Zdecydowana większość samorządów uporała się już z przetargami na odbieranie śmieci. Teraz czeka je przygotowanie rocznego sprawozdania. Chociaż teoretycznie zasady się nie zmieniły, może być z tym trochę problemów - mówi w wywiadzie dla DGP Małgorzata Szymborska, zastępca dyrektora departamentu gospodarki odpadami w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Wprawdzie do terminu składania sprawozdań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi jest jeszcze trochę czasu, ale samorządy już powinny wiedzieć, co mają brać pod uwagę, żeby właściwie przygotować te za kończący się 2013 rok. Czy w związku ze zmianami w ustawach dotyczących odpadów zmienia się również sprawozdawczość dla gmin?
Nie. Za 2013 r., podobnie jak i za 2014 r., samorządy będą składały sprawozdania zgodnie z obowiązującymi w poprzednich latach przepisami o porządku i czystości w gminach. Tak, jak za 2012 r. przekażą te dane do właściwego marszałka województwa i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Zrobią to do 31 marca 2014 r.
Co należy podać w takim dokumencie?
Podaje się w nim zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z 15 maja 2012 r. w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (Dz.U. poz. 630) informacje o masie poszczególnych rodzajów odebranych z obszaru danej gminy odpadów komunalnych oraz sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem instalacji, do której zostały przekazane odebrane od właścicieli nieruchomości zmieszane śmieci komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Ma się tam znaleźć także informacja o masie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania na składowisku odpadów oraz tych, które się temu nie znalazły. Trzeba też podać sposób zagospodarowania tych ostatnich. Ponadto gmina podaje liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane śmieci i zgodnie z przepisami także liczbę właścicieli nieruchomości, którzy zbierają odpady komunalne w sposób niezgodny z regulaminem. Choć, jeśli przejęła całość gospodarki odpadami komunalnymi, to takich nie powinno być wcale. Kolejnymi wymaganymi danymi są informacje o osiągniętych poziomach recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Wzory formularzy, na których należy złożyć sprawozdanie podany jest w ww. rozporządzeniu.
Skąd te dane wójt, czy burmistrz ma wziąć?
Obowiązki sprawozdawcze nałożone na przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie odbioru odpadów komunalnych dotyczą zarówno tych, z którymi gmina zawarła umowy na świadczenie wskazanych usług, jak i przedsiębiorców, którzy nie działają na podstawie tak zawartej umowy. Druga grupa obejmuje te podmioty, które odbierają odpady komunalne z nieruchomości niezamieszkanych – i to wyłącznie w sytuacji, kiedy gmina nie podjęła uchwały o odbieraniu odpadów komunalnych także z tych nieruchomości (w trybie art. 6c ust. 2 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości).
Generalnie trzeba podsumować dane przekazane przez przedsiębiorców figurujących w gminnym rejestrze. Ci, którzy nie wygrali przetargów i nie podpisali umowy poprzetargowej, składają takie sprawozdania jak w ubiegłym roku i dane zebrane z kwartalnych sprawozdań odpowiadają tym, które gmina ma podać w swoim zbiorczym dokumencie przekazywanym marszałkowi. Natomiast z przedsiębiorcami, z którymi samorząd zawarł umowy po przeprowadzonym przetargu, niektóre urzedy mogą mieć problemy. Składają one bowiem sprawozdanie na podstawie art. 9n ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, czyli podają nieco mniej informacji. Nie przekazują danych dotyczących przygotowania odpadów do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Najlepiej byłoby w takim wypadku już w umowie zawieranej na odbiór lub odbiór i zagospodarowanie śmieci zobowiązać firmę do przekazania takich danych. Jeżeli takiej klauzuli nie ma, należy poprosić przedsiębiorcę, by o tym poinformował. Można też poprosić o karty ewidencji odpadów, oczywiście do porozumienia potrzebna jest dobra wola z obu stron.
A jak należy potraktować odpady sprzątnięte z ulic i przyniesione do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK)?
W PSZOK-ach, do których organizacji zostały zobowiązane gminy, docelowo powinny być zbierane wszystkie problematyczne i surowcowe odpady pochodzące z gospodarstw domowych. Mają one pełnić rolę uzupełniającą w systemie selektywnego zbierania odpadów u źródła. W takich PSZOK-ach mogą być również zbierane odpady surowcowe, takie jak: paper, szkło, metal, plastik, co do których gmina ma obowiązki określone w ustawie zapewnienia wskazanych poziomów. Gmina powinna pozyskać informacje o zebranych tego typu odpadach i uwzględnić je w sprawozdawczości.
Natomiast sprzątanie ulic, targowisk, parków itd. jest obowiązkiem gmin wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jednak odpadów tych nie ujmujemy w sprawozdawczości dla potrzeb nowego systemu.
