawna
Par. 12 rozporządzenia ministra zdrowia z 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2008 r. nr 81, poz. 484).
Czy dyżurny lekarz odeśle sportowca
Syn z powodu urazu kolana trafił w weekend do punktu nocnej i świątecznej pomocy zdrowotnej, gdzie lekarz założył mu opatrunek. Ponieważ na drugi dzień nie mógł uczestniczyć w zajęciach sportowych, poprosił o zaświadczenie lekarskie. Lekarz odmówił, twierdząc, że nie należy to do zakresu jego obowiązków. Czy miał prawo?
NIE
W punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej pacjent ma prawo do uzyskania zaświadczeń, które są związane z zakresem udzielanej tam pomocy. Przy czym konieczność wydania danego dokumentu powinna wynikać ze stanu zdrowia pacjenta, stwierdzonego przez lekarza w trakcie badania osobiście przez niego przeprowadzonego. Medyk dyżurujący w takim punkcie, który stwierdzi niedyspozycję pacjenta, ma obowiązek wystawienia mu zaświadczenia o niezdolności do pracy lub nauki, a także uczestnictwa w zajęciach sportowych. W punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej pacjent nie uzyska natomiast np. zaświadczenia związanego z odbywaną przez niego rehabilitacją zdrowotną. Prawo pacjenta do orzeczenia lub zaświadczenia wynika z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 11 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
