Subskrybuj nas na Youtube
Pracownik, który stracił zatrudnienie, może liczyć na kilka rodzajów świadczeń pieniężnych.
Odprawa pracownicza
Przede wszystkim, zgodnie z ustawą o zwolnieniach grupowych (mającą zastosowanie także w przypadku rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników), pracownik, z którym rozwiązano umowę wyłącznie z winy pracodawcy, ma prawo do odprawy pracowniczej.
Otrzyma ją, jeżeli pracuje w firmie zatrudniającej co najmniej 20 pracowników, a rozwiązanie stosunku pracy musi w terminie nieprzekraczającym 30 dni obejmować co najmniej:
- 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników;
- 10 proc. pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednak mniej niż 300 pracowników;
- 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Co ważne - rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę musi nastąpić z przyczyn niedotyczących pracowników. Kiedy dokładnie pracodawca musi wypłacić zwalnianemu pracownikowi odprawę przeczytasz tutaj>> Prawo do odprawy nabywają też pracownicy indywidualni, jeżeli wyłączną przyczynę rozwiązania stosunku pracy w ich przypadku stanowią właśnie przyczyny niedotyczące pracowników. Świadczenie otrzymają także wtedy, gdy pracodawca zmienił im warunki pracy lub płacy, które zostały odrzucone i doszło do rozwiązania umowy.
Wysokość odprawy pieniężnej zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:
- wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- wysokość dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy przez okres od 2 do 8 lat,
- wysokość trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy przez okres ponad 8 lat.
Maksymalna kwota odprawy pieniężnej nie może przy tym przekroczyć kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Niektóre grupy zawodowe mogą też otrzymać odprawy na korzystniejszych warunkach - kto może liczyć na szczególne odprawy pracownicze, przeczytasz tutaj>>
Zasiłek dla bezrobotnych
Osoba, która straciła posadę, może też liczyć na zasiłek dla bezrobotnych, o ile spełni prawem wymagane warunki. Musi więc zarejestrować się w urzędzie pracy i udokumentować na podstawie historii zatrudnienia, że przez co najmniej 365 dni w okresie 18 miesięcy poprzedzających rejestrację wykonywała pracę, która skutkowała odprowadzaniem składek w odpowiedniej wysokości. Co dokładnie zalicza się do okresu uprawniającego do zasiłku, przeczytasz tutaj>>
W przypadku, gdy dana osoba spełni warunki określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy otrzyma zasiłek na okres 6 lub 12 miesięcy. Do 1 czerwca 2015 roku zasiłek przy staży pracy od 5 do 20 lat wynosi 831,10 zł w pierwszych 3 miesiącach prawa do zasiłku i 652,60 zł w kolejnych miesiącach prawa do zasiłku. Kwoty te podlegają podwyższeniu lub obniżeniu w zależności od stażu pracy:
- zasiłek obniżony - 80 proc. kwoty bazowej otrzymują ci, którzy przepracowali mniej niż 5 lat, czyli odpowiednio 664,9 zł i 522,10 zł;
- zasiłek podwyższony - 120 proc. kwoty bazowej otrzymują ci, którzy przepracowali więcej niż 20 lat, czyli odpowiednio 997,4 zł i 783,2 zł.
Zasiłek chorobowy
Oprócz świadczeń podstawowych pracownik może także już po rozwiązaniu umowy o pracę otrzymać zasiłek chorobowy, o ile stał się niezdolny do pracy w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, czyli ustania zatrudnienia. Choroba musi przy tym trwać co najmniej 30 dni bez przerwy. Przy chorobie zakaźnej, kiedy okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, termin wydłuża się do 3 miesięcy od momentu ustania ubezpieczenia.
Natomiast jeśli pracownik zachorował jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy i stan ten trwa nieprzerwanie po ustaniu ubezpieczenia, to do dnia rozwiązania umowy zasiłek chorobowy (albo wynagrodzenia za czas choroby) wypłaca pracodawca, po czym wypłatę świadczenia przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zasiłek macierzyński
Kobiety, które urodziły dziecko w czasie trwania zatrudnienia, mogą też liczyć na zasiłek macierzyński już po ustaniu zatrudnienia.
Dotyczy to pracownic, z którymi zawarto umowę o pracę na czas określony, na czas wykonania określonej pracy lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległa rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży - pracodawca ma wtedy obowiązek tę umowę przedłużyć do dnia porodu. Po porodzie, kiedy prawo do ubezpieczenia chorobowego ustaje, matka i tak otrzymuje zasiłek macierzyński, tylko świadczenie wypłaca jej ZUS.