Subskrybuj nas na Youtube
Nieprawidłowości umykają pracodawcom, a nawet jeśli zostaną zauważone, to lekarze nie potrafią ich poprawić. I nie chodzi tylko o zakłamane dane, ale także o niedociągnięcia formalne.
/>
/>
Zwolnienie lekarskie dostaje ubezpieczony, ale zawarte w tym dokumencie informacje musi zweryfikować płatnik. Ta prosta zasada nie znajduje odzwierciedlenia w praktyce, bo druku ZUS ZLA często nikt nie sprawdza. A nawet jak płatnicy to zrobią i wskażą uchybienia ubezpieczonemu, to ten poprawia je sam co jest niedopuszczalne, albo w świetle prawa robi to lekarz, ale niestety popełniając kolejne błędy. To rodzi poważne konsekwencje, bo jedynie prawidłowo wystawione zaświadczenie jest podstawą do wypłaty zasiłku chorobowego i opiekuńczego. Zakres niezbędnych danych określono w rozporządzeniu. Minimum informacji, jakie musi zawierać zwolnienie lekarskie, to: PESEL, imię i nazwisko ubezpieczonego, adres, okres niezdolności do pracy, wskazania lekarskie, NIP płatnika, identyfikator lekarza, data wystawienia, pieczęć i podpis lekarza oraz pieczęć zakładu opieki zdrowotnej. Dodatkowo przy zwolnieniach na dziecko lub chorego członka rodziny – kod pokrewieństwa i data urodzenia.
Błąd w jednej z wymienionych informacji lub jej brak dyskwalifikuje zwolnienie i musi ono zostać skorygowane przez lekarza, który je wystawił. Inaczej nie może być podstawą do zapłaty świadczenia. Jeśli ubezpieczony lub płatnik stwierdzą jakieś uchybienia w zaświadczeniu, mają prawo do żądania skorygowania dokumentu, aż wszystkie dane będą poprawne.
Najczęstsze błędy to brak wszystkich wymaganych danych, zamiana miejscami imienia z nazwiskiem, nieczytelne daty niezdolności do pracy czy niezgodność identyfikatora lekarza w poz. 21 zaświadczenia ZUS ZLA z identyfikatorem na pieczęci lekarza. Każdy musi zostać poprawiony, zanim dokona się wypłaty świadczenia z tytułu niezdolności do pracy.
Korekty dozwolone...
Lekarz, który zwolnienie wystawił, dokonuje poprawek przez skreślenie błędnych danych, wpisanie danych prawidłowych oraz opatrzenie ich pieczęcią i podpisem. Często lekarz dokonuje skreślenia, wpisuje poprawne dane, a u góry zaświadczenia wpisuje „poprawiono poz. ...” i tę adnotację parafuje z pieczątką. Takie działanie również jest dopuszczalne. Poprawek może dokonać kierownik zakładu opieki zdrowotnej, jeśli lekarz, który wystawił zaświadczenie, jest nieobecny.
Poprawianie przez skreślanie i parafowanie nie jest jedynym sposobem korekty zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy. Jeśli pacjent zgubi swoją kopię zaświadczenia lekarskiego, lekarz ma obowiązek wystawić duplikat poprzez sporządzenie wypisu z kopii, jaka zostaje w zakładzie opieki zdrowotnej (oryginał zaświadczenia ZUS ZLA jest przekazywany do ZUS). Wypis polega na przepisaniu na zwykłą kartkę wszystkich danych, które były zawarte w zaświadczeniu o niezdolności, oraz opatrzeniu całości pieczęcią lekarza i jego podpisem. ZUS dopuszcza również wydanie ubezpieczonemu kserokopii zaświadczenia potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez lekarza wystawiającego. Żaden duplikat, czyli wypis lub kserokopia, nie powinien zawierać numeru statystycznego choroby, gdyż taka informacja nie może być podana do wiadomości płatnika składek.
