Rada miasta chce monitorować co roku liczbę wykorzystanego urlopu przez osoby funkcyjne w urzędzie miasta. Czy rada może zmusić burmistrza do pójścia na zaległy urlop?
Nie. Rada miasta lub gminy nie może wymusić na burmistrzu wykorzystania zaległego urlopu. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202 ze zm.) pracodawcą wójta lub burmistrza jest urząd gminy. Przepis ten jest szczegółowym rozwiązaniem wobec art. 31 par. 1 kodeksu pracy, z którego wynika, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną może dokonywać czynności z zakresu prawa pracy osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona osoba.
Z przepisów ustawy o pracownikach samorządowych wynika, że czynności związane z nawiązaniem i ustaniem stosunku pracy, a zatem te, które mają uroczysty charakter, są kompetencją przewodniczącego rady gminy. Niemniej jednak ani przewodniczący ani rada nie mogą decydować o urlopie kierownika urzędu (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).
Ponadto przewodniczący rady i pozostali jej członkowie nie są pracownikami samorządowymi i nie uczestniczą w sposób ciągły w procesie funkcjonowania urzędu. Przy czym do zadań rady w kontekście pracowniczym należy jedynie ustalanie wysokości wynagrodzenia wójta.
W efekcie większość czynności z zakresu prawa pracy, w tym związane z udzielaniem wójtowi urlopów wypoczynkowych, okolicznościowych czy szkoleniowych, dokonywana jest przez wyznaczoną przez wójta (burmistrza i prezydenta) osobę zastępującą go w obowiązkach służbowych bądź sekretarza gminy. Warto też zaznaczyć, że pojęcie osoby zastępującej wójta, burmistrza możne się odnosić zarówno do jego zastępcy – w gminach, których wielkość uzasadnia tworzenie takiego stanowiska – jak i do innego pracownika urzędu, łącznie z sekretarzem gminy. Niemniej jednak zasadne jest, aby osoba zastępująca wójta, burmistrza miała doświadczenie, wiedzę i kompetencje do występowania w imieniu organu w czasie jego nieobecności.
Wyznaczenie pracownika uprawnionego do akceptacji wniosków urlopowych kierownika jednostki powinno mieć miejsce w drodze zarządzenia wójta lub burmistrza i znajdować potwierdzenie w opisie zakresu obowiązków służbowych.
Bogumił Szmulik, radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych Szmulik i Wspólnicy sp. k.