Lekarz wystawiający zwolnienie ma również prawo do jego anulowania. Jeśli w zaświadczeniu jest zbyt wiele błędów lub zostało wystawione omyłkowo, to należy druk takiego zaświadczenia przekreślić i opisać dużymi literami „ANULOWANO” oraz zaparafować. Zamiast niego można wystawić nowe zwolnienie.
...i niedopuszczalne
Zabronione jest natomiast dokonywanie skreśleń przez samego ubezpieczonego, którego zwolnienie dotyczy. Może to zostać uznane za fałszowanie dokumentu oraz powodować dalsze konsekwencje. Zdarzają się przypadki, gdy ubezpieczony dopisuje lub poprawia błędy ołówkiem (gdyż kolorystycznie to narzędzie pisarskie jest najbardziej zbliżone do kopii) – jest to działanie niezgodne z prawem i trzeba liczyć się z przykrymi konsekwencjami. Jeśli bowiem zostanie stwierdzone sfałszowanie zaświadczenia, to zasiłek chorobowy za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy nie zostanie wypłacony.
Jeśli płatnik zasiłku ma podejrzenie, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, to powinien wystąpić do lekarza o wyjaśnienie sprawy oraz wstrzymać się z wypłatą świadczenia do czasu uzyskania informacji zwrotnej. Zasiłki wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień, czyli prawidłowo wypełnionego zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy oraz załączników – jeśli dotyczą (tj. druk Z-15 do wypłaty zasiłku opiekuńczego, protokół powypadkowy dla chorób związanych z wypadkiem czy Z-3 dla chorób po ustaniu stosunku pracy itd.). W przypadku wypłaty zasiłku po tym terminie należy doliczyć odsetki ustawowe.
Kwestionowanie poprawek
Może się zdarzyć, że lekarz dokona korekty niezgodnie z tymi zasadami, np. zamiast poprawić błąd przez skreślenie i zaparafowanie, wystawi nowe zaświadczenie na ten sam okres i nie anuluje poprzedniego. Jest to działanie nieprawidłowe i wymaga wyjaśnienia w ZUS, ponieważ dwa zaświadczenia lekarskie na ten sam okres mogą być wystawione tylko w sytuacji, kiedy ubezpieczony jest zatrudniony u dwóch płatników i obu musi przedłożyć zwolnienie.
Płatnik uprawniony do wypłaty zasiłków może kwestionować dokonaną korektę, a tym samym wstrzymać się z wypłatą świadczenia do czasu wyjaśnienia sprawy. Zawsze gdy płatnik ma podejrzenie, że zaświadczenie lekarskie zostało wydane lub skorygowane niezgodnie z przepisami, powinien zwrócić się z prośbą o wyjaśnienie do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na swoją siedzibę. Czasem sprawa jest na tyle skomplikowana, że sąd musi rozstrzygnąć, czy dokonana zmiana była prawidłowa. Z praktyki wynika, że mimo błędów lekarzy i niewłaściwej formy korekty lub anulowania zwolnienia lekarskiego decyzje wydawane są na korzyść ubezpieczonych.
Najczęstsze pomyłki, na które powinni zwrócić uwagę płatnicy
Dane ubezpieczonego: PESEL, imię i nazwisko.
We wzorze obok lekarz popełnił błąd, zamienił miejscami imię i nazwisko chorego. Ta częsta pomyłka wymaga korekty.
Identyfikator lekarza musi być zgodny z tym na pieczątce.
Data wystawienia dokumentu musi być czytelna.
Jest to istotne, ponieważ pracownik ma tylko 7 dni na dostarczenie zaświadczenia do płatnika.
Zasiłek za każdy dzień po upływie tego terminu jest obniżany o 25 proc.
Adres pobytu podczas okresu niezdolności do pracy nie musi być zgodny z adresem zamieszkania.
Jego brak na zaświadczeniu wymaga uzupełnienia.
Podstawa prawna
Art. 53–58 ustawy z 29 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. nr 65, poz. 743